Nghệ sĩ không đạt đủ giải thưởng vẫn sẽ được công nhận NSƯT, NSND

Những năm qua, việc xét danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân (NSND), Nghệ sĩ ưu tú (NSƯT) nhiều lần gây tranh cãi. Nhiều nghệ sĩ có đóng góp lớn nhưng khi xét, trao tặng danh hiệu lại bị vướng mắc bởi quy định về huy chương.

Mới đây, Chính phủ vừa ban hành Nghị định 40/2021/NĐ-CP, sửa đổi, bổ sung một số điều trong Nghị định 89/2014/NĐ-CP về việc xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT. Nghị định mới có hiệu lực từ ngày 15/5/2021, được đánh giá sẽ mở rộng đường cho nghệ sĩ để được xét tặng danh hiệu.                 

Để được xét danh hiệu, NSND Minh Vương nhiều lần trầy trật vì vướng quy định huy chương

Cụ thể, với danh hiệu NSƯT, nghệ sĩ có thời gian hoạt động liên tục hoặc cộng dồn từ 15 năm trở lên, riêng với xiếc, múa là 10 năm (nghị định cũ chỉ tính thời gian hoạt động chuyên nghiệp, chứ không đề cập việc cộng dồn).

Nếu tính theo huy chương, nghệ sĩ có ít nhất 2 giải vàng quốc gia hoặc 1 giải vàng 2 giải bạc quốc gia; trong đó 1 giải vàng là giải cá nhân. Trong trường hợp không có giải vàng cá nhân, phải có 3 giải vàng quốc gia. 

Trường hợp nghệ sĩ có cống hiến nổi trội, tài năng nghệ thuật xuất sắc, thiếu giải thưởng theo quy định nhưng được Hội đồng các cấp thảo luận, đánh giá là trường hợp đặc biệt, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định trong trường hợp cụ thể sau: nghệ sĩ cao tuổi (theo quy định tại điều 2, Luật Người cao tuổi) có nhiều đóng góp cống hiến; nghệ sĩ tích cực tham gia nhiều hoạt động phục vụ nhiệm vụ chính trị lớn của địa phương và đất nước; nghệ sĩ là giảng viên các trường đào tạo văn hóa, nghệ thuật chuyên nghiệp, đào tạo nhiều thế hệ sinh viên tham gia đạt các giải thưởng cao tại các cuộc thi nghệ thuật chuyên nghiệp quốc tế.

Quy định này cũng được áp dụng đối với trường hợp xét danh hiệu NSND. 

Với danh hiệu NSND, nghệ sĩ có thời gian hoạt động chuyên nghiệp hoặc cộng dồn từ 20 năm trở lên, riêng xiếc, múa là 15 năm. Nghệ sĩ phải đạt danh hiệu NSƯT trước khi xét danh hiệu NSND. Nếu xét theo tiêu chí huy chương, nghệ sĩ cần có 2 giải vàng quốc gia (trong đó có 1 giải cá nhân) hoặc 3 giải vàng quốc gia (nếu không có 1 giải vàng cá nhân). 

Các giải thưởng trong nước hoặc quốc tế sẽ được quy đổi theo phụ lục đính kèm Nghị định.

Cố NSND Trần Hạnh có nhiều đóng góp nhưng cũng vướng quy định huy chương nên gặp khó khăn trong việc xét danh hiệu

Một số điều trong Nghị định cũ cũng được thay đổi.

Nếu như trước đây thời gian hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp chỉ được tính từ khi cá nhân tốt nghiệp một trường nghệ thuật chuyên nghiệp thì nay có hai cách tính. Một là tính theo phương án cũ, còn hướng thứ hai là cá nhân từ 18 tuổi, hoạt động nghệ thuật tại một đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp đến thời điểm xét hồ sơ tặng danh hiệu. 

Nếu quy định cũ cho rằng hội đồng được tổ chức phiên họp khi có ít nhất 75% thành viên hội đồng thì nay tủ lệ này là 90%.

Hay, quy định trước đây về việc hoàn thiện hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu tại hội đồng cấp cơ sở yêu cầu phải có 90% thành viên hội đồng bỏ phiếu đồng ý, thì nay chỉ 80%.      

Hội đồng xét duyệt cấp tỉnh trước đây phải có 11-15 thành viên thì nay chỉ 9-11 thành viên. Trong khi đó, Hội đồng chuyên ngành cấp Nhà nước nay chỉ còn 11-15 thành viên (quy định trước đây là 15-17 thành viên). Hội đồng xét duyệt cấp Nhà nước sẽ có 17-21 thành viên thay vì 21-25 như quy định cũ.

Trung Sơn