Nghệ sĩ Hoa ngữ “chăm” thưa kiện, còn nghệ sĩ Việt ra sao?

Chỉ trong 1 ngày đầu tháng 7/2020, Lý Thần và Angelababy đều được xử thắng kiện vì bị tung tin đồn thất thiệt, bôi nhọ danh dự, nhân phẩm. Angelababy được bồi thường 30.000 NDT (khoảng 100 triệu VND), đồng thời đơn vị vi phạm phải đăng bài cải chính, xin lỗi trong 7 ngày trên Weibo.            

Còn Lý Thần được bồi thường 15.000 NDT (khoảng 50 triệu VND). Cá nhân xúc phạm nam diễn viên phải đăng bài xin lỗi công khai. Đáng chú ý, vụ kiện này từng được mang ra xét xử vào tháng 4/2020, nhưng toà cho rằng không đủ căn cứ để luận tội. Công ty của Lý Thần đã quyết định kháng cáo.

Trước đó, cuối năm 2019, Angelababy cũng kiện một antifan vì xúc phạm danh dự, nhân phẩm và giành phần thắng, buộc người này phải bồi thường 65.000 NDT (hơn 200 triệu VND), đăng bài xin lỗi công khai trên Weibo trong 10 ngày liên tiếp.

Tháng 10/2019, Lý Thần cũng giành phần thắng trong một vụ kiện khi bị antifan cho rằng ăn bám Phạm Băng Băng. Nam diễn viên được bồi thường 50.000 NDT, và người vi phạm phải đăng bài xin lỗi trong 30 ngày.

Lý Thần là một trong hai nghệ sĩ Hoa ngữ vừa giành phần thắng trong các vụ kiện

Lý Thần, Angelababy không phải là những trường hợp hiếm trong showbiz Hoa ngữ liên tục theo đuổi các vụ kiện. 

Hồi tháng 4, Dương Tử khởi kiện antifan vì phỉ báng, chế hình ảnh bôi nhọ cô. Trước đó vào tháng 2, nữ diễn viên cũng từng nộp đơn kiện antifan với nội dung tương tự. 

Năm 2019, chỉ trong 2 tháng, Lâm Tâm Như được xử thắng hai vụ kiện, trong đó một vụ cho rằng cô dùng hình nộm hãm hại Triệu Vy, vụ còn lại là thông tin ép Hoắc Kiến Hoa kết hôn.

Chuyện thưa kiện trở nên quen thuộc với giới showbiz Hoa ngữ, từ những vấn đề lớn xoay quanh hoạt động của nghệ sĩ với công ty quản lý, cho đến những câu chuyện nhỏ như tin đồn, antifan... Việc thưa kiện không chỉ giúp nghệ sĩ lấy lại công bằng, mà còn mang đến một nguồn thu không nhỏ.

Năm 2018, Phạm Băng Băng bị phanh phui vụ trốn thuế khiến sự nghiệp của cô bị đóng băng. Nhưng đến cuối năm đó, nữ diễn viên vẫn kiếm được gần 3 triệu NDT (khoảng 10 tỷ VND) nhờ thắng các vụ kiện, trong đó có vụ bị đơn phải bồi thường đến 200.000 NDT (khoảng 670 triệu VND). Tính từ tháng 5/2018 đến tháng 7/2019, nữ diễn viên thắng gần 80 vụ kiện lớn nhỏ về việc bị sử dụng hình ảnh trái phép, bị phỉ báng, bôi nhọ... 

Sự nghiệp bị "đóng băng", Phạm Băng Băng vẫn kiếm bộn tiền nhờ thưa kiện

Tại Trung Quốc, hầu hết các nghệ sĩ đều có công ty quản lý. Việc bị xâm hại hình ảnh, danh dự không chỉ tác động đến cá nhân nghệ sĩ mà còn gây tổn thất đến danh tiếng, lợi ích của công ty. Vì thế, từ những vụ việc lớn đến những vụ việc nhỏ đều được xử lý triệt để. Việc thưa kiện đều được nghệ sĩ uỷ quyền cho công ty quản lý nên thường không ảnh hưởng đến lịch trình làm việc.

Việc hoạt động theo pháp luật cũng góp phần định hình nên văn hoá ứng xử trong một nền công nghiệp giải trí hiện đại, quy củ. Hơn nữa, nghệ sĩ Hoa ngữ chịu sự chi phối khá mạnh từ người hâm mộ. Đây cũng là một trong những tác nhân khiến các vụ kiện phải được xử lý đến cùng.

