Nghệ nhân Lan Hương phục dựng lịch sử áo dài

Không gian Áo dài Việt kể những câu chuyện sinh động về tà áo dài truyền thống, với các tiêu chí hoạt động hướng tới truyền thống, bản sắc; sử dụng nguồn nguyên liệu trong nước, hình thành quy trình sản xuất khép kín, từ khâu ý tưởng, thiết kế, sản xuất, xưởng may, xưởng thêu, đến các cửa hàng giới thiệu sản phẩm... Địa chỉ này vừa được Sở Du lịch Hà Nội ký quyết định công nhận là cơ sở đạt chuẩn phục vụ khách du lịch, ngày 11/12 sẽ chính thức khai trương.

Không gian Áo dài Việt không đi sâu vào học thuật hay theo hướng phục chế áo dài qua các thời kỳ mà mang đến cái nhìn tổng thể về tà áo truyền thống của phụ nữ Việt. Dựa trên nguồn tư liệu và hình ảnh xưa, nghệ nhân Lan Hương phác họa thiết kế, ưu tiên sử dụng lụa tơ tằm truyền thống. Các mẫu thiết kế sẽ kể câu chuyện tà áo dài Việt qua những thăng trầm.

Nghệ nhân Lan Hương và Á hậu Tú Anh trong mẫu áo dài đương đại

Bắt đầu từ bộ y phục của Nguyên phi Ỷ Lan - Bà chúa tằm tang (thời Lý), trang phục áo dài xưa qua nghệ thuật điêu khắc tượng Ngọc Nữ (thời Trần) và Nam Phương Hoàng hậu (thời Nguyễn); yếm đào; áo dài thời Nguyễn Phúc Khoát với kiểu sơ khai nhất của chiếc áo dài xưa là áo Giao Lãnh; áo tứ thân; áo ngũ thân; áo dài Lemur; áo dài Lê Phổ; áo dài Trần Lệ Xuân; áo dài những năm 1970-1980, đến áo dài đương đại Lan Hương.

Là người đầu tiên được vinh danh danh hiệu nghệ nhân áo dài Việt Nam, