Nghệ sĩ Quyền Linh: Tôi sẵn sàng bỏ qua danh vọng để đồng hành cùng người nghèo

30 năm Quyền Linh rong ruổi khắp các nẻo đường Nam Bắc, làm người dẫn chương trình truyền hình (MC) các chương trình xã hội, dường như người ta đã quên mất một Quyền Linh từng ghi dấu ấn với loạt phim truyền hình như Người Hà Nội, Gió qua miền tối sáng, Đồng tiền xương máu, Những nẻo đường phù sa… hay một Quyền Linh tài năng của sân khấu kịch, của điện ảnh với Khát vọng sống, Vườn đào năm ấy…

Dẫu thi thoảng, trong thập niên đầu những năm 2000, anh tham gia một vài vai phụ điện ảnh nhưng những cái tên mới nổi ở thập niên sau đã khiến cái tên Quyền Linh với định danh “diễn viên” càng trở nên xa lạ. Vậy nên, lần trở lại điện ảnh với vai chính trong phim Hai Muối của Quyền Linh gây được sự chú ý lớn từ khán giả và báo giới.

Quyền Linh đã có nhiều chia sẻ về lần “tái xuất” này; những chia sẻ về gia đình nhỏ, quan điểm chăm sóc con cái cũng được anh không ít lần bày tỏ trên trang cá nhân, trong các chương trình truyền hình… Vậy nên, phỏng vấn Quyền Linh thực sự là một thử thách không hề nhỏ. Gặp được Quyền Linh càng là một cuộc “vật lộn” với thời gian vì lịch quay của anh dày đặc và anh liên tục di chuyển. Anh thì không thể trả lời qua điện thoại hay ghi âm vì điện thoại cầm lên vài giây lại có cuộc gọi đến. Thật may, cuối cùng tôi đã “bắt” được anh trong một tối muộn sau sự kiện, trước giờ anh lên máy bay.

Miệt mài với con đường đã chọn

Phóng viên: Tôi muốn quay ngược thời gian, thời điểm anh rời phim ảnh và trở thành MC. Đó là một sự lựa chọn, một cơ duyên hay vì một lý do nào khác?

Nghệ sĩ Quyền Linh: Tôi chưa bao giờ nghĩ mình sẽ trở thành MC. Tốt nghiệp chuyên ngành diễn xuất và sau này là đạo diễn, mong ước lớn nhất của tôi là trở thành diễn viên, đạo diễn và sống được với nghề. Nhưng, như ông bà mình vẫn nói: “nghề chọn người”. Có những cơ duyên đến rất tình cờ, dù vòng vèo song rốt cuộc lại đưa mình rẽ lối.

Có lần, một bên mời tôi dẫn chương trình cùng Thanh Thúy. Không may, tôi dẫn kém quá, được chừng 2, 3 số, người ta cho thôi hẳn. Lần thất bại đó khiến tôi vừa thất vọng về mình, vừa ý thức rõ mình không có năng khiếu trong lĩnh vực này nên cứ nghe đến MC là tôi né. Bẵng đi một thời gian, anh Xuân Cường làm đạo diễn chương trình Vượt lên chính mình và gọi tôi lên thử. Thoạt nghe, tôi từ chối liền nhưng anh Cường bảo cứ đến, nếu không được thì anh để dành cho một vai nhỏ trong phim. Suốt ngày hôm đó, tôi đến chờ vai diễn ấy. Đến cuối ngày, anh Cường thuyết phục tôi thử làm MC. Sự tin tưởng và lòng kiên nhẫn của anh khiến tôi không thể từ chối. Bất ngờ, sau khi tôi thử, ban cố vấn chuyên môn và đạo diễn rất ưng, nhất quyết mời tôi làm MC cho Vượt lên chính mình.

