Người da màu trẻ nhất được bổ nhiệm giáo sư tại Đại học Cambridge

Jason Arday

Được chẩn đoán mắc chứng tự kỷ và chậm phát triển toàn diện trong những năm đầu đời, nhà xã hội học Jason Arday không thể nói cho đến năm 11 tuổi và không thể đọc hoặc viết cho đến khi 18 tuổi. Năm nay 37 tuổi, anh sắp trở thành người da màu trẻ nhất được bổ nhiệm giáo sư tại Đại học Cambridge.

Lúc nhỏ, khi chưa thể nói, cậu bé Jason đã rất hăng hái đặt câu hỏi về thế giới xung quanh. Jason nhớ lại anh luôn tự hỏi: "Tại sao một số người không có nhà?", "Tại sao lại có chiến tranh?".

Sinh ra và lớn lên ở khu vực Clapham, phía tây nam London, Jason Arday cho biết, những khoảnh khắc định hình con người anh bao gồm hình ảnh Nelson Mandela ra tù và chiến thắng mang tính biểu tượng của Nam Phi tại giải bóng bầu dục thế giới năm 1995.

Anh ấy nhớ mình đã vô cùng xúc động trước nỗi đau khổ của người khác và cảm thấy được thôi thúc mạnh mẽ để hành động. “Tôi nhớ mình đã nghĩ, nếu không trở thành cầu thủ bóng đá hay cơ thủ bida chuyên nghiệp thì tôi sẽ cứu thế giới” - anh chia sẻ.

Mẹ Jason Arday đóng vai trò quan trọng trong việc giúp anh phát triển sự tự tin và kỹ năng. Bà đã giới thiệu cho con trai nhiều thể loại âm nhạc với hy vọng giúp anh hình thành khái niệm về ngôn ngữ.

Đây cũng khởi đầu cho mối quan tâm lâu dài đối với văn hóa đại chúng, vốn là nét đặc trưng trong một số nghiên cứu của Jason Arday.

Nhờ sự hỗ trợ của người cố vấn, gia sư đại học và người bạn thân Sandro Sandri, cuối cùng Jason Arday đã bắt đầu đọc và viết ở tuổi thiếu niên. Anh tiếp tục lấy bằng về nghiên cứu khoa học giáo dục thể chất tại Đại học Surrey trước khi được đào tạo thành giáo viên thể dục.

Giáo sư Arday nhận bằng tiến sĩ về nghiên cứu giáo dục năm 2016 tại Đại học Liverpool John Moores

Lớn lên ở một vùng tương đối khó khăn và sau đó làm giáo viên ở trường, Jason Arday nhìn thấy những bất bình đẳng trong giáo dục.

Ở tuổi 22, anh bắt đầu quan tâm đến ý tưởng thực hiện nghiên cứu sau đại học. Anh đã trao đổi điều này với người cố vấn của mình.

"Sandro nói với tôi rằng, “Tôi nghĩ bạn có thể làm được điều này - Tôi nghĩ chúng ta có thể chinh phục thế giới và giành chiến thắng”. Khi nhìn lại, đó là lần đầu tiên tôi thực sự tin tưởng vào bản thân mình. Kể từ thời điểm đó, tôi đã quyết tâm và tập trung - tôi biết đây sẽ là mục tiêu của mình” - anh kể.

Tuy nhiên, việc học để trở thành học giả rất khó khăn, đặc biệt là vì anh ít được đào tạo thực tế hoặc hướng dẫn về cách thực hiện. Ban ngày, Arday dạy thể dục tại trường đại học. Vào buổi tối, anh bận rộn với việc soạn thảo các bài báo học thuật và nghiên cứu xã hội học. Anh tiếp tục nhận bằng thạc sĩ và tiến sĩ về nghiên cứu giáo dục.

"Khi bắt đầu viết các bài báo học thuật, tôi không biết mình đang làm gì. Tôi không có người cố vấn và không ai chỉ cho tôi cách viết. Mọi thứ tôi gửi đều bị từ chối. Quá trình đánh giá rất tàn nhẫn, nhưng tôi coi đó như một kinh nghiệm để học hỏi và bắt đầu thích thú với nó” - anh chia sẻ.

Khi được hỏi khi nào anh nhận ra mình là một nhà xã hội học, Jason Arday nói rằng có lẽ là vào khoảng năm 2015. 8 năm trôi qua, anh đã sẵn sàng trở thành giáo sư xã hội học giáo dục tại Đại học Cambridge. 

Số liệu chính thức từ Cơ quan Thống kê giáo dục đại học cho thấy, vào năm 2021, trong số hơn 23.000 giáo sư đại học ở Anh, chỉ 155 người là người da màu gốc Phi.

Giáo sư Jason Arday sẽ bắt đầu công việc mới tại khoa Giáo dục của Trường đại học Cambridge vào ngày 6/3

“Công việc của tôi chủ yếu tập trung vào việc làm thế nào chúng ta có thể mở rộng cánh cửa cho nhiều người có hoàn cảnh khó khăn hơn, và thực sự dân chủ hóa giáo dục đại học” - Jason Arday nói.

Tấn Vĩ (theo BBC)