Diễn đàn: “Văn minh đô thị: Mỗi người cùng góp một tay”

Người thanh nói tiếng cũng thanh…

12/08/2022 - 07:19

PNO - Tại Hà Nội, TP.HCM và các đô thị lớn khác, vấn đề chấn chỉnh lời nói, thái độ, cử chỉ… của mọi người nơi công cộng là rất cần thiết.

“Người thanh tiếng nói cũng thanh / Chuông kêu khẽ đánh bên thành cũng kêu”. Qua câu nói trên hàm ý: Người thanh lịch, tử tế, thì thể hiện sự thanh lịch, tử tế qua lời ăn tiếng nói. Vậy nên, khi nghe người ta nói chuyện, từ cách phát âm, sử dụng từ ngữ, thái độ ứng xử… phần nào đoán được tư cách, đạo đức và cả trình độ văn hóa ở người đó. 

Chúng ta đã nghe rất nhiều tiếng dạ, lời thưa dịu dàng, lễ độ; đã thấy nhiều người ăn nói bặt thiệp, luôn lắng nghe và biết phản hồi đúng lúc, biết nói lời cảm ơn khi cần; ở nơi công cộng thì ăn nói nhẹ nhàng, từ tốn để không làm phiền người xung quanh. Thế nhưng, cũng chẳng hiếm trường hợp cứ mở miệng là văng tục, chửi thề, bất kể là nói chuyện với ai. Có người thì bỗ bã “mày tao chi tớ”. Có người lại dễ “phùng mang trợn mắt” trước những chuyện chẳng đâu…

Nhiều năm trước, Thủ đô Hà Nội đã bàn đến việc xử phạt những người nói tục, chửi thề nơi công cộng. Giải pháp này được nhiều người hoan nghênh, vì người ta hy vọng sẽ giúp lấy lại sự thanh lịch của người Tràng An xưa, hay ít ra cũng tác động đến ý thức của nhiều người, để họ phải tự điều chỉnh và tác động điều chỉnh những người xung quanh, người trong gia đình về hành vi và ngôn ngữ… Nhưng khi đi vào áp dụng thực tế thì giải pháp này lại không khả thi, vì không ai có thể liệt kê ra những từ, cụm từ nào được xem là thô tục; cũng không ai có thể đi ghi nhận người khác nói tục…

Dẫu vậy, tại Hà Nội, TP.HCM và các đô thị lớn khác, vấn đề chấn chỉnh lời nói, thái độ, cử chỉ… của mọi người nơi công cộng là rất cần thiết. Có nhiều cách, nhưng trước hết là phải tác động vào nhận thức bằng công tác tuyên truyền, giáo dục, bắt đầu từ nhà trường, công sở, rồi ra nơi công cộng, phim ảnh, sách báo… Phải mạnh mẽ phê phán các biểu hiện chưa lành mạnh, nhất là với giới trẻ, trong đó có ngôn ngữ, thái độ, phong cách. Đương nhiên phạt (phạt tiền, phạt lao động công ích…) cũng là một giải pháp cần tính đến đối với những người có hành vi vi phạm nghiêm trọng, như có cử chỉ tục tĩu, có thái độ/biểu cảm mang tính gợi dục, có lời nói mang tính xúc phạm người khác, ở nơi công cộng… Tất nhiên, việc điều chỉnh những hành vi, lời nói vốn đã thành thói quen thì cần phải lâu dài và kiên trì. 

Nguyễn Minh Hải

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI