Nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Quốc Dũng: 20 năm đi tìm vẻ đẹp Việt

“Suốt tuổi thơ, tôi nhìn thấy hình ảnh những người bà, người mẹ quê mặc áo dài, áo yếm. Họ mặc như trang phục thường ngày, có khi đi chân đất, giản dị mà vẫn đẹp một cách kỳ lạ. Tôi muốn ghi lại vẻ đẹp ấy bằng những bức ảnh. Đó có thể là những câu chuyện, giá trị mà mỗi người sẽ tự cảm nhận được” - Nghệ sĩ nhiếp ảnh (NSNA) Nguyễn Quốc Dũng (Dũng Art) chia sẻ về tác phẩm - tập sách ảnh do SaiGon Books và nhà xuất bản Lao Động ấn hành.

Những tà áo dài giản dị, đậm chất Việt trong tác phẩm của Nguyễn Quốc Dũng

Trước buổi ra mắt Mùa nắng phai vào sáng 17/12, NSNA Nguyễn Quốc Dũng cũng đã có một triển lãm chủ đề Vườn xưa tại Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM. Đây là chuyến “Nam tiến” hiếm hoi giới thiệu dự án của nghệ sĩ Hà Nội Nguyễn Quốc Dũng trong nhiều năm qua.

Mùa nắng phai ấn tượng ngay từ bìa sách: hình ảnh đôi thiếu nữ rạng ngời thanh xuân, mặc áo dài trắng, chân trần tung tăng đùa vui trên cánh đồng Ninh Bình, phía sau là đàn cò trắng trên nền núi mây. Áo dài, áo yếm cũng là cảm hứng chủ đạo xuyên suốt hành trình ghi lại vẻ đẹp Việt qua các thời kỳ của Nguyễn Quốc Dũng.

Mùa nắng phai tập hợp 130 bức ảnh tác giả cho là đẹp nhất trong suốt hành trình “20 năm đi tìm vẻ đẹp Việt” của anh. Chừng ấy tạm đủ để người xem đi dọc chiều dài đất nước và cả chiều dài thời gian trong ba phần: ảnh màu, ảnh đen trắng và ảnh ý niệm.

Nguyễn Quốc Dũng nói anh nhớ hoài hình ảnh những người phụ nữ Bắc bộ xưa mặc áo dài, áo yếm váy đụp bên giếng làng, cầu ao, bên nhà ba gian hay ngoài cánh đồng… Anh thực hiện dự án này cũng chính là để kể cho người trẻ hôm nay những câu chuyện của ông bà, cha mẹ mình ngày trước.

Tác giả tự nhận mình chỉ là người kể chuyện bằng nghệ thuật ánh sáng, còn không giỏi ngôn từ để có thể kể song song những câu chuyện cụ thể đằng sau mỗi bức ảnh; nhưng công chúng vẫn có thể nhìn thấy trong Mùa nắng phai hành trình dài hàng thập niên của vẻ đẹp Việt, thông qua bối cảnh, trang phục, ánh sáng…

Bên không gian mái đình, cổng làng, cây đa, đầm sen, góc bếp… là những câu chuyện hoài cổ về trò chơi dân gian xưa được tái hiện đầy duy mỹ, quyến rũ. Đó là những tạo tác nghệ thuật được kết hợp giữa góc nhìn thẩm mỹ của một người họa sĩ và NSNA.

Họa sĩ Lê Thiết Cương nhận xét: “Chất hội họa trong ảnh của Dũng là đồ họa, tức là thiên về mảng phẳng, ít chi tiết. Máy đặt chính diện, không hất lên không úp xuống hay nghiêng ngả. Dũng cố tình triệt tiêu chiều sâu của nhiếp ảnh truyền thống”.

Chính điều này đã tạo cho những bức ảnh cảm giác yên bình, hoài cổ, bảng lảng như màu thời gian đã phôi pha trong ký ức. Nguyễn Quốc Dũng vốn là họa sĩ, trong suốt 10 năm (từ 2003-2013), anh chỉ tổ chức triển lãm tranh cá nhân. Bỗng đùng một cái, anh lấn sân sang địa hạt nhiếp ảnh, mà kỳ lạ là triển lãm ảnh nào cũng được bạn bè thích, người trong giới đánh giá cao.

“Công việc của đời người thật không định trước. Tôi không nghĩ có ngày mình rẽ sang chụp ảnh. Lúc đầu chụp để lấy tài liệu vẽ tranh, hết áo yếm đến áo dài;  mỗi ngày lại thêm hứng thú, cứ thế định hình con đường lúc nào không hay” - Nguyễn Quốc Dũng chia sẻ. Mùa nắng phai sau ba ngày phát hành đã bán hết. Tác giả cho biết đang cho tái bản bổ sung phần song ngữ Anh - Việt nhằm phục vụ độc giả nước ngoài. 

Diệp Nguyễn