Nghệ sĩ Anh Vũ - Chàng 'hề thơ' đã học thuộc chữ 'buông'

Ngày cá tháng Tư 18 năm trước, người hâm mộ bàng hoàng với tin nhạc sĩ Trịnh Công Sơn qua đời. Cá tháng Tư năm nay, công chúng lại mong tin nghệ sĩ Anh Vũ từ trần chỉ là trò đùa quái ác, nhưng buồn thay, đó lại là sự thật.

Anh ra đi giữa chuyến lưu diễn tại Mỹ, ở cái tuổi 47 đầy sức sáng tạo. Hơn nữa, đêm trước, anh vẫn liến thoắng đem lại tiếng cười cho khán giả, chia tay đồng nghiệp với lời hẹn uống cà phê sáng hôm sau. Vậy mà… suất diễn cuối cùng theo lịch trình, anh mãi nợ khán giả. Ở quê nhà Việt Nam, giờ này, NSND Hồng Vân - người chị tinh thần, đồng thời là bà bầu sân khấu kịch Phú Nhuận, nơi nghệ sĩ Anh Vũ gắn bó hơn một thập niên qua, đang quyên góp để đưa thi hài anh về nước.

Nhắc nghệ sĩ hài Anh Vũ là nhớ đến một diễn viên có dáng người thấp đậm nhưng rất linh hoạt, có gương mặt sáng với nụ cười tươi trẻ, nói nhiều, nói nhanh và đặc biệt, có khả năng gây cười bằng… thơ.

Anh Vũ là con thứ 5 trong một gia đình lao động nghèo có 7 người con. Thuở nhỏ, anh phải bỏ học sớm để mưu sinh. Một lần, đứng sơn cửa câu lạc bộ thể thao Phan Đình Phùng, nhìn sang Nhà hát Sân khấu nhỏ 5B Võ Văn Tần phía đối diện, thấy dán thông báo tuyển sinh khóa diễn viên miễn phí, Anh Vũ vào xin thi thử, chẳng ngờ được nhận và nhờ đó mà đổi nghề lẫn đổi đời sau 3 năm chuyên tâm học tập.

NSƯT Nguyễn Việt Anh - người thầy ngày ấy trực tiếp dạy Anh Vũ - kể: “Nhìn dáng dấp nhỏ bé, không có “hơi hám” gì hứa hẹn sẽ thành anh kép đẹp sau này; nhưng bù lại, em có gương mặt rất sáng và tay chân mồm miệng khá nhanh nhẹn. Trong thời gian học, NSƯT Văn Thành và tôi đều thấy Anh Vũ có tố chất hài nên hướng em theo nghiệp ấy. Tôi mua sách báo cho Anh Vũ đọc, mới biết thêm em rất yêu thơ ca, thuộc nhiều thơ và cũng tự chế thơ rất nhanh. Có lẽ nhờ năng khiếu đó mà sau này, Anh Vũ đã chọn cho mình một con đường rất riêng - trở thành một diễn viên “hài thơ”, làm cho người ta cười bằng những câu thơ mình tự đặt, xuất khẩu thành thơ ở bất cứ tình huống nào trong kịch, trong các tiểu phẩm hài”.

Có lẽ do hoàn cảnh gia đình thúc ép phải “vượt khó”, cộng đam mê được truyền từ những người thầy tâm huyết, Anh Vũ đã học tập rất chăm chỉ và từng bước vươn lên thành một nghệ sĩ hài được giới chuyên môn công nhận bằng nhiều giải thưởng danh giá, cũng như được công chúng yêu thích với nét diễn duyên dáng và những câu thơ không trộn lẫn với ai. Hơn 10 năm qua, Anh Vũ là diễn viên nòng cốt của sân khấu kịch Hồng Vân, có thời gian còn được tin cậy giao trọng trách làm Phó giám đốc sân khấu Kim Châu - cơ sở 3 của sân khấu Hồng Vân.

