Người nổi tiếng bán hàng hay bán niềm tin?

Câu chuyện của Quang Linh, Thùy Tiên và Hằng Du Mục không chỉ đơn thuần là một vụ khủng hoảng truyền thông hay vấn đề quảng cáo sai sự thật. Phía sau những lời quảng cáo như “một viên kẹo bằng một đĩa rau” hay “kẹo dành cho người lười ăn rau” và rất nhiều đơn hàng đã được bán là một sự thật đáng suy ngẫm: Chúng ta đang sống trong thời đại mà việc mua bán dựa trên niềm tin nhiều hơn là giá trị thực sự của sản phẩm.

Và niềm tin này đến từ đâu?

Sự gắn kết cảm xúc với người nổi tiếng

Khi công chúng yêu thích một nghệ sĩ hay một người có ảnh hưởng trên mạng xã hội, cảm xúc sẽ chi phối cách họ nhìn nhận sản phẩm mà người đó quảng cáo. Họ không mua sản phẩm vì nó thực sự tốt hay cần thiết, mà vì họ tin tưởng và yêu mến người đại diện cho sản phẩm đó.

Trước đây, khách mua hàng dựa trên nhu cầu thực tế và chất lượng. Ngày nay, việc mua sắm trở thành một hành vi mang tính cảm xúc, một cách để thể hiện sự ủng hộ hoặc thậm chí là sự kết nối với thần tượng.

Đây là một lý do tác động mạnh mẽ tới nhận thức của người dùng, nó khiến họ bỏ qua những câu hỏi quan trọng “liệu sản phẩm này có thật sự tốt”, “những lời quảng cáo có phải là sự thật?”. Khi họ tin vào một người nổi tiếng hơn là vào khoa học, họ dễ dàng chấp nhận một tuyên bố mà không cần kiểm chứng.

Không ai cấm nghệ sĩ hay một người nổi tiếng có ảnh hưởng trên mạng xã hội quảng cáo sản phẩm. Nhưng ranh giới giữa quảng cáo và lợi dụng lòng tin rất mong manh. Người có danh tiếng đừng lợi dụng niềm tin của người tiêu dùng mà vụ lợi cho bản thân.

Hình ảnh hiền lành, nhân hậu của Quang Linh, hay sự thông minh, hài hước của Thùy Tiên đã giúp họ tạo dựng được niềm tin mạnh mẽ nơi công chúng. Nhưng khi họ quảng cáo lố một sản phẩm không thuộc chuyên môn của mình, liệu niềm tin ấy có còn không?

Hay là khi sự thật được phơi bày không hề giống như lời quảng cáo, một cuộc khủng hoảng lớn về niềm tin, trách nhiệm và sự an toàn sẽ lại nổ ra?

Những câu hỏi cần được đặt ra

Scandal của những người nổi tiếng bán hàng đang đặt ra nhiều câu hỏi. Ai sẽ chịu trách nhiệm ngăn chặn những lời quảng cáo sai sự thật? Là cơ quan quản lý, người tiêu dùng hay chính những người bán hàng?

Có lẽ là cả 3. Với người tiêu dùng, có lẽ họ nên tự đặt ra câu hỏi: “liệu họ đang mua một sản phẩm, hay mua một cảm giác an tâm ảo từ niềm tin vào một người nào đó?”.

Với những người nổi tiếng bán hàng, câu hỏi họ tự đặt ra cho mình nên là “Họ có đang bán một sản phẩm, hay đang bán chính danh tiếng của mình? Và liệu danh tiếng đó có thể tồn tại lâu dài nếu niềm tin của khán giả bị phản bội?".

Còn cơ quan quản lý, họ cũng nên nghiêm túc đặt câu hỏi “Họ chỉ nên xử lý khi có khủng hoảng xảy ra, hay cần một cơ chế kiểm soát ngay từ đầu để đảm bảo tính minh bạch của thị trường?”.

Quốc hội từng đặt vấn đề về cơ chế giám sát hoạt động kinh doanh trên mạng, yêu cầu người nổi tiếng phải sử dụng sản phẩm trước khi quảng cáo. Có thể đó cũng là một giải pháp, tuy nhiên giải pháp này vẫn chỉ là một vấn đề được tranh luận tại nghị trường và chưa trở thành hiện thực. Và trong lúc đợi có những cơ chế kiểm soát sát sao hơn, người tiêu dùng nên mạnh tay dùng quyền của mình tẩy chay những sản phẩm kém chất lượng và cả những ai đang tiếp tay quảng bá cho những sản phẩm ấy.

Lâm Nguyễn