Tháng 4/2020, Phạm Băng Băng quyết định không khởi kiện một antifan đã phỉ báng cô vì người này còn là sinh viên, tương lai sẽ bị ảnh hưởng nếu vướng kiện tụng. Tuy nhiên, cộng đồng người hâm mộ của nữ diễn viên không đồng ý và bày tỏ sự tức giận. Sau khi cân nhắc, phía Phạm Băng Băng quyết định vẫn giữ nguyên đơn kiện, xoa dịu khán giả.

Trong 2 tháng, Dương Tử đã nộp đơn kiện 2 lần vì bị antifan bôi nhọ, xúc phạm

Tại Việt Nam, luật hiện hành đã có quy định để xử lý những sự việc tương tự. Tuy nhiên, nghệ sĩ Việt thường không chọn cách giải quyết bằng luật pháp, do nhiều nguyên nhân. Phần lớn nghệ sĩ Việt vẫn hoạt động tự do, việc thưa kiện thường kéo dài sẽ ảnh hưởng đến lịch trình, công việc. Trong khi đó, mức bồi thường sau mỗi vụ kiện thường không lớn so với thù lao của nghệ sĩ khi dành ngần ấy thời gian theo đuổi kiện tụng.

Tâm lý ngại ồn ào, không thích dính líu đến kiện tụng cũng khiến nhiều người chọn cách giải quyết khác khi gặp sự cố. Phần lớn, nghệ sĩ chỉ đính chính thông tin, bày tỏ sự bức xúc thông qua các phương tiện truyền thông, mạng xã hội hoặc giữ im lặng. 

Nhật Kim Anh từng bị một tài khoản đăng thông tin bôi nhọ. Nhưng thay vì đưa vụ việc ra pháp luật để trắng - đen rõ ràng, cô lại chọn đến nhà người bôi xấu mình để giải quyết. Trấn Thành và Hari Won từng bị một antifan dùng lời lẽ nặng nề để phỉ báng, miệt thị. Nam diễn viên cho biết sẽ nhờ công an đến nhà, tốn bao nhiêu tiền cũng sẽ truy ra danh tính người này. Tuy nhiên, kết quả sự việc đến nay vẫn còn là dấu hỏi. 

Nhật Kim Anh tìm đến nhà antifan để làm rõ sự việc hồi tháng 1/2018

Việc "dọa" kiện trở thành cách ứng xử quen thuộc của nghệ sĩ Việt. Tháng 5 năm nay, nhà sản xuất K-ICM lên tiếng doạ kiện antifan vì xúc phạm danh dự, nhân phẩm của anh và mẹ nuôi. Đầu tháng 6, nhạc sĩ Lưu Thiên Hương cũng doạ kiện vì có người tung tin đồn cô đã ly hôn.                                                                           

Thậm chí, có những vụ việc đã được đưa ra giải quyết bằng pháp luật nhưng cuối cùng, nghệ sĩ vẫn chọn cách thương thảo. Cuối tháng 1/2020, nhạc sĩ Trường Nhân rút đơn kiện Công ty Tiếng Hát Việt và ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng sau 7 năm theo đuổi vụ kiện vi phạm tác quyền, với lý do “đã tìm được tiếng nói chung”.

Tháng 5/2018, NSƯT Ngọc Trinh giành phần thắng trong vụ kiện với Nhà hát Kịch TPHCM, sau hành trình 4 năm kiên quyết không bỏ cuộc. Đây là một trong những lần hiếm hoi nghệ sĩ Việt theo đuổi đến cùng để giải quyết vụ việc bằng pháp luật. 

Đầu tháng 6/2020, Trấn Thành tìm đến nhà người tung tin đồn thất thiệt về anh, cho biết sẽ giao luật sư xử lý theo đúng quy định pháp luật hiện hành. Câu chuyện của Trấn Thành sẽ nối gót nghệ sĩ Ngọc Trinh hay đi theo lối mòn trước nay? 

"Đánh kẻ chạy đi, không đánh người chạy lại" vẫn là bài học quý, nhưng để ngành giải trí được chuyên nghiệp, quy củ, nề nếp thì việc thượng tôn pháp luật cũng không được xem nhẹ. Nghệ sĩ không quyết liệt với cách giải quyết bằng luật pháp thì những sự việc tương tự vẫn sẽ diễn ra, kéo dài. Thời bùng nổ thông tin trên môi trường mạng, nghệ sĩ không tự bảo vệ mình thì không ai có thể làm thay điều đó. 

Trung Sơn