Nghệ sĩ giữ mình đâu quá khó!

Mở ra chỉ hơn hai tuần, diễn dàn "Giữ mình là giữ nghề" của báo Phụ Nữ đã nhận được rất nhiều ý kiến từ độc giả - những khán giả (KG) vẫn từng ngày dõi theo đời sống và hoạt động nghệ thuật của nghệ sĩ (NS). Qua đó, có thể thấy, công chúng luôn khách quan và đánh giá đúng mực về tài năng, tác phong, nhân cách của từng NS họ yêu thương lẫn chối bỏ.

Những câu chuyện được kể lại đều xuất phát từ những quan sát tinh nhạy của KG. Mỗi lời khen chê đều đáng để mọi NS lưu tâm. Giữ mình cũng chính là giữ nghề, bởi nếu không biết, không chịu giữ, người NS sẽ mất dần niềm tin yêu từ KG và đương nhiên con đường sự nghiệp cũng sẽ sớm lụi tàn. 

Nghệ sĩ Ái Như và Thành Hội

Trong danh sách dài những NS được KG vinh danh, chúng ta đọc được tên những Kim Xuân, Ái Như, Thành Hội, Hải Phượng, Thanh Tuyền, Thanh Nam... Họ hoạt động trên nhiều lĩnh vực nghệ thuật nhưng lại có một điểm chung: tuổi nghề đã dài theo năm tháng. Họ không ăn may (đâu có ai gặp may mãi được) khi tạo lập được chỗ đứng hôm nay trong lòng KG.

Đó là kết quả của một quá trình phấn đấu trong nghề nghiệp, trui rèn tài năng và giữ gìn phẩm hạnh của mình. Trên sân khấu, họ khóc-cười với nhân vật, cống hiến cho KG những giây phút biểu diễn đặc sắc. Trong đời thường, họ lại là tấm gương đạo đức cho đồng nghiệp và các thế hệ đàn em.

Đã định vị là ngôi sao, từng trải hàng ngàn show diễn, họ vẫn khiêm cung trong từng cái cúi chào KG, trong nụ cười với khách tri âm. Hơn ai hết, họ hiểu, KG chính là nguồn sống, là người nâng cánh cho mình bay lên trên bầu trời nghệ thuật. Có thể nói như cách nói bình dân là họ được “Tổ đãi”, nhưng Tổ nghiệp có bao giờ đãi kẻ kém đức, thiếu tài.

Làng văn nghệ không thiếu những NS hàng năm khệ nệ lễ vật, tưng bừng cúng bái nhưng mãi vẫn lẹt đẹt với nghề. Có ích gì khi hôm trước dâng heo quay cúng Tổ, hôm sau lại thản nhiên bỏ tập, bỏ show hay coi thường đồng nghiệp, phát ngôn bừa bãi, hành xử lố lăng!

Cuộc sống hiện đại khiến mọi chuyện đều có tốc độ diễn biến cực nhanh. Một ca khúc hit có thể đưa tên tuổi ca sĩ vụt sáng trong chỉ vài ngày. Một bộ ảnh nude có thể mang đến ngay cho người mẫu hàng tá hợp đồng quảng cáo, biểu diễn. Nhưng, cho dù là nhịp sống “tốc độ” thì những giá trị chân chính vẫn luôn được gạn lọc và gìn giữ. Kenny Sang, Bà Tưng, Lệ Rơi... đã lần lượt biến mất như chưa hề tồn tại.

Thậm chí, một cái tên đã được thừa nhận như Trấn Thành, khi tỏ thái độ khinh thường KG, hành xử thiếu cẩn trọng, trình diễn thô tục, bát nháo là lập tức bị phê phán. Trấn Thành không cần KG thì đơn giản, KG cũng chẳng cần anh ta và không tiếc gì bài học tẩy chay tặng cho một NS đáng yêu nay đã thành một kẻ tự mãn.

KG luôn khoan dung khi đón nhận Hoàng Thùy Linh, Thương Tín trở lại sân khấu; nhưng cũng đủ nghiêm khắc để đến hôm nay vẫn đòi Minh Béo phải xin lỗi và sửa mình hoặc sẽ nói không với bất kỳ chương trình nào có anh tham gia. 

Như những ánh đèn màu trên sân khấu, làng văn nghệ luôn nhập nhòe tối sáng, lẫn lộn vàng thau. Người ta có thể dùng các chiêu trò bẩn để ngoi lên, đè bẹp đối thủ, tranh giành một thứ hạng và nhờ đó mà kiếm tiền; nhưng không ai có thể cưỡng ép KG phải chấp nhận và tôn trọng những NS như thế. Người ta có thể nhân danh đủ thứ, ngụy biện nhiều cách cho sự thiếu tử tế của mình; nhưng không thể buộc công chúng phải mua vé hay tắt, mở ti vi.

So với ngày trước, trên sân khấu ngày nay đầy rẫy cạm bẫy. Người NS ngày nay cũng nhiều tham vọng hơn và nhiều điều kiện để thực hiện tham vọng đó - từ việc đổ tiền để xuất hiện khắp các mặt báo đến việc tung hê chuyện xấu của đồng nghiệp để được chú ý.

Song, trên tất cả và sau tất cả vẫn là sự tử tế của chính người NS. Một NS ít tài năng, thiếu nhan sắc, cả đời chỉ đóng những vai diễn be bé, vẫn có thể được yêu mến, có thể tìm thấy những KG của riêng mình. NS tài sắc đương nhiên sẽ có những thành tựu lớn hơn, nếu họ biết tôn trọng chính bản thân và chén cơm của Tổ nghiệp.

Điều đó có quá khó? Hành lang pháp lý đã sẵn. Lề thói, chuẩn mực cũng đều được dạy dỗ từ trường học, trong công việc, từ đồng nghiệp đi trước, từ cả cộng đồng. Chỉ khi người NS nuôi ảo tưởng mình vượt trên tất cả, là trung tâm của vũ trụ, một tiếng nói vô số người sẽ chạy theo, thì đó cũng là lúc họ vứt bỏ giá trị bản thân, giẫm lên tình yêu thương của KG. Khi đó, hô đã tự biến mình thành đồ bỏ trong mắt công chúng.

Phạm Thành Nhân