Thú thật, lúc đó tôi sợ hãi vô cùng. Sợ mình làm không xong, làm hỏng chương trình của người ta, lấy gì mà đền. Sợ mình phụ niềm tin của mọi người. Làm diễn viên thì có kịch bản, có lời thoại, có bạn diễn hỗ trợ, phối hợp. Còn làm MC thì chỉ có kịch bản xương, nhiều tình huống bất ngờ phát sinh buộc mình phải ứng biến nên tôi vẫn kiên quyết từ chối, nhà sản xuất và đạo diễn thuyết phục mãi không được. Có bạn bè tiết lộ, làm MC một buổi thôi, thù lao được hẳn 1 triệu đồng. Trong khi đóng phim nhiều khi hơn tháng mới được thù lao tương tự. Mình khó mà, nghe mức thù lao thì ham thiệt sự nên liều mạng nhận lời. Ai dè càng làm thì nghề càng cuốn hút tôi, rồi cái nghiệp MC nó vận vào. Số chương trình tôi dẫn cứ thế ngày càng nhiều lên; tôi được khán giả yêu mến, đón nhận và không biết mình đã trở thành MC chuyên nghiệp từ lúc nào.

Trong phim Hai Muối

* Công việc dẫn chương trình và cả công việc kinh doanh đã cuốn anh đi hay vì thực sự trong suốt 20 năm qua, không có dự án điện ảnh nào đủ sức hấp dẫn để anh nhận lời?

- Ồ, vẫn có rất nhiều dự án thú vị, hấp dẫn, thậm chí kinh phí lớn mời tôi ở cả hai vai trò: diễn viên và đạo diễn. Tuy nhiên, tôi không nhận lời. Là vì tôi “nghiện” làm MC các chương trình xã hội dù theo thời gian, thù lao nhận được không nhiều, đôi khi tôi còn bỏ tiền túi hỗ trợ thêm cho bà con. Mong mỏi lớn nhất của tôi là có thể dùng sức ảnh hưởng của mình kết nối thêm nhiều nhà hảo tâm hơn nữa để giúp đỡ thêm nhiều số phận, hoàn cảnh không may.

* Sự lam lũ của nhân vật ông Hai trong Hai Muối ngoài mang đến cho anh sự đồng cảm từ tình yêu thương vô bờ bến của một người cha dành cho con gái, hẳn cũng khiến anh ít nhiều nhớ về một Quyền Linh thời cơ cực? Thời điểm đó, động lực nào đã cổ vũ anh bước về phía trước?

- Có những lúc gần như tuyệt vọng trong cuộc sống, không nhà cửa, không bà con thân thuộc, không ai bên cạnh, chơi vơi giữa chốn phồn hoa đô thị, tôi đã có ý định trở về quê làm nông. Nhưng nghĩ đến mẹ suốt ngày bán mặt cho đất bán lưng cho trời, nghĩ đến em phải nghỉ học cho mình đi học, nghĩ đến sự gửi gắm của bà con hàng xóm mong mình thành đạt, quyết tâm lại trỗi dậy. Bằng mọi giá, tôi tự nhủ phải cố gắng để có cơ hội học hành, làm việc.

Chính vì khổ quá nhiều nên sau này, tôi mong con mình được hưởng những điều mà tuổi trẻ phải có. Tôi mong và sẵn sàng cho con mọi thứ ngày xưa mình không có. Tôi nghĩ, không chỉ riêng tôi mà đây gần như là mong mỏi của các ông bố bà mẹ trên thế gian.

* Anh có nghĩ anh may mắn vì đã chọn rời phim ảnh đúng lúc bởi nếu cứ “chấp niệm” có lẽ anh đã không giữ được độ “hot” như hiện tại?

