Nghi lễ ăn thịt người từng phổ biến ở châu Âu thời tiền sử

Những chiếc cốc làm từ sọ người được phát hiện tại Hang Gough ở Anh – Ảnh: Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên London

Nghiên cứu do các nhà khảo cổ học từ thủ đô London của Anh công bố gần đây cho thấy, người châu Âu sống cách đây 15.000 năm từng ăn thịt người chết ngay trong tang lễ của họ, CNN đưa tin ngày 5/10.

Trước đó, đã có đoàn khảo cổ làm việc tại Hang Gough ở Anh, giới thiệu mẫu vật là những chiếc cốc làm từ xương và sọ người bị ăn dở. Nghiên cứu được công bố gần đây trên tập san Đánh giá Khoa học Kỷ Đệ tứ chứng minh đó không phải sự cố cá biệt, mà là một phần văn hóa của họ.

Nghiên cứu của các chuyên gia khảo cổ tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên London tập trung vào 59 địa điểm có niên đại từ thời Magdalenian, cách đây từ 11.000 đến 17.000 năm, đều chứa hài cốt người. Phần lớn các di chỉ ở Pháp, một số khác ở Đức, Tây Ban Nha, Nga, Anh, Bỉ, Ba Lan, Séc và Bồ Đào Nha.

Trong số các di chỉ trên, có bằng chứng về hoạt động tang lễ tại 25 địa điểm. Có 15 khu vực trong đó có hài cốt người có vết nhai, xương sọ có vết cắt và xương bị gãy, kết quả của việc tách tủy xương để lấy chất dinh dưỡng. Còn có một số bằng chứng cho thấy, hài cốt người đôi khi được trộn với hài cốt động vật.

Nhóm nghiên cứu cho biết: “Không thể phủ nhận rằng tần suất các vụ ăn thịt người ở các di chỉ Magdalenian vượt quá bất kỳ hành vi tương tự nào ở các nhóm người tiền sử trước đó hoặc sau này, chứng minh việc ăn thịt người chết ngay trong tang lễ chính là cách để người Magdalenian tiễn đưa người đã khuất”.

Nhà cổ nhân loại học Silvia Bello, nhà nghiên cứu chính tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên London và là đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết trong thông cáo báo chí: “Thay vì chôn cất, những người tiền sử này lại ăn thịt người chết”.

Bà Bello cho biết thêm: “Họ ăn thịt người không chỉ đơn giản do nhu cầu. Bản thân điều đó thật thú vị, là bằng chứng lâu đời nhất về việc ăn thịt đồng loại như một tập tục tang lễ được biết đến ngày nay”.

Các thành viên của nhóm nghiên cứu cũng thu thập thông tin di truyền từ 8 di chỉ, rồi kết hợp với các bằng chứng khảo cổ học để xác định mối quan hệ giữa tập tục tang lễ và yếu tố di truyền từ tổ tiên.

Họ nhận thấy, có hai nhóm tổ tiên riêng biệt hiện diện trong khu vực vào cùng thời kỳ đó, một nhóm thuộc nền văn hóa Magdalenian và nhóm kia là Epigravettian, một nền văn hóa khác xuất hiện cách đây từ 8.000 năm đến 20.000 năm trước CN.

Nhóm nghiên cứu cho biết, những người thuộc nền văn hóa Magdalenian ở tây bắc châu Âu thích ăn thịt người chết hơn, trong khi những người thuộc nền văn hóa Epigravettian thường chôn cất đồng loại đã khuất.

Đại diện Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên London cho biết: “Có sự thay đổi trong việc chôn cất người chết, hành vi được ghi nhận rộng rãi trên khắp Nam Trung Âu và được cho là do một nền văn hóa khác biệt, được gọi là Epigravettian”.

Thomas Booth, nhà nghiên cứu tại Viện Francis Crick, nhận định với CNN: “Nghiên cứu cung cấp bằng chứng khá thuyết phục cho thấy, tập tục ăn thịt người trong tang lễ đã được người tiền sử khắp châu Âu thực hiện cách đây từ 14.000 đến 20.000 năm”.

Trường An (theo CNN)