Nghi vấn đề thi toán lớp 10 có “sạn”: Sở GD-ĐT TPHCM nói gì?

Câu 5 đề thi toán gây tranh cãi

Ngày 8/6, trên các diễn đàn và mạng xã hội lan truyền thông tin đề thi toán kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 tại TPHCM vừa diễn ra ngày 6 và 7/6 có “sạn”.

Cụ thể, theo Anh Trung Hiếu (từ Leipzig, Đức), câu 5 của đề thi này đã có một số sai sót về mặt bản chất của vật lý, như: Đề cho công suất P cùng với đơn vị đi kèm là W thì các hệ số a,b trong công thức P=at + b phải có đơn vị tương ứng là W/s và W. Nếu đáp án hoặc lời giải của học sinh chỉ cho số, mà thiếu đơn vị là không đúng.

Nếu hiểu là tìm thời gian t tính từ t= 0 để P (t) = 105W thì dữ kiện “đun sôi nước” là gây hiểu lầm, không liên quan đến bài toán. Nếu vẫn giữ cách hiểu là tìm thời gian để đun sôi nước với công suất 105W thì nảy sinh ra nhiều rắc rối. Giả sử đun m (kg) nước từ T1 (độ C)lên T2 (độ C), nhiệt dung riêng C (J/kgC) thì nhiệt lượng cần là Q = m.c (T2-T1).

Để viết đun sôi nước với công suất cố định là gây hiểu lầm, vì thiếu các dữ kiện nhiệt độ bắt đầu, khối lượng nước, nhiệt dung riêng của nước. Hơn nữa, giải theo hướng này thì không liên quan gì đến hàm P (t) đã cho, mà chỉ áp dụng tính công W = P.t  = 105 .t và giải phương trình Q = W và tìm ẩn t.

Bởi vì công suất P (t) thay đổi theo thời gian t, nên công thức cần thực hiện là W = tích phân [ P (t’) dt’] từ t’ = 0 đến t’ = t (thời gian cần tìm) và giải Q = W tìm ẩn t. Hiểu theo cách này thì kiến thức tích phân nằm ngoài chương trình và dữ kiện 105 W trở nên mơ hồ.

Trong khi đó, một giáo viên vật lý bậc THCS tại quận 1, TPHCM thì đánh giá, câu 5b của đề thi này không đầy đủ kiến thức vật lý để giải được. Giáo viên này cho hay, câu này giống với một bài toán dành cho các học sinh chuyên vật lý, mà các giáo viên thường hay cho các em học chuyên vật lý để giải.

“Câu này phải yêu cầu tính giá trị trung bình công suất hao phí mới dùng được. Phía trên cho đồ thị với các giá trị thay đổi liên tục, thì không thể lấy một giá trị rồi lấy công suất trừ đi, ra công suất đun nước được. Do đó, câu 5b với học sinh bình thường thì các em giải máy móc thì được, còn với các em học sinh chuyên vật lý nghĩ sâu xa hơn thì khó mà giải, vì có cảm giác thiếu dữ liệu về mặt kiến thức” – giáo viên nói.

Cho nên, giáo viên này cho rằng Sở GD-ĐT TPHCM khi ra đề thi cần thẩm định kỹ hơn về mặt nội dung, vì khác với môn toán, môn vật lý rất chú trọng về mặt đơn vị, cho nên câu 5b không có đơn vị thì không đầy đủ, rất dễ gây hiểu lầm cho học sinh, nhất là với các em đang học chuyên vật lý.

Phản hồi về vấn đề này, ngày 9/6, ông Nguyễn Bảo Quốc – Phó giám đốc Sở GD-ĐT TPHCM - khẳng định, câu 5 của đề thi tuyển sinh vào lớp 10 môn toán của thành phố hoàn toàn bình thường, không thể gọi là “sạn”.

Ông Nguyễn Bảo Quốc nhấn mạnh, đây là đề thi môn toán, câu này cho giả thiết, yêu cầu học sinh dùng kiến thức và các năng lực giải toán để giải quyết, đưa ra kết quả cuối cùng. Câu này không nhìn dưới góc độ vật lý. Vị Phó giám đốc sở này đưa ra ví dụ, ở câu 3 của đề yêu cầu tính tỉ lệ cân nặng lý tưởng với tham số là chiều cao lý tưởng. Với ngày xưa, khuôn mặt tròn, người đầy đặn được ưa thích thì công thức này là sai, nhưng hiện nay chuộng người gầy ốm thì công thức này lại có thể phù hợp.

Nhìn chung, theo ông, các câu hỏi này trong đề toán đã rất cụ thể, có công thức, dữ liệu liên quan để yêu cầu học sinh tính toán theo yêu cầu của đề bài, sử dụng hệ phương trình để giải. Cho nên, nếu nhìn câu hỏi này dưới khía cạnh của môn vật lý, đưa ra phân tích thì lại có thể đi vào chuyên vật lý rất sâu, không phù hợp với việc đánh giá về mặt kiến thức toán học.

Lãnh đạo Sở GD-ĐT TPHCM nhấn mạnh, với câu 5 của đề thi toán này, học sinh hoàn toàn có thể làm được bình thường, không có gì sai sót.

Minh Linh