Nghệ thuật hướng đến cộng đồng

Những dự án đặc biệt

Lê Cát Trọng Lý đã thực hiện dự án “Những khúc ca Việt cổ” với mong muốn lưu giữ và phổ biến hơn nữa những làn điệu dân ca của các dân tộc trên khắp đất nước. Điểm đặc biệt là dự án này được thực hiện theo kiểu gây quỹ cộng đồng, nơi Lý góp sức và mọi người góp chi phí, để những giá trị văn hóa - lịch sử sẽ còn lại mãi với mỗi người Việt.

Dự án “Rừng Việt Nam” của Hà Anh Tuấn và Việt Vision

Tiếp nối dự án trên, Lý cùng ê-kíp của mình đã ra mắt địa điểm đọc sách Little Li tại Hà Nội. Đó là một thư viện thu nhỏ gồm các đầu sách triết học, văn học, nghệ thuật, lịch sử, thần học và kinh sách Phật giáo nguyên thủy. Nơi đây được kỳ vọng sẽ là điểm đến thường xuyên của các độc giả yêu chuộng những cuốn sách hay, nhiều ý nghĩa, được tuyển chọn kỹ lưỡng.

Cũng như “Những khúc ca Việt cổ”, số sách thêm vào thư viện cũng được tư vấn, tuyển chọn… và được những khán giả quan tâm đến dự án này gửi tặng. Trước đó, vào tháng 4/2021, Lý đã giới thiệu đêm nhạc Danh mục. Vé vào cửa được đổi bằng việc góp sách cho thư viện Little Li. 

Nói về mục đích của dự án này, Lý chia sẻ: “Nhà sách thì nhiều, và có quá nhiều sách, nhưng người bình thường chưa có thói quen đọc sẽ rất khó để chọn được tác phẩm có giá trị và phù hợp với mình. Do đó, với việc tuyển chọn và được thẩm định từ trước bởi đông đảo khán giả, mọi người, những cuốn sách hay sẽ được giới thiệu theo từng thư mục nhất định. Ngoài ra, dự án này cũng góp phần lan rộng văn hóa đọc, từ đó hình thành cộng đồng đọc sách, chia sẻ về sách, cũng như thực hành về sách”. 

Ngoài Lê Cát Trọng Lý, rapper được đánh giá cao trong làng rap Việt Datmaniac mới đây cũng đã thông báo album đầu tay của mình sẽ không được bán bằng tiền, mà thay vào đó là được đổi bằng… rác. Khán giả sẽ gom 10kg rác có thể tái chế để đổi lấy album. Sẽ có ba địa điểm thu rác ở TP.HCM, Đà Nẵng và Hà Nội. Mỗi địa điểm sẽ có số lượng 100 album. Nếu ý tưởng được triển khai thành công, thì dự án này sẽ thu được 3 tấn rác có thể tái chế. Theo kế hoạch, nếu đợt đầu được nhiều khán giả ủng hộ, thì lần kêu gọi thứ hai sẽ sử dụng chính rác thải của lần đầu để ép và sản xuất đĩa than (vinyl), từ đó nhiều rác hơn nữa sẽ được thu gom.

Phòng đọc sách Little Li của Lê Cát Trọng Lý

Album của Datmaniac được lên ý tưởng trong thời đại dịch COVID-19, nên sẽ có nhiều tác phẩm viết về đề tài hậu tận thế cũng như môi trường, bên cạnh các chủ đề quen thuộc như tình yêu hay kỹ thuật rap. Nỗ lực của Datmaniac là đáng ghi nhận, bởi đây là lúc môi trường cần sự chung tay của nhiều người nhất, nhằm giữ gìn một tương lai tốt đẹp hơn.

Cũng trong mảng âm nhạc, suốt ba năm qua, Hà Anh Tuấn và Công ty Việt Vision đã dùng lợi nhuận từ các hoạt động nghệ thuật để liên tục trồng cây gây rừng, thuộc dự án “Rừng Việt Nam”. Trong năm 2022, dự án đã trồng được rất nhiều rừng ở Lâm Đồng, Đà Nẵng và Hà Giang… Thông qua các live concert chất lượng, những bài hát mới và sự góp mặt của các nghệ sĩ trẻ, chương trình đã nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của khán giả. 

Cần được nhân rộng 

Tuy có ý nghĩa về mặt xã hội, nhưng đa phần các dự án trên chỉ mới được thực hiện với quy mô nhỏ theo kiểu thí điểm. Thư viện nhỏ của Lê Cát Trọng Lý trong những ngày đầu chỉ chứa được khoảng mười người. Bạn đọc phải đăng ký trước cho ban quản lý thông qua mạng xã hội. 

Khúc hát con ve - Những ca khúc Việt cổ  (dân tộc Pako):

Trong khi đó, ước mơ thu gom 3 tấn rác của Datmaniac cũng cần rất nhiều sự hỗ trợ để có thể biến nó thành hiện thực. Trong khi vai trò của các nghệ sĩ là sáng tạo nghệ thuật, thì việc nhân rộng, quản lý quy trình… cũng cần thêm sự giúp sức của các cá nhân, tổ chức cũng như cộng đồng có khả năng và kinh nghiệm. Với mục tiêu hơn 1 tấn rác ở mỗi địa điểm thu gom, đến nay, nam rapper vẫn chưa tìm được nhà tổ chức hỗ trợ và vẫn đang trong quá trình kêu gọi giúp đỡ.

Ngược lại, dự án “Rừng Việt Nam” lại được đầu tư cũng như tiến hành bài bản và có chất lượng hơn. Các sản phẩm được quan tâm, đầu tư đúng mức để nhận được sự ủng hộ của khán thính giả, như phim tài liệu Storii of wildlife, concert Truyện ngắn của Hà Anh Tuấn; cho đến chuỗi series trò chuyện về nghệ thuật Storii-Tellers… Bằng các yếu tố kể trên, dự án mang đến khả năng lan truyền trong cộng đồng nghe nhạc cực kỳ tốt và có ấn tượng.

Để sáng tạo, nỗ lực của người nghệ sĩ cộng hưởng được với sự giúp sức của cả cộng đồng, vẫn cần một chặng đường dài và rất nhiều nỗ lực. Không chỉ là việc cá nhân, quá trình này còn đòi hỏi sự cộng tác, hợp tác… của các tổ chức, cộng đồng, hội nhóm, doanh nghiệp… có khả năng và cùng chí hướng, từ đó góp phần giúp cho môi trường cũng như xã hội trở nên tốt đẹp và hoàn thiện hơn. 

Thuận Phát