Người thuận tay trái ít bị bệnh Parkinson hơn?

Khoa họa xác định “các gien thuận tay trái” trong biến thể di truyền dẫn đến sự khác biệt trong cấu trúc não bộ, giúp cho những người thuận tay trái có kỹ năng ngôn ngữ tốt hơn so với đa số người thuận tay phải.

Các gien liên quan đến thuận tay trái dẫn đến sự khác biệt về cấu trúc não

Trong khi nghiên cứu trước đó về các cặp song sinh chỉ ra rằng các gien đó chịu trách nhiệm một phần trong việc kiểm soát sự thuận tay, thì nghiên cứu mới – do các nhà khoa học Đại học Oxford thực hiện và được công bố trên tạp chí Brain - là nghiên cứu đầu tiên xác định các biến thể di truyền nào tách rời hoạt động của não trái và não phải.

Nhà khoa học Akira Wiberg, thành viên Hội đồng nghiên cứu y khoa Đại học Oxford, người tham gia trực tiếp nghiên cứu mới công bố, cho biết có mối tương quan tiềm năng giữa thuận tay trái và kỹ năng ngôn từ vượt trội.

Ông nói, "điều này làm tăng khả năng hấp dẫn cho nghiên cứu trong tương lai rằng người thuận tay trái có thể có lợi thế khi thực hiện các nhiệm vụ bằng lời nói, nhưng cần nhớ rằng những khác biệt này chỉ được xem là ‘mức trung bình’ trên số lượng người rất lớn và không phải ai thuận tay trái cũng ăn nói lưu loát như nhau”.

Lợi thế tiềm năng này cần được nghiên cứu sâu hơn, theo một tác giả khác là cô Gwenaëlle Douaud của Trung tâm Hình ảnh tích hợp não bộ Wellcome thuộc Đại học Oxford. Cô Douaud cho biết, “chúng ta cần đánh giá xem sự phối hợp cao hơn của các khu vực ngôn ngữ giữa não trái và não phải ở người thuận tay trái có thực sự mang lại cho họ lợi thế về khả năng ngôn từ hay không. Để làm điều này, chúng ta cần thực hiện một nghiên cứu chuyên sâu và kiểm tra khả năng ngôn từ một cách chi tiết”.

Được tài trợ bởi Hội đồng nghiên cứu y khoa Vương quốc Anh và Trung tâm Wellcome, một tổ chức từ thiện nghiên cứu y khoa của Anh, các nhà khoa học Oxford đã nghiên cứu DNA của 400.000 người, bao gồm 38.332 người thuận tay trái, từ nguồn Biobank của Anh, một cơ sở dữ liệu bao gồm thông tin sức khỏe của các tình nguyện viên trên cả nước.

Các nhà khoa học đã phân lập 4 vùng di truyền liên quan đến thuận tay trái, 3 vùng trong số đó liên kết với các protein ảnh hưởng đến sự phát triển và cấu trúc não bộ. Cụ thể, các protein này được kết nối với các “vi ống”, một thành phần tạo nên cấu trúc của tế bào, còn gọi là tế bào học.

Tế bào học xác định cấu trúc của các tế bào, cũng như cách chúng hoạt động trong cơ thể. Nghiên cứu trước đây đã chứng minh ảnh hưởng của tế bào học đối với "sự bất đối xứng trái phải" ở các loài khác, “nhiều động vật cho thấy sự bất đối xứng trái phải trong quá trình phát triển của chúng, chẳng hạn như vỏ ốc cuộn sang trái hoặc sang phải”.

Bằng cách phân tích hình ảnh não của khoảng 10.000 người được nghiên cứu, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng các biến thể di truyền liên quan đến thuận tay trái liên quan đến sự khác biệt trong vùng chất trắng của não - đặc biệt là các vùng kết nối các vùng não liên quan đến ngôn ngữ.

Những người thuận tay trái thể hiện "sự đồng bộ hóa cao hơn các dao động tự nhiên của não và những dao động này vẫn diễn ra khi ta không hoạt động", và sự đồng bộ lại xảy ra "đúng ở các vùng não dành riêng cho ngôn ngữ”.

Nghiên cứu cũng chỉ ra mối liên hệ giữa các khía cạnh phát triển của não với sự thuận tay và khả năng mắc chứng tâm thần phân liệt hoặc bệnh Parkinson.

Dominic Furniss, một đồng tác giả của nghiên cứu hiện công tác tại Khoa Chỉnh hình, Thấp khớp và Khoa học Cơ xương khớp của Oxford, nói với CNN rằng, “từ lâu người ta đã biết rằng khá nhiều người thuận tay trái trong số những bệnh nhân bị tâm thần phân liệt so với tỷ lệ chung, ngược lại, những người thuận tay trái mắc bệnh Parkinson thấp hơn so với tỷ lệ chung”.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu nhấn mạnh rằng mối liên quan giữa thuận tay, tâm thần phân liệt và bệnh Parkinson chỉ cho thấy một mối tương quan chứ không phải quan hệ nhân quả, và sự khác biệt về số người mắc bệnh là rất nhỏ.

Tô Châu (Theo CNN)