Người, máy và sự kết nối ấm áp

Ở thế giới hậu tận thế, con người chui rúc trong những căn hầm nếu không muốn bị ánh nắng trực tiếp xuyên thủng tầng ozone thiêu rụi chỉ trong vài nháy mắt. Người kỹ sư già Finch quen sống và làm việc trong cô độc phát hiện bản thân bị nhiễm phóng xạ, cái chết đang đến rất gần. Vì thế, bằng tài năng, ông đã tạo ra một con robot để có thể chăm sóc và bảo vệ chú chó khi ông qua đời. Một cơn bão thình lình ập đến. 1 ông già, 1 con chó và 1 robot lên đường đến San Francisco để lánh nạn. Mối quan hệ lạ lùng của cả 3 chính là tâm điểm của bộ phim.

Nguồn ảnh: Vulture

Chủ đề con người và robot trở thành bạn đồng hành đã xuất hiện trong một số bộ phim trước đó của Hollywood nhưng ở Finch (tựa tiếng Việt: Lão già Finch, đang chiếu trên Apple TV), mối quan hệ này phức tạp hơn. Thoạt đầu, Finch đối xử với robot Jeff như đồ vật. Ông cố gắng huấn luyện Jeff các kỹ năng cơ bản, nhận diện nguy hiểm và cách chăm sóc chú chó bị chấn thương tâm lý. Tuy nhiên, để chú chó kết giao với con robot vừa chế tạo vài hôm là việc gần như bất khả trong khi Finch thì nôn nóng, sợ không kịp thời gian. Hàng loạt va chạm giữa 3 nhân vật dù nhỏ nhưng cũng đủ khiến người xem hồi hộp.

Ở thời đại mà công nghệ len lỏi vào mọi ngóc ngách của đời sống, nỗi băn khoăn robot sẽ chiếm lấy thế giới, giành mất công việc của con người luôn hiện hữu. Nó phần nào gợi nhắc đến cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất, khi máy móc bắt đầu xuất hiện và dần thay thế sức lao động thủ công. AI (trí tuệ nhân tạo) là niềm phấn khích đồng thời là nỗi e sợ của rất nhiều người trên toàn cầu. Không chỉ có nguy cơ thay thế con người làm các công việc tay chân, kể cả các công việc liên quan đến trí tuệ, sáng tạo như tập hợp dữ liệu, khám chữa bệnh, sáng tác nhạc, vẽ tranh…, AI đều cho thấy ưu thế siêu việt. 

Liệu thế giới sẽ ra sao nếu robot có tình cảm và hành xử như con người? Ở bộ phim này, đạo diễn Miguel Sapochnik buộc người xem suy ngẫm lại mối quan hệ giữa con người và AI. Trong phim, hình ảnh Jeff ngồi suy tư bên đống lửa hay đứng dưới cơn mưa, chăm sóc Finch khi ông sốt cao… đã thách thức tâm trí người xem và buộc chúng ta nghiêm túc suy nghĩ về sự hiện diện của những cỗ máy có tình cảm. Tất nhiên, với thông điệp nhẹ nhàng, đã không có cuộc trỗi dậy nào của máy móc ở đây. Thế nhưng, đoạn kết của bộ phim cũng chuẩn bị cho chúng ta tâm lý đón nhận một cách bình thản.

Trailer phim Finch:

Sự trưởng thành bắt buộc của Jeff và sự chấp nhận nhìn vào thực tế, vượt qua những ám ảnh từ quá khứ của Finch đã mang đến một suy nghĩ mới. Triết lý của nhà làm phim được gửi gắm ở đây, vô cùng thấm thía mà không giáo điều. Nói như ngôn ngữ nhà Phật, mọi chúng sinh đều bình đẳng, do đó, tất cả đều cần sự tôn trọng thay vì áp chế, cho dù đó là 1 con chó hay 1 robot.

Kết thúc ấm áp của bộ phim tiếp thêm niềm tin cho thế giới đang ngày càng bị máy móc áp đảo và dần trở nên hoang tàn trước sự tàn phá của con người. Con người dẫu nhỏ bé, yếu ớt nhưng với trái tim hướng thiện và yêu thương sẽ biết đâu là hướng đi đúng cho họ cũng như bảo vệ thế giới này. 

Văn Khoa