Nailbiz đại chiến - bộ phim cuối cùng của diễn viên Anh Vũ

Nghiệp diễn hài luôn phải nghĩ cách đem lại tiếng cười cho khán giả, nhưng trong đời riêng, Anh Vũ không mấy khi có được niềm vui thật sự, nhất là từ khi mắc phải căn bệnh ung thư đại tràng, lúc còn rất trẻ. Dù may mắn qua khỏi giai đoạn nguy kịch, anh phải luôn dè chừng với nó, ăn uống kiêng khem, nỗ lực tin vào cuộc sống để tồn tại. Anh Vũ bộc bạch: “Cười nhiều chưa hẳn đã vui/ Chẳng qua là để chôn vùi nỗi đau/ Nụ cười không giống như nhau/ Có khi lệ chảy, lòng đau vẫn cười”. Hơn ai hết, anh hiểu cơ thể mình, nên ngoài chuyện làm nghề, anh dành nhiều thời gian cho những công việc thiện nguyện và tâm linh. Anh thường nửa đùa nửa thật, như tự dặn mình, người ta nói “trời kêu ai nấy dạ”, nhưng trời kêu mình đừng dạ, còn nước còn tát.

Giới showbiz vốn đầy phức tạp, có lẽ không mấy người như Anh Vũ - chỉ cố gắng làm tốt phần việc của mình, bởi anh quan niệm: “Tìm gì giữa cõi nhân gian/ Dạ thưa, tìm chút bình an, đủ rồi”. Với anh, “Cuộc đời là chốn thị phi/ Cao sang quyền quý ước làm gì/ Sống sao vui vẻ đời an lạc/ An lành, hạnh phúc mãi khắc ghi”. Về đối nhân xử thế, anh tự răn mình: “Nóng giận là bản năng. Kiểm soát được bản năng mới là bản lĩnh”. Và khi lỡ làm gì sai, như những câu thơ anh cảm tác: “Trong cuộc sống mấy ai không có lỗi/ Biết lỗi sai, biết sửa mới thành người/ Trong cuộc đời mấy ai không vấp ngã/ Vấp ngã rồi biết đứng dậy mới thành công”.

Nhớ về người học trò thân yêu của mình, NSƯT Nguyễn Việt Anh nói, anh rất thương Anh Vũ, vì Anh Vũ biết kính trên nhường dưới; mấy chục năm kể từ khi thầy trò rời xa, vẫn luôn nhớ đến thầy ngày lễ, tết, đi diễn nước ngoài lần nào cũng hỏi thầy thích gì con mua. Trong gia đình, Anh Vũ rất thương mẹ: “Có cha có mẹ mới có mình/ Sống sao cho xứng nghĩa tình làm con”. Khi thành danh, có bao nhiêu tiền, anh đều lo cho gia đình và sắm sửa đồ diễn, còn mình sống rất đạm bạc.

Ngoài nỗi ưu tư về căn bệnh hiểm nghèo có thể quay lại bất cứ lúc nào, chuyện tình cảm riêng tư cũng là một niềm đau trong cuộc đời Anh Vũ. Ngoài cuộc hôn nhân nhanh chóng tan vỡ ở tuổi 20, vì bồng bột, Anh Vũ dường như không gặp may trong tình yêu. Theo NSƯT Nguyễn Việt Anh, khoảng một năm trở lại đây, Anh Vũ bị sốc nặng trong tình cảm, bị mất ngủ trầm trọng. Có lẽ đó là tiền đề dẫn đến sự suy sụp về sức khỏe.

Gần đây, có lẽ để tự giải thoát, Anh Vũ viết: “Mỗi ngày tôi tập một chữ buông/ Buông thương, buông ghét, buông buồn, buông vui/ Buông cho nó khỏe người ơi/ Buông cho lòng dạ thảnh thơi nhẹ nhàng”. Giờ thì chàng “hề thơ” đã thật sự buông rồi, đã nhẹ nhàng bay lên chốn thảnh thơi như anh hằng mong ước. 

Cát Vũ