Nghệ sĩ Ánh Hoa: Những niềm riêng từ nay khép lại…

Diễn viên Kiều Trinh, người từng gắn bó hơn hai tháng ròng với nghệ sĩ Ánh Hoa trong bộ phim Mùa len trâu (đạo diễn Nguyễn Võ Nghiêm Minh, 2004) bàng hoàng xúc động khi nhận tin “má Hoa” mất. Đối với chị, nghệ sĩ Ánh Hoa không chỉ là người đồng nghiệp đáng kính mà còn như một người mẹ, luôn có những chia sẻ, bảo ban thân tình từ vai diễn đến cuộc sống đời thường. 

“Thời gian quay phim Mùa len trâu, cả ê-kíp làm phim như một gia đình lớn. Bân là vai diễn điện ảnh đầu tiên trong sự nghiệp nên tôi không bao giờ quên những kỷ niệm gắn bó cùng đoàn. Đặc biệt là với má Hoa, mỗi lần đi ăn chung, má hay gọi tôi bằng tên nhân vật rồi nhắc: “Bân, con ăn nhiều coi chừng mập lên sai rắc-co”. Tôi vẫn nhớ hoài câu nói của má: “Con thật may mắn khi được làm việc với đạo diễn Nguyễn Võ Nghiêm Minh”. Tôi cũng học hỏi được rất nhiều từ tinh thần làm việc của má. Mùa len trâu chủ yếu là bối cảnh trên nhà nổi, cánh đồng nước, nhiều cảnh quay rất vất vả, nhưng má không bao giờ than một tiếng nào” - diễn viên Kiều Trinh nhớ lại.

Nghệ sĩ Ánh Hoa thường vào vai những bà mẹ khắc khổ, hiền lành

Từ Mùa len trâu đến giờ đã hơn 15 năm, dù không có cơ hội đóng phim chung, nhưng hai người vẫn duy trì mối thâm tình. Trong ký ức xa vắng mà nghệ sĩ Ánh Hoa từng chia sẻ với Kiều Trinh, còn có những kỷ niệm thuở bà mới đóng phim. Vai bà Đô - vai diễn điện ảnh đầu tiên trong phim Người tình (đạo diễn người Pháp Jean-Jacques Annaud, 1992) đã giúp bà có tiền sửa chữa lại căn nhà bên cầu chữ Y (Q.8, TP.HCM).

“Năm ngoái tôi hứa sẽ may tặng má một bộ áo dài, nhưng lời hứa chưa thực hiện thì đã nghe tin má qua đời. Tôi đang ở Đà Lạt quay phim hết hôm nay, rồi sẽ về TP.HCM để kịp may bộ áo dài đến viếng má” - Kiều Trinh rơi nước mắt. 

Thế hệ khán giả từng mê đắm bộ phim Đất phương Nam (đạo diễn Vinh Sơn, 1997) có lẽ chưa quên hình ảnh của bà Tám Luông - người mẹ quê hiền lành, khắc khổ. Những phân cảnh xúc động bà thể hiện trong phim Đất phương Nam cũng in dấu trong ký ức diễn viên Kiều Trinh từ lúc chị còn chưa bước vào nghệ thuật. Bà Tám Luông đưa Út Trong, An về miền Nọc Nạng để tránh bị gia đình ông bà hội đồng hãm hại, rồi phải đau khổ nhìn cảnh các con chống trả trong cuộc chiến bảo vệ đất với kẻ thù... Đó là những phân cảnh lấy nước mắt người xem. 

Từ những thập niên 1990 của thế kỷ trước, bà đã tham gia rất nhiều phim có giá trị vượt thời gian: Mùi đu đủ xanh, Xích lô, Người đẹp Tây Đô, Xóm nước đen, Đồng tiền xương máu, Hải Nguyệt, Giã từ dĩ vãng… Những năm tháng sau này, bà dần ít đóng phim truyền hình, chủ yếu tham gia các MV ca nhạc. Phim truyền hình gần nhất bà tham gia có thể kể đến Cổng mặt trời, Gọi giấc mơ về… “Nghệ sĩ Ánh Hoa luôn nghiêm túc, làm việc rất chuyên nghiệp. Một khi đã nhận vai diễn, dù là nhân vật có ít hay nhiều phân cảnh, bà đều đầu tư rất kỹ, không bao giờ hời hợt” - đạo diễn Xuân Cường nhớ lại. 

