Nghỉ thai sản cần thiết cho cả cha mẹ và bé

Con thông minh hơn

Nghỉ thai sản là khi phụ nữ tạm nghỉ việc vì sắp sinh, mới sinh con, phải chăm sóc con vừa sinh. Tương tự, đàn ông vừa nhận con nuôi là trẻ sơ sinh hoặc vợ vừa sinh con cũng cần được hưởng chế độ nghỉ thai sản. Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) đã thiết lập một thỏa thuận quốc tế về các chính sách lao động, bao gồm việc đảm bảo ít nhất 14 tuần nghỉ thai sản cho phụ nữ và ít nhất 2/3 lương trong thời gian nghỉ thai sản. Nhưng thực tế, không phải mọi nơi làm việc đều có chính sách nghỉ thai sản chính thức và nếu có, khoản tiền lương thường không đảm bảo. Thông thường, người mẹ có thể được nghỉ thai sản trong khoảng từ 4-12 tuần.

Mới đây, kết quả nghiên cứu từ Đại học New York (Mỹ) công bố trên tạp chí Child Development đã chứng minh lợi ích của việc nghỉ thai sản có lương cho cả gia đình và trẻ em. Báo cáo cho thấy, những trẻ sơ sinh sở hữu hoạt động sóng não tần số cao - vốn được xem như chỉ dấu cho trí thông minh về sau - thường là con của người mẹ hưởng chế độ thai sản có lương. Qua đó, nghiên cứu cho thấy mức độ ảnh hưởng từ sự căng thẳng của cha mẹ đối với sự phát triển não bộ của trẻ sơ sinh và nguyên nhân gây căng thẳng thường xuất phát từ sự bất an về tài chính. Vì vậy, không có gì đáng xấu hổ nếu các bà mẹ chọn trở lại làm việc sớm sau khi sinh con do áp lực kinh tế.

Tuy vậy, khi một số tỉnh ở Trung Quốc công bố kế hoạch kéo dài thời gian nghỉ thai sản bắt buộc vào cuối năm 2021, không ít người thụ hưởng lại không mấy hài lòng. Thay vì hồ hởi đón nhận chính sách mới, nhiều phụ nữ lại tỏ ra tức giận. Một phụ nữ nhận xét trên mạng xã hội Douban: “Số ngày nghỉ phép thai sản không bình đẳng giữa nam và nữ có thể gây ảnh hưởng đến quyền lợi của phụ nữ trong công việc, tuyển dụng hoặc thăng chức”. Li Maizi - nhà hoạt động nữ quyền tại Trung Quốc - cho biết: “Trung Quốc có chương trình bảo hiểm thai sản mà các công ty phải đóng cho nhân viên. Nhưng chương trình chỉ trả cho phụ nữ mức lương trung bình tại công ty hoặc khu vực họ sinh sống trong 98 ngày tiêu chuẩn. Vì thế, các công ty phải chi trả tiền lương cho các ngày nghỉ phép bổ sung của nhân viên để kéo dài thêm thời gian nghỉ thai sản cần thiết, cũng như chi phí tiền lương cho nhân công tạm thời”. Bất cập này dẫn đến việc các công ty, thậm chí là nhóm cơ quan chính phủ đều công khai nói rằng họ thích nhân viên nam hơn.
 

Chế độ nghỉ thai sản phù hợp giúp cha mẹ gắn kết nhiều hơn với trẻ và giảm nỗi lo tài chính gia đình - Ảnh: SHUTTERSTOCK

Người cha cũng cần nghỉ thai sản

Khi cậu con trai chào đời sớm mười tuần vào năm 2014 và buộc phải nằm trong lồng ấp, Mohd Izad Misri - một nhân viên IT tại Malaysia - thường xuyên đến thăm, vỗ về con mình. Anh mang sữa mẹ trữ đông đến cho con cho đến khi người vợ đủ khỏe để đi lại. Mohd quyết định nghỉ việc hai tuần để giúp vợ nấu nướng và dọn dẹp nhà cửa. Tất cả ngày nghỉ của Mohd đều tính trong số ngày nghỉ phép hằng năm. Vì khi đó, Malaysia không công nhận chế độ nghỉ thai sản cho người cha trong khu vực tư nhân, chỉ có công chức nam mới được hưởng chế độ nghỉ thai sản bảy ngày. Tất cả điều đó đã thay đổi vào tháng 3/2022, khi Đạo luật Việc làm được sửa đổi, đảm bảo mọi người cha đều có ít nhất bảy ngày nghỉ phép có lương khi người vợ sinh con, tối đa là 35 ngày. 

Tại Israel, cánh mày râu cũng sẽ sớm được nghỉ thai sản hưởng nguyên lương. Hiện tại, phụ nữ Israel được hưởng 15 tuần nghỉ thai sản có lương sau khi sinh thường và sau thời gian này, họ có thể nghỉ không lương lên đến một năm để chăm con. Theo kế hoạch mới, sau khi hết 15 tuần nghỉ thai sản chung của các bà mẹ, người cha có thể nghỉ từ hai tuần đến một tháng mà không ảnh hưởng đến thời gian nghỉ trước đó của người mẹ. Luật mới dự kiến sẽ được thực hiện vào đầu  năm 2023. 

Bộ trưởng Tài chính Israel Avigdor Liberman giải thích: “Việc cho phép người cha nghỉ thai sản ngay sau người mẹ sẽ giúp họ thực hiện vai trò bình đẳng trong việc nuôi dạy con cái, hình thành mối quan hệ chặt chẽ với đứa trẻ mới chào đời và giảm bớt áp lực cho 
phụ nữ”. 

Ngọc Hạ (theo Quartz, The Star, Futurity, Medium)