Nghi án lộ đề và tính minh bạch của hai văn bản

Dựa vào một báo cáo không đáng tin cậy, Sở Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) TP.HCM đã ra văn bản trả lời Tòa án nhân dân Q.2 (TP.HCM); căn cứ vào nội dung trả lời của sở, Tòa án nhân dân Q.2 đã tuyên thầy T.Q.H. phải bồi thường 20 triệu đồng và xin lỗi cô P.T.B.N. Vụ kiện giữa hai giáo viên (GV) cùng tổ ngữ văn Trường THPT Thủ Thiêm (Q.2) tạm khép nhưng lại mở ra một câu chuyện khác.

Xác minh một đằng, báo cáo lên cấp trên một nẻo

Chiều 2/3/2017, sau khi kết thúc buổi kiểm tra giữa kỳ môn văn khối Mười tại Trường THPT Thủ Thiêm, học sinh (HS) đã la toáng lên vì “trúng tủ”. Tìm hiểu sơ bộ, người ta thấy phần “đọc hiểu” (3 điểm) trong đề thi giống hệt với đề mà cô giáo đã “giải” cho HS chép vào tập trước đó. Nghi ngờ đề thi đã bị lộ nên một GV viết báo cáo và kiến nghị nhà trường làm rõ.

Sau quá trình xác minh, ông Nguyễn Hoàng Phụng - hiệu phó chuyên môn của trường này - có báo cáo gửi hiệu trưởng là ông Phạm Văn Nghĩa, nêu rõ: “Nghi vấn lộ đề kiểm tra giữa học kỳ II, phần đọc hiểu, khối Mười là có cơ sở”. 

Văn thư và hiệu phó Trường THPT Thủ Thiêm đều xác nhận không biết gì về báo cáo số 57/BC-TT

Ngày 11/4/2017, ông Nghĩa có báo cáo số 49/BC-TT gửi Phòng Thanh tra và Phòng Giáo dục trung học, Sở GD-ĐT TP.HCM nhờ làm sáng tỏ sự việc. Nhưng chẳng hiểu sao, chỉ bốn ngày sau, tức ngày 15/5, ông Nghĩa lại có báo cáo số 57/BC-TT gửi lãnh đạo Sở GD-ĐT TP.HCM, kết luận rằng: “Thông tin lộ đề (phần đọc hiểu) là không có cơ sở”. Tuy nhiên, ngoài ông Nghĩa ra, cả Trường THPT Thủ Thiêm không ai biết về báo cáo này, nên mọi việc tưởng đã rơi vào quên lãng.

Thế nhưng bảy tháng sau, vào ngày 26/1/2018, sau khi cô N. gửi đơn kiện thầy H. ra tòa và Tòa án nhân dân Q.2 có văn bản yêu cầu Sở GD-ĐT TP.HCM xác định có lộ đề hay không, sở mới ký văn bản số 297/GDĐT-TrH kết luận “không lộ đề”. Văn bản của sở cho rằng: “Có một phần nội dung của đề thi trùng lắp với bài tập đã ôn cho HS trước đó dẫn đến việc học tủ, trúng tủ”. 

Khi nghi án lộ đề phần “đọc hiểu” (3 điểm) còn chưa được làm sáng tỏ thì trong quá trình chấm bài, GV lại phát hiện cả phần “làm văn” (7 điểm) trong nhiều bài làm của HS cũng giống đến mức không sai một từ so với đáp án; đáp án thì lại giống hệt với bài “giải” trong tập mà một GV đã cho HS chép để học và giống hệt với tài liệu mà một GV khác đã cung cấp cho HS ôn thi (Báo Phụ Nữ TP.HCM đã phản ánh trong bài Trường THPT Thủ Thiêm: Nghi án “lộ đề” đã rõ).

Như vậy, “nghi án lộ đề” không dừng lại ở phần 3 điểm mà là toàn bộ bài thi. Nhưng nhà trường đã không xác minh, Sở GD-ĐT TP.HCM cũng không chỉ đạo. Cả hai cơ quan này cũng không phản hồi công luận mà để sự việc trôi vào quên lãng.

Giáo viên nghi ngờ về tính minh bạch của hai văn bản

Nhiều cán bộ, GV Trường THPT Thủ Thiêm nghi ngờ về tính minh bạch của văn bản số 57/BC-TT ngày 15/4/2017 do ông Phạm Văn Nghĩa - cựu Hiệu trưởng Trường THPT Thủ Thiêm - ký gửi Sở GD-ĐT TP.HCM, vì với kết luận “thông tin lộ đề (phần đọc hiểu) là không có cơ sở”, văn bản này hoàn toàn trái ngược với báo cáo của người trực tiếp xác minh vụ việc là hiệu phó chuyên môn Nguyễn Hoàng Phụng, nhưng người ký lại không hề bàn bạc với người xác minh và tập thể nhà trường. Lạ hơn, văn bản số 57/BC-TT hiện cũng không được lưu tại Trường THPT Thủ Thiêm, cả trường không ai biết về văn bản này. 

Hiệu phó Trường THPT Thủ Thiêm Nguyễn Hoàng Phụng xác nhận: “Tôi không biết báo cáo số 57/BC-TT ngày 15/4/2017 của hiệu trưởng Phạm Văn Nghĩa với kết luận là không lộ đề”. Tổ trưởng tổ ngữ văn là bà Nguyễn Thị Kiều xác nhận: “Bản thân tôi và tập thể tổ ngữ văn chưa từng nghe, thấy bất kỳ kết luận nào của Sở GD-ĐT TP.HCM, của hiệu trưởng, ban giám hiệu, chi bộ nhà trường về vụ việc lộ đề thi. Lãnh đạo Sở GD-ĐT TP.HCM chưa từng về gặp tôi và tổ ngữ văn để điều tra, xem xét việc có lộ đề thi hay không”. Văn thư cũng xác nhận không có.  

Như vậy, rất có thể, văn bản số 57 nói trên là do ông Nghĩa tự “đạo diễn” nhằm lừa dối cấp trên, giấu kín “nghi án lộ đề”. Đáng nói là dựa vào báo cáo không minh bạch này, Sở GD-ĐT TP.HCM cũng đã bỏ lơ vụ việc cho đến nay, đồng thời ký văn bản 297/GDĐT ngày 26/1/2018 khẳng định, “không có sự việc lộ đề” gửi Tòa án nhân dân Q.2.

Nhưng như đã nói, không chỉ phần “đọc hiểu” (3 điểm) mà cả phần “làm văn” (7 điểm), bài làm của HS cũng giống đến mức  không sai một từ so với đáp án; đáp án thì lại giống hệt với bài “giải” mà một GV đã cho HS chép vào tập để học và giống hệt với tài liệu mà một GV khác đã phô-tô cho HS học. Sự việc này quá bất thường, nhưng đến nay, ban giám hiệu Trường THPT Thủ Thiêm và Sở GD-ĐT TP.HCM đều không xác minh, làm rõ. 

Minh Nhật