Nghệ sĩ ưu tú Thùy Liên: 47 năm vẫn vẹn nguyên ký ức với vai Sáu Linh

“Bộ phim Mùa gió chướng đánh dấu lần đầu của 3 chúng tôi: phim truyện đầu tay của đạo diễn Hồng Sến, kịch bản đầu tay của nhà văn Nguyễn Quang Sáng và vai chính đầu tay của tôi trên màn ảnh rộng. Giờ 2 anh đều đã đi xa, anh Lý Huỳnh vai đại úy Long và Lâm Tới vai Tám Quyện cũng không còn” - NSƯT Thùy Liên bùi ngùi khi nhắc lại ký ức thời đóng phim Mùa gió chướng.

47 năm đã trôi xa, nhưng trong trí nhớ của bà - người nghệ sĩ tuổi 72 - ký ức về những ngày tháng lênh đênh trên sông nước vùng Đồng Tháp Mười vẫn vẹn nguyên. “Tên phim Mùa gió chướng nên đoàn phim phải canh đúng mùa gió chướng và mùa nước nổi. Tôi vốn là dân miền Trung nhưng vào Sài Gòn sống từ nhỏ, chưa từng biết gió chướng hay nước nổi nên lần đầu xuống Đồng Tháp Mười thấy mọi thứ lạ lắm. Đứng trên cầu khỉ lúc gió mạnh có khi còn rớt xuống sông. Cá linh đầy trên mặt nước, có cả rắn”.

Nữ diễn viên, Nghệ sĩ ưu tú Thùy Liên bùi ngùi bên poster phim Mùa gió chướng

Đối với người được xếp vào tầng lớp tiểu tư sản như NSƯT Thùy Liên khi đó, bối cảnh sắp quay, vai diễn cách mạng đầu tiên đều rất mới mẻ. “Cả đoàn chia nhau sống trên 4-5 chiếc tắc ráng trong gần 2 tháng quay phim. Cực nhưng rất vui. “Tôi vốn rất sợ đỉa. Cảnh đầu tiên quay, tôi phải lội xuống vũng nước trâu nằm có đầy đỉa. Mỗi lần rút chân lên là 5-10 con bu trên chân. Đoàn phim thuê một cậu bé cầm theo thùng xà bông đi sau tôi. Mỗi khi tôi nhấc chân lên là cậu gạt đỉa ra giùm” - bà nhớ lại.

Những cảnh quay ám ảnh nhất với cô gái “tiểu tư sản” thời đó là những cảnh cháy nổ, bắn súng. Đạo diễn Hồng Sến nổi tiếng với cách làm phim chân thực, mộc mạc, không dùng kỹ xảo nên từ bối cảnh đến các cảnh quay nguy hiểm này đều làm thật. Làm phim chiến tranh nhưng kinh phí không nhiều, lại quay bằng phim nhựa nên các cảnh liên quan đến bom mìn, súng ống, diễn viên không được diễn thử mà thực hành trên phim “một phát ăn ngay”. Trong phim có cảnh Sáu Linh từ trong hầm vùng lên, ném lựu đạn và chạy, NSƯT Thùy Liên kể: “Ở trong hầm, hoàn toàn không nghe được hiệu lệnh của đạo diễn, ngực bị ép do mìn nổ. Lúc tung nắp hầm ném lựu đạn và chạy, tôi bị mũi súng AK đeo bên người xước vào chân mày chảy máu, để lại sẹo đến giờ”.

Với vai Sáu Linh, NSƯT Thùy Liên là diễn viên miền Nam đầu tiên đoạt giải Nữ chính xuất sắc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ năm. Cái duyên vào những vai cách mạng của NSƯT Thùy Liên còn được thấy ở việc bà tham gia đến 3 phim (Tình đất Củ Chi, Mùa gió chướng và Chiều sâu lòng đất) trong cùng 1 năm, giữa lúc điện ảnh khi đó chỉ làm khoảng 10 phim/năm.

Bà rưng rưng: “Hóa thân vào những nhân vật cách mạng, nguyên mẫu Sáu Linh lại là nhân vật có thật nên tôi càng thêm nể phục họ. Mình quay phim trong cảnh bom rơi đạn nổ hay chui xuống căn hầm chật chội chỉ vài phút, còn họ chiến đấu cả đời, hy sinh cả tình cảm riêng”.

Hương Nhu