- Đây là câu hỏi rất khó để trả lời vì không có gì là chắc chắn cả. Biết đâu, nếu không rẽ hướng gắn bó với nghề MC, tôi lại có thêm những vai diễn ghi dấu ấn trong lòng khán giả hoặc đạt được đỉnh cao diễn xuất mới. Hoặc biết đâu, Hai Muối trong bộ phim sắp tới sẽ là vai diễn như vậy. Còn nếu không làm điện ảnh, không làm MC, tôi vẫn có thể làm sân khấu hoặc lùi về sau trong vai trò đạo diễn như nhiều bạn bè. Điều tôi muốn nói ở đây là luôn có rất nhiều con đường. Chọn con đường nào là tùy mình nhưng một khi đã chọn thì phải dành trọn tâm sức để đi. Tôi đã chọn đồng hành và sẻ chia với người nghèo, vì thế tôi miệt mài đi và sẵn sàng bỏ qua danh vọng, những tác phẩm hàng triệu USD.

Danh tiếng giúp tôi lan tỏa thương yêu

* Danh tiếng, với anh, có ý nghĩa gì? Anh có từng đặt mục tiêu duy trì độ nổi tiếng?

- Đó chưa bao giờ là mục tiêu của tôi. Đạt được sự nổi tiếng là điều bất kỳ ai theo ngành giải trí đều mong muốn nhưng không ai biết nó sẽ đến và đi lúc nào. Tôi làm nghệ thuật bằng cả trái tim, bằng niềm đam mê. Ở đó chỉ có sự nhiệt thành và nỗ lực không ngừng nghỉ mỗi ngày. Mục tiêu duy nhất của tôi là hoàn thành vai trò của mình, hôm nay có thể tốt hơn hôm qua.

Danh tiếng cho tôi rất nhiều. Nó cho tôi sự lan tỏa và cộng hưởng trong lòng công chúng và tôi muốn dùng sự lan tỏa đó để kết nối các mạnh thường quân với những người không có điều kiện hoặc gặp hoàn cảnh không may. Ở góc độ này, danh tiếng mang đến giá trị nhân văn trong cuộc sống, kết nối và lan tỏa yêu thương. Nếu chỉ có một mình tôi, một mình bạn hoặc một ai đó có điều kiện trao đi, chúng ta cũng chỉ giúp được từ vài chục đến vài trăm người. Song, chính nhờ danh tiếng, tôi có thể kết nối được nhiều người cùng tâm nguyện, trao đi hàng trăm căn nhà, hàng trăm cây cầu, giúp được hàng ngàn trái tim trẻ em bị tim bẩm sinh trở nên khỏe mạnh.

Ngoài ra, danh tiếng còn giúp 2 con tôi được nhiều khán giả biết đến và yêu mến. Tôi vô cùng trân quý và biết ơn sự yêu mến này.

Diễn viên Quyền Linh với tạo hình nhân vật trong bộ phim điện ảnh mới nhất của anh

* Thời điểm liên tục bị gắn vào những quảng cáo sai sự thật, dù anh đã nhiều lần thanh minh mà chúng vẫn nhan nhản, anh quan tâm đến điều gì: danh tiếng (bị cấm sóng, ảnh hưởng đến công việc), uy tín (mất đi hình ảnh MC “quốc dân”) hay những người trót yêu mến anh mà tin tưởng và rước hại vào người?

- Thời điểm quảng cáo còn nhập nhằng, hầu như đa phần các nghệ sĩ đều tham gia, chỉ cần có giấy phép của cơ quan chức năng. Tuy nhiên, ngay khi nhận ra ảnh hưởng không tốt của một số quảng cáo thì tôi một mặt lên tiếng xin lỗi, mặt khác có ngay hành động thực tế là không nhận bất kỳ quảng cáo nào liên quan đến các loại thuốc. Song song đó, tôi đã nhiều lần lên tiếng cảnh báo trên trang cá nhân, thông tin đến các cơ quan truyền thông. Xin nhấn mạnh một lần nữa, tôi chưa bao giờ đặt bút ký quảng cáo cho bất kỳ loại thuốc nào nhưng họ vẫn cứ nhan nhản lấy hình ảnh của tôi và sử dụng trái phép.

