Nghề nướng cá biển "mẹ truyền con nối" ở Nghệ An

PNO - Không ai nhớ nghề nướng cá có từ bao giờ, nhưng đây được coi là nghề "mẹ truyền con nối" ở xã Diễn Vạn.

Diễn Vạn (huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An) xưa thuộc đất Vạn Phần, mảnh đất nằm ở nơi giao thoa nhiều con sông như sông Bùng, sông Vách Bắc, sông Lạch Vạn... Người dân nơi đây có nhiều nghề thuyền thống lâu năm như làm muối, làm nước mắm, ruốc… Trong đó, nổi lên là nghề nướng cá biển, đã tồn tại nhiều đời qua, nuôi sống hàng trăm gia đình làm nghề nướng cá thuê và làm chủ lò nướng.

Hiện xã Diễn Vạn có hàng chục lò nướng cá, mỗi ngày cho ra lò hàng tấn cá biển các loại. Anh Nguyễn Mạnh Quyền (40 tuổi) cho biết, trung bình mỗi ngày lò nướng của anh cho xuất xưởng hơn 1 tấn cá. Cá sau khi nướng được tiêu thụ ở nhiều tỉnh, thành, song chủ yếu là ở các huyện miền núi Nghệ An.

Hiện xã Diễn Vạn có hàng chục lò nướng cá, mỗi ngày nướng hàng tấn cá các loại. Anh Nguyễn Mạnh Quyền (40 tuổi, chủ lò nướng cá) cho biết, trung bình mỗi ngày anh xuất xưởng hơn 1 tấn cá. Cá được tiêu thụ ở nhiều tỉnh, thành, song chủ yếu là ở các huyện miền núi Nghệ An.

Các loại cá nướng được ưa chuộng nhất là cá trích, cá nục, cá bạc má, cá thu, cá đục, cá đốm, cá thửng... Ngoài các loại cá bản địa, nhiều chủ lò nướng ở Diễn Vạn còn nhập khẩu thêm nhiều loại cá giá trị cao từ Hàn Quốc, Trung Quốc về để nướng.

Chị Nguyễn Thị Long (42 tuổi) cho hay, nghề nướng cá có từ bao giờ, không ai nhớ nhưng đây được coi là nghề mẹ truyền con nối. Cũng bởi công việc cần sự chịu khó, tỉ mỉ nên lao động trong lĩnh vực này phần lớn là phụ nữ. Mỗi tháng nướng cá thuê, chị Long được chủ lò trả công 8 triệu đồng.

Chị Nguyễn Thị Long (42 tuổi) cho hay, không ai nhớ nghề nướng cá có từ bao giờ, nhưng đây được coi là nghề "mẹ truyền con nối" ở nơi đây. Cũng bởi công việc cần sự chịu khó, tỉ mỉ nên lao động trong nghề này phần lớn là phụ nữ. Mỗi tháng nướng cá thuê, chị Long được chủ lò trả công 8 triệu đồng.

Cá biển sau khi được đưa về lò, những người thợ sẽ rửa sạch, moi hết phần lòng ra khỏi miếng cá, sử dụng một thanh nhỏ lấy sạch phần tủy ra khỏi xương sống trước khi xếp ngay ngắn từng miếng cá lên khung bằng tre.

Cá biển sau khi được đưa về lò sẽ được thợ rửa sạch, moi hết phần lòng ra, lấy sạch phần tủy khỏi xương sống trước khi xếp ngay ngắn lên khung tre.

Sau đó cá được đưa ra hong phơi cho ráo nước trước khi bắt đầu nướng.

Cá được đưa ra hong cho ráo nước trước khi nướng.

Một số loài cá còn được làm sạch vảy trước khi nướng.

Một số loại cá được làm sạch vảy trước khi nướng.

Trong số các công đoạn, nướng cá là công việc vất vả, nặng nhọc nhất. Bất kể mùa hè nóng nực hay mùa đông buốt giá, thợ nướng cá bao giờ cũng mướt mồ hôi do tiếp xúc quá gần với bếp than đỏ rực. Để giảm bớt cái nóng, thợ nướng thường phải trùm kín mít từ đầu xuống chân.

Trong các công đoạn, nướng cá là công việc vất vả, nặng nhọc nhất. Bất kể mùa hè nóng nực hay mùa đông buốt giá, thợ nướng cá bao giờ cũng mướt mồ hôi do tiếp xúc quá gần với bếp than đỏ rực. Để giảm bớt cái nóng, họ thường phải trùm kín mít từ đầu đến chân.

Những thanh sắt dùng để gác cá trên bếp than được quấn một lớp lá chuối để tránh cá bị dính vào sắt và làm cá dậy mùi thơm đặc trưng hơn.

Những thanh sắt dùng để gác cá trên bếp than được quấn lá chuối để tránh cá bị dính vào sắt, ngoài ra, đây còn là "bí quyết" để cá dậy mùi thơm đặc trưng.

Chị Trần Thị Huyền (45 tuổi) cho biết, để giữ được mức lửa vừa phải, cá chín đến độ, đòi hỏi người nướng phải có kinh nghiệm, lật trở càng đều tay, cá càng thơm ngon.

Chị Trần Thị Huyền (45 tuổi) cho biết, để giữ được mức lửa vừa phải, cá chín đến độ, người nướng phải có kinh nghiệm, lật trở càng đều tay, cá càng thơm ngon.