Có vẻ như chỉ qua một đêm, khẩu trang, dung dịch rửa tay và dung dịch khử trùng từ vật dụng y tế bỗng trở thành vật dụng cần thiết hàng ngày. Mặc dù có thể giúp thế giới sống chung với COVID-19, nhưng khẩu trang dùng một lần tạo ra chất thải khó phân hủy trong khi dung dịch khử trùng làm khô da và đầu độc hệ sinh thái.
Đó là trăn trở lớn nhất đối với Didi Gan khi vào tháng 1/2020, dịch bệnh đạt đỉnh điểm ở Vũ Hán, Trung Quốc và thế giới đối diện với tình trạng thiếu khẩu trang cũng như các giải pháp kháng khuẩn.
Bất chợt, người phụ nữ Singapore, tốt nghiệp ngành y sinh tại Đại học Melbourne (Úc), nhìn đống vỏ hạt trên bàn ăn của mình và có một khoảnh khắc đầy cảm hứng. Cô tự hỏi điều gì sẽ xảy ra nếu chất thải thực phẩm có thể được chuyển hóa thành một giải pháp kháng khuẩn mạnh mẽ nhưng không gây ô nhiễm.
Nghĩ vậy, Gan thành lập N&E Innovations, rời khỏi vị trí giám đốc điều hành của một nhà máy dệt ở Malaysia. Sáu tháng sau, cô cho ra mắt khẩu trang hoàn toàn tự nhiên N95 và được chứng nhận CE (tiêu chuẩn an toàn của Liên minh châu Âu - EU). Hơn một năm sau, cô cho ra đời dung dịch khử trùng bề mặt và bàn tay thân thiện môi trường. Tất cả sản phẩm trên đều được tạo ra từ chất thải hạt điều và các thành phần thực phẩm khác.
|
Gan (trái) đã thử nghiệm nhiều loại chất thải thực phẩm để tìm đặc tính kháng khuẩn, cuối cùng cô phát hiện ra khả năng kháng khuẩn kết hợp của chất thải hạt điều, sắt và chitosan |
Biến rác thải thành chất kháng khuẩn
Đầu năm 2020, khi virus hoành hành ở Vũ Hán, Gan bắt đầu tìm kiếm các giải pháp kháng khuẩn tự nhiên để sử dụng cho khẩu trang. Cô không thể tìm thấy bất kỳ thứ gì trên thị trường. Thay vào đó, cô phát hiện ra rằng nhiều nhà sản xuất sử dụng kim loại nặng độc hại để làm lớp lót khẩu trang.
Gan nói: “Tôi là một người mắc hội chứng ANA (các kháng thể trong máu tấn công các mô của chính cơ thể) và bị dị ứng với nhiều hóa chất. Tôi muốn tìm một sản phẩm tự nhiên hơn để phủ lên khẩu trang và khử trùng, giảm lượng hóa chất độc hại mà tôi và mọi người tiếp xúc”.
Quyết tâm tạo ra giải pháp tự nhiên và an toàn cho riêng mình, Gan bắt đầu thử nghiệm với chất thải thực phẩm, bao gồm chất thải hạt dưa, vỏ cam và vỏ sầu riêng để tạo ra đặc tính kháng khuẩn.
Sau nhiều lần thử nghiệm, cô phát hiện ra rằng chất thải hạt điều, hạt sắt từ đậu nành và chitosan từ vỏ cua có thể kết hợp, tạo hàng rào bảo vệ chống lại vi khuẩn và virus, bao gồm SARS-CoV-2 gây ra COVID-19, bệnh cúm và bệnh tay chân miệng.
