Người mua hàng vẫn bị thu phí khi thanh toán bằng thẻ

Khách vẫn nghĩ đây là khoản thu hợp lý

Trong thanh toán qua máy POS/mPOS (thiết bị chấp nhận thẻ), các điểm kinh doanh có lắp đặt máy POS phải là người trả phí dịch vụ cho ngân hàng thanh toán. Theo đó, nếu khách thanh toán bằng thẻ quốc tế, điểm kinh doanh phải trả lại cho ngân hàng mức phí từ 2-3%/giao dịch; khách thanh toán bằng thẻ ATM nội địa thì điểm kinh doanh trả lại cho ngân hàng mức phí dưới 1%/giao dịch. Thay vì phải trả mức phí này, một số cửa hàng lại bắt khách trả hoặc thu một phần phí của khách để bù lại. 

Để đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam đã ra thông báo, sẽ xử phạt từ 30-50 triệu đồng nếu phát hiện điểm kinh doanh có hành vi thu phí quẹt thẻ của khách, đồng thời yêu cầu các ngân hàng thương mại nhắc nhở, nếu phát hiện cửa hàng nào vi phạm ba lần trở lên, sẽ hủy bỏ hợp đồng lắp đặt máy POS/mPOS. Nhưng trên thực tế, một số cửa hàng có lắp máy POS/mPOS vẫn không thực hiện nghiêm yêu cầu này. Trong khi đó, không ít khách hàng vẫn nghĩ đây là khoản thu hợp lý của các điểm kinh doanh.

Để khuyến khích người dân thanh toán không dùng tiền mặt, cần gỡ bỏ những rào cản về các loại phí

Ngày 16/8, anh Hoàng (Q.Tân Bình, TP.HCM) mua một chiếc điện thoại tại cửa hàng Bạch Long trên đường Lê Văn Sỹ, Q.Tân Bình, trị giá 15.405.000 đồng. Nhân viên tại đây cho biết, nếu thanh toán bằng thẻ ATM thì khách chuyển tiền bằng internet banking sang cho cửa hàng, nếu thanh toán bằng thẻ tín dụng trên 10 triệu đồng thì khách phải mất phí 1%. “Nhân viên này kêu tôi thanh toán 10 triệu đồng bằng thẻ để khỏi phải tính phí, 5.405.000 đồng còn lại trả bằng tiền mặt” - anh Hoàng kể. 

Thậm chí, khách hàng thanh toán bằng thẻ ATM nội địa thông thường (mức phí thấp dưới 1%) cũng bị tính phí quẹt thẻ. Anh Minh (Q.Gò Vấp, TP.HCM) cho biết, tại quán karaoke S.Đ. trên đường Lê Đức Thọ, Q.Gò Vấp, khi anh thanh toán bằng thẻ ATM thông thường, đã bị tính mức phí 1,5%. Nếu thanh toán bằng thẻ tín dụng, còn bị tính phí cao hơn.  

Ngân hàng nên miễn giảm phí cho cửa hàng 

Theo quy định của NHNN, các ngân hàng phải chịu trách nhiệm khi để các điểm chấp nhận thẻ thu phí của khách hàng. Nhưng theo các chuyên gia, ngân hàng rất khó phát hiện việc cửa hàng thu phí quẹt thẻ của khách vì không thể túc trực 24/24 giờ để canh chừng. 

Sở dĩ các điểm kinh doanh vẫn thu phí của khách hàng là do phải chi trả cho ngân hàng mức phí quẹt thẻ cao. Mức phí cao này còn dẫn đến tình trạng một số cửa hàng không mặn mà với việc lắp đặt máy POS/mPOS để khách thanh toán bằng thẻ. Không ít cửa hàng từ chối quẹt thẻ với lý do máy POS/mPOS bị hỏng, buộc khách phải sử dụng tiền mặt. 

Chị Nguyễn Thị Nhung - chủ một đại lý vé máy bay ở xã Bà Điểm, H.Hóc Môn, TP.HCM - cho biết, chị ngại quẹt thẻ cho khách vì mức phí hiện nay được chia không đồng đều theo từng lĩnh vực kinh doanh hoặc giá trị giao dịch. Ví dụ, mỗi vé máy bay nội địa bán ra dù giá trị cao hay thấp, đại lý cũng chỉ lời khoảng 50.000-100.000 đồng. Nếu khách mua vé máy bay trị giá 3 triệu đồng, đại lý phải đóng cho ngân hàng 60.000 đồng (2% phí), tức phải chịu lỗ 10.000 đồng hoặc chỉ lời 40.000 đồng. Trong khi đó, với hóa đơn kinh doanh ăn uống có giá 3 triệu đồng,  nếu phải đóng phí 60.000 đồng, cửa hàng vẫn còn lời rất nhiều. 

Ông Nguyễn Thanh Bình - Trưởng phòng Ngân hàng số, Ngân hàng Bưu điện Liên Việt (LienVietPostBank) - cho rằng, khi đặt máy POS tại điểm kinh doanh, ngân hàng đang kéo lượng khách tới đó, quảng cáo cho đơn vị đó nên điểm kinh doanh đương nhiên phải trả phí cho ngân hàng. 

Nhưng xét về mức lợi nhuận chung đạt được, chính các ngân hàng là đơn vị thu được lợi nhiều nhất từ đủ loại phí như: phí rút tiền từ thẻ tín dụng, lãi suất mà khách hàng phải trả cho ngân hàng khi bị quá hạn thanh toán từ 21-31%, phí thường niên, tiền phạt thanh toán chậm… Do đó, theo tiến sĩ Bùi Quang Tín (Trường đại học Ngân hàng TP.HCM), với mức lợi nhuận thu được, các ngân hàng thừa sức để bù khoản phí mà cửa hàng phải trả cho ngân hàng. Do vậy, nếu không quản lý được việc các cửa hàng thu phí quẹt thẻ của khách hàng, các ngân hàng có thể miễn phí hoặc giảm mức phí quẹt thẻ phù hợp cho các cửa hàng để việc thanh toán không dùng tiền mặt được phổ biến rộng hơn.

“Đây là rào cản cần được tháo gỡ, bởi việc cửa hàng thu phí quẹt thẻ sẽ tạo ác cảm cho khách hàng đối với việc sử dụng thẻ. Điều này sẽ tác động đến đề án thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt của Chính phủ” - tiến sĩ Bùi Quang Tín nhận định. 

Thanh Hoa