Theo đạo diễn Xuân Cường, nghệ sĩ Ánh Hoa luôn nghiêm túc, làm việc rất chuyên nghiệp

“Hồi làm phim truyền hình Giã từ dĩ vãng, tôi cần tìm người vào vai một bà mẹ miền Trung vóc dáng nhỏ bé, khắc khổ (mẹ của nữ chính do Thanh Nga đóng - PV) thì được giới thiệu nữ diễn viên Ánh Hoa. Khi đó cô đã ngoài 60 tuổi. Chưa cần thử vai, chỉ vừa gặp và nói chuyện với cô, tôi biết mình đã tìm được người hợp vai. Cô có ngoại hình như để đóng dạng vai những người phụ nữ nghèo khổ trên màn ảnh, nên sau phim này, đến Đồng tiền xương máu tôi tiếp tục mời cô. Tôi quý cô ở tính nhiệt tình, chịu thương chịu khó, bất cứ yêu cầu gì cô cũng làm mà không nề hà. Ở nghệ sĩ Ánh Hoa có hạn chế ở phần đài từ đều đều, diễn xuất của cô có thể cũng không xuất thần so với những nghệ sĩ cải lương khác đóng phim như Hồng Nga, Ngọc Giàu, nhưng lối diễn của cô chân chất, dung dị, dễ đi vào lòng người xem” - đạo diễn Đinh Đức Liêm hồi tưởng.

Chính sự chân chất, dung dị ấy mà các vai diễn của nghệ sĩ Ánh Hoa dễ dàng đi vào lòng người. Bà thể hiện nỗi đau khổ chỉ bằng ánh mắt, nhân vật của bà không rơi một giọt nước mắt nào nhưng ám ảnh, day dứt mãi trong lòng người xem. 

Trên phim, nghệ sĩ Ánh Hoa thường vào vai những bà mẹ khắc khổ, hiền lành. Ngoài đời, cuộc đời bà cũng gánh nhiều nỗi niềm riêng. Chia sẻ trong một bài phỏng vấn hồi tháng 6/2019, bà không giấu nỗi buồn khi bày tỏ rằng mình sống thật cô đơn ở tuổi 78.

“Tính má trầm và rất hiền. Có lẽ vì hoàn cảnh của má cũng buồn, chồng, con đều mất…”- diễn viên Kiều Trinh ngậm ngùi. Cuộc đời người nghệ sĩ già ấy vất vả lận đận. Người bạn đời của bà - nghệ sĩ Minh Chí sớm qua đời vì bạo bệnh, rồi đến lượt bốn đứa con đều qua đời vì bệnh tim. Nỗi đau ấy chìm trong lặng im của một người già. Đạo diễn Xuân Cường nói: “Vậy mà bà chẳng khi nào chia sẻ chuyện buồn riêng, ngược lại ngoài phim trường còn là người thường xuyên bảo ban, truyền động lực cho lớp trẻ”. 

“Mới ngày 23/9 vừa rồi, tôi vẫn còn làm việc với cô trong một bối cảnh quay ở Đồng Nai. Lúc ấy cô còn rất khỏe mạnh. Cô khẳng định chắc nịch là cô còn khỏe lắm, còn làm được nhiều việc, đi nhiều nơi nữa. Vậy mà…” - đạo diễn Xuân Phước bùi ngùi. Cuộc đời 79 năm, đã sống, đã hóa thân, và đã đau - có lẽ đến tận cùng của một đời người, giờ đây người nghệ sĩ ấy đã về với cát bụi trăm năm. Nơi ấy, có chồng và các con bà đang chờ… 

Hương Nhu- Lục Diệp