Dựa trên nghiên cứu của mình, cô đã phát triển một lớp phủ phân tử có thể ăn được, không độc hại được gọi là VIKANG99. Về cách tìm nguồn nguyên liệu bền vững, Gan cho biết cô mua phế liệu hạt điều từ Intersnack, một công ty chế biến hạt điều. Sắt từ đậu nành và chitosan từ vỏ cua có nguồn gốc từ Trung Quốc.
|
Khẩu trang chống virus Batik NanoTech của phi hành đoàn Singapore Airlines dựa trên mẫu Vi-Mask |
Sản phẩm an toàn và thân thiện
Gan mất sáu tháng và bốn lần điều chỉnh công thức để chiếc khẩu trang của mình được chứng nhận N95, đáp ứng tiêu chuẩn của Viện Quốc gia Mỹ về An toàn và Sức khỏe nghề nghiệp về khả năng lọc ít nhất 95% các hạt bụi mịn trong không khí. Ngoài ra, sản phẩm cũng được chứng nhận CE, đảm bảo tuân thủ các yêu cầu của EU về khẩu trang y tế.
Với chi phí đầu tư ban đầu khoảng 300.000 - 400.000 SGD, cuối cùng, Vi-MASK ra mắt vào tháng 8/2020 với giá bán lẻ 15,90 SGD. Khẩu trang ba lớp có thể tái sử dụng bảo vệ người đeo chống lại 99% virus và vi khuẩn trong tối đa 30 lần giặt.
Lớp đầu tiên của sản phẩm được củng cố bằng công nghệ kháng khuẩn VIKANG99 để vô hiệu hóa virus khi tiếp xúc. Lớp thứ hai lọc virus, vi khuẩn, bụi, phấn hoa và các chất gây dị ứng giống như khẩu trang phẫu thuật.
Lớp thứ ba là lớp lót bằng sợi tre mềm mại với công nghệ khô nhanh giúp da luôn mát mẻ và giảm vết hằn khi sử dụng. Vải có nguồn gốc bền vững, được chứng nhận Oeko-Tex không có chất độc hại.
Kể từ khi ra mắt, công ty của Gan đã bán được 300.000 - 400.000 chiếc khẩu trang, và thu gom hơn một tấn chất thải hạt điều. Khẩu trang của cô có sẵn tại các siêu thị địa phương, cửa hàng chăm sóc cá nhân và hiệu thuốc. Chúng thậm chí còn được xuất khẩu tới tận thị trấn Mistelgau và Bad Berneck của Đức, nằm ở Bayreuth.
Gan cũng nhận được sự ủng hộ từ cô con gái 5 tuổi Emma của cô để phát triển một loại dung dịch rửa tay nhẹ nhàng, không độc hại và an toàn cho trẻ nhỏ. Gan nói: “Con gái tôi bị bệnh chàm nặng. Con bé khóc khi phải sử dụng chất khử trùng có cồn độc hại ở trường”.
Gan hiện đang trong quá trình phát triển bình xịt thực phẩm C2 +, dự kiến ra mắt vào cuối năm 2021 hoặc đầu năm 2022. Cô giải thích: “Hiện tại có rất nhiều ca lây nhiễm chéo. Chẳng hạn nếu một người mắc COVID-19 chạm vào một quả táo trong siêu thị, nó có thể bị nhiễm bẩn. Sản phẩm này có thể được nhà bán lẻ hoặc người tiêu dùng phun trực tiếp lên thực phẩm để khử hoạt tính của virus, duy trì tác dụng liên tục trong 24 đến 48 giờ”.
|
Didi Gan mong muốn tạo ra những giải pháp bền vừng để bảo vệ thế hệ tương lai |
Khi được hỏi tại sao tính bền vững lại là một phần quan trọng trong các giải pháp chống dịch, Gan trả lời: “Tôi thấy thế giới thay đổi trong những năm qua và thực sự lo lắng cho những đứa con của mình. Trong 30 năm nữa, liệu bọn trẻ nhà tôi có nhìn thấy bầu trời xanh không? Chúng sẽ có trái cây để ăn? Liệu có còn cá trong đại dương?”.
Người mẹ hai con nói thêm: “Tôi tin rằng nếu mọi người sử dụng những thứ phù hợp với số lượng phù hợp, bao gồm các giải pháp chống COVID-19 và chất thải thực phẩm, kết quả tổng thể sẽ thay đổi. Nếu mỗi chúng ta làm tốt vai trò của mình, những đứa trẻ của chúng ta sẽ có một tương lai tốt đẹp hơn, sạch sẽ hơn và hạnh phúc hơn”.
Ngọc Hạ (theo CNA)