Nghiện… cơm

Đó là những chén cơm nghi ngút khói vào những buổi trưa ngày mưa, nhìn nồi cơm đầy ắp và gia đình quây quần bên nhau, tôi nhớ lại cảm giác ấm áp khó tả. 

Cơm gạo trắng mang cho tôi cảm giác no đủ, ấm êm

Đó là những buổi chiều oi oi gió lặng, cả nhà ra chiếc bàn ngoài sân ăn cơm thay vì ngồi trong nhà vì quá nóng, tôi và em trai tinh nghịch kê lại mấy khúc gỗ lớn để làm bàn ghế, giả bộ như đang ngồi trong rừng, như trong phim rồi bưng chén cơm thi nhau xem đứa nào ăn nhanh hơn. Em trai vừa ăn vừa nhe răng ra chọc tôi, để đến giờ tôi vẫn còn nhớ 2 cái răng cửa to tướng của nó.

Cơm gạo trắng mang cho tôi cảm giác no đủ, ấm êm vì chắc hẳn như bao gia đình lúc đó, nhà tôi đã trải qua nhiều buổi ăn cơm độn hay cơm nấu bằng những hạt gạo sẫm màu mà trước đó lũ trẻ chúng tôi phải ngồi cả buổi để nhặt sạn.

Tôi nhớ cả những ngày chị Hai xếp hàng để mua gạo hợp tác xã, rồi gạo không có phải lấy bột mì về thay thế. Rồi một ngày, chị tôi không phải xếp hàng nữa, thay vào đó là các bạn dì của má chở gạo vô tận nhà. Má nói cười vui vẻ với các dì, kêu chị em tôi lau lu gạo để đổ những hạt gạo trắng ngần vào. Nhìn dòng chảy của gạo tuôn vào lu, lòng tôi tự dưng cũng thấy vui rộn ràng.

Cơm gạo trắng ăn với cái gì cũng ngon: cá kho, thịt kho, đồ khô, hột vịt dầm nước tương, mắm chưng, mắm sống các loại... tôi ngồi nhớ cả ngày cũng không thể viết hết ra được.

Thế rồi có một ngày, tôi phải tạm biệt những bữa cơm trắng, xếp chúng vào một góc ký ức. Đó là ngày tôi lấy chồng đi xa. Nước Anh ngày đó chưa có gạo Việt Nam, gạo Thái như bây giờ. Tôi đi siêu thị, mua được bịch gạo nhỏ khoảng nửa ký đã là mừng lắm.

Gạo nấu lên hơi sượng và nhạt nhẽo, tôi thôi không mua nữa, đành ăn khoai tây bánh mì cùng ông xã Tây để bữa cơm khỏi lắt nhắt nhiều món. Ăn thường xuyên nên tôi cũng thấy quen và gần như quên bẵng món cơm hồi xưa tôi vẫn ăn ngày 3 bữa mà không ngán.

Rồi một ngày, thấy gạo Thái bán trong 1 cửa hàng gần nhà, tôi mua hẳn bao 10 ký. Tôi cũng ngồi lau cái khạp nhỏ, nhờ ông xã đổ gạo vào. Nhìn dòng gạo chảy xuống trắng tinh để khơi lại ký ức, tưởng tượng cái cảnh chị em tôi đứng ngồi trong sân nhìn má và dì bán gạo đổ vào khạp. Đến tối, tôi vo gạo nấu cơm, ngồi nhai chậm rãi để nhận ra cái vị ngọt ngào của từng hạt cơm vừa chín tới.

Tôi nhớ lại cảm giác má vui vẻ khi nấu cơm bằng gạo mới, tấm tắc khen dì bán gạo đã chọn gạo ngon cho má. Tôi còn nhớ loại gạo má ưng nhất là gạo Tài Nguyên.

Nhiều khi tôi thấy mình thật buồn cười vì chỉ việc nấu cơm, ăn cơm thôi mà lại có nhiều cảm xúc đến thế. Hồi xưa lúc còn ở nhà, tôi có bao giờ để ý đến những hạt gạo hay vị ngọt của từng hạt cơm đâu. Tôi thậm chí còn cảm thấy phật ý khi nghe một số người bảo bắt đầu ăn kiêng nên không ăn cơm nữa. Tôi hay nói nửa đùa nửa thật rằng cả nhà em ăn cơm hồi đó đến giờ mà có ai mập đâu, như ngầm bảo vệ cho những hạt gạo thân thương của mình. 

Gạo ở Anh ngày nay không còn khan hiếm nữa. Siêu thị Việt bán nhiều loại gạo ngon đưa từ Việt Nam sang. Tôi có dịp thử và chọn ra loại mình thích nhất để mua như má hồi xưa. Tôi hay lên chùa gần nhà, ăn cơm chùa. Lần nào tôi cũng ngồi ăn ngon lành hết chén này đến chén khác rồi tấm tắc khen cơm chùa ngon quá. 

Cơm trắng - món ruột của tác giả

Chiều nay, tôi vào bếp nấu một nồi cơm, cố tình để lửa hơi lớn và hơi lâu để có thêm một lớp cơm vừa cháy ở đáy nồi. Tôi luộc một ít rau dền, nấu nồi canh bí đao, dọn ra mâm với thịt kho rồi kêu ông xã ngồi vào bàn ăn tối cùng tôi. Trước khi cầm đũa, anh cố tạo ấn tượng với tôi bằng câu hỏi: “Ủa tết qua rồi mà em, hay hôm nay là ngày đặc biệt gì ở Việt Nam?”.

Ôi, ông chồng tồ của tôi, chỉ là 1 ngày em nhớ nhà quá thôi mà. 

Phan Quỳnh Dao