* Anh nghĩ gì trước quan điểm “không có lửa làm sao có khói” của không ít khán giả khi vẫn có không ít người vào trang cá nhân của anh trách móc vì những quảng cáo trên?

- Tôi đã nhiều lần liên hệ các cơ quan chức năng khiếu nại và nhờ hỗ trợ. Để tìm ra được bên quảng cáo không đúng như vậy, quy trình vô cùng gian nan. Mình phải lập vi bằng, chứng minh nhiều thứ về thiệt hại, ảnh hưởng. 6 tháng sau nếu họ không gỡ thì mới bị phạt. Còn nếu họ gỡ và lập quảng cáo mới thì cũng đành chịu. Nếu hoàn tất quy trình trên và truy được đối tượng thì cao lắm, họ chỉ bị cơ quan chức năng phạt từ 2,5-7,5 triệu đồng vì họ chưa gây ra hậu quả nghiêm trọng. Là bên bị lạm dụng hình ảnh, gây ảnh hưởng tiêu cực, tôi rất bức xúc. Phương thức của tôi là lên tiếng cảnh báo. Tuy nhiên, như bạn nói, có khán giả tin, có khán giả không tin và bảo là “không quảng cáo sao không thưa kiện đi”, chỉ nói thôi!

Như vừa chia sẻ, thưa kiện rất khó, tôi đã nỗ lực làm hết những gì trong khả năng. Nếu đúng như một vài khán giả nói, rằng: “Ông nhận tiền quảng cáo của người ta, giờ chối không nhận” thì chắc chắn tôi đã bị các bên đó kiện ngược lại. Nếu tôi đã nhận tiền quảng cáo thì làm sao dám công khai nói họ lừa đảo? Họ kiện đền hợp đồng, mình làm sao đủ tiền trả? Vì thế, qua câu trả lời này, tôi mong khán giả suy xét lại.

* Cá nhân anh có những kiến nghị nào để chấm dứt tình trạng lợi dụng hình ảnh nghệ sĩ quảng bá như anh từng gặp?

- Tình trạng giả danh quảng cáo hiện nay không chỉ diễn ra ở các nghệ sĩ mà còn phổ biến khi những bên này mượn hình ảnh các bác sĩ chuyên khoa đầu ngành, các giám đốc bệnh viện. Bây giờ chỉ trong 1 tiếng, họ có thể lập cả 500 trang cá nhân để quảng cáo, xóa rồi lại lập tiếp. Nick ảo thì rất khó để truy, nó nằm ngoài khả năng của mình. Do đó, tôi nghĩ, một mặt người tiêu dùng cần hết sức tỉnh táo; mặt khác, cần sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan chức năng thì mới mong có thể chấn chỉnh dứt điểm.

Trao đi không chỉ là niềm vui

* Tôi nhận thấy những nghệ sĩ cùng thời với anh không chỉ tài năng trong lĩnh vực nghệ thuật mà còn là những người kinh doanh giỏi - trái ngược quan niệm thường thấy, rằng nghệ sĩ không biết làm ăn. Với anh, có thể gọi đó là sự thức thời hay tỉnh táo?

- Kinh doanh không chỉ phụ thuộc vào năng lực mà còn phụ thuộc vào thiên thời, địa lợi, nhân hòa. Có rất nhiều nghệ sĩ kinh doanh thất bại, cũng có không ít người thành công. Với tôi, kinh doanh không phải là thế mạnh. Tôi đã nhiều lần gặp thất bại. Tôi chỉ hùn hạp với một số người bạn cùng làm để vừa đảm bảo cuộc sống vì ở tuổi này, tôi không thể làm nghệ thuật nhiều được nữa; vừa có thể trích một phần lợi nhuận để giúp đỡ các hoàn cảnh khó khăn. Vậy nên cứ làm thôi, vừa làm vừa học hỏi.

* Một Quyền Linh trong kinh doanh và một Quyền Linh trong nghệ thuật có những điểm chung và khác biệt nào?

- Điểm chung là nhiệt tình, đã làm là làm hết mình, còn tới đâu thì chấp nhận đến đó.

Cùng con gái

* Những con số và bài toán chiến lược, nhân sự trong công ty có khiến anh trở nên lý trí, làm mất đi khả năng sáng tạo cũng như khả năng nhập tâm vào vai diễn ở lần trở lại này?

- Người ta thường nói, làm ăn thì phải tính toán cân nhắc từng li từng tí. Tính tôi không làm được như thế, không chọn được nhân sự cũng không cho nhân viên nào nghỉ được. Về tính toán tiền bạc, tôi là người hào phóng, nhân viên xin bao nhiêu tôi cho bấy nhiêu và đã nhiều lần thất bại vì việc này. Cho nên, tôi chỉ tham gia việc góp ý chiến lược, làm gì, bán ở đâu, truyền thông như thế nào… còn những việc khác tôi nhường lại cho bạn mình.

* Trở lại với những chương trình truyền hình, tôi nhận thấy ngày càng vắng bóng những chương trình dành cho người nghèo. Theo anh vì sao?

- Đúng như nhận định của bạn, gần đây chương trình giải trí bùng nổ còn chương trình xã hội ngày càng thưa thớt vì tỉ suất người xem quá thấp. Dù khán giả vẫn thương nhưng ít xem vì không có gì giải trí, xem xong thì buồn quá. Mà càng ít người xem thì rating thấp, rất khó tìm được nhà tài trợ. Trong bối cảnh kinh tế khó khăn chung, sự đồng hành của nhà tài trợ càng ít hơn. Vì thế, tôi luôn muốn tự thân vận động, kết nối các nhà hảo tâm, các nhà đài để cho ra nhiều chương trình thiện nguyện. Thậm chí, tôi chỉ nhận thù lao 1 triệu đồng nhưng thêm vào vài chục triệu đồng để hỗ trợ thêm cho người nghèo, để chương trình được lan tỏa và có thêm nhiều chương trình giúp các mảnh đời không may đỡ vất vả hơn.

* Giả sử một ngày không còn những chương trình truyền hình như thế, anh sẽ làm gì để gặp và giúp đỡ những người khốn khó?

- Nếu không còn chương trình đồng nghĩa không còn người nghèo, tôi sẽ rất hạnh phúc. Nhưng nếu ngược lại, tôi sẽ rất buồn. Vì cả sự nghiệp MC của tôi gần như gắn liền với các chương trình như thế. Mà thực ra, làm sao hết người nghèo được. Dù xã hội có phát triển đến đâu, ở những góc khuất của cuộc sống, vẫn có những hoàn cảnh, những số phận cần giúp đỡ. Ngày nào không quay chương trình, tôi cảm thấy thiêu thiếu cái gì đó. 2-3 ngày không quay thì tôi lại lục tục gọi bạn bè, xin mỗi nơi một chút gom lại, đi làm cái này cái kia: khi thì trao xe đạp, khi thì góp gạo. Đó không chỉ là niềm vui của việc được trao đi mà còn là cái nghiệp, không dừng lại được.

* Có điều gì ở thời điểm hiện tại khi nghĩ lại khiến anh cảm thấy hối tiếc hoặc muốn làm mà vẫn chưa thực hiện được?

- Cuộc đời tôi không có gì hối tiếc. Tôi đã nhận được quá nhiều. Tôi cảm ơn khán giả, Tổ nghiệp và ông trời đã cho tôi nhiều hơn mong muốn. Nếu có hối tiếc, có lẽ là giá như mình làm các chương trình thiện nguyện sớm hơn để giúp các hoàn cảnh khó khăn được nhiều hơn.

* Cảm ơn anh đã chia sẻ.

Hoàng Linh Lan (thực hiện)

Ảnh do nhân vật và Khang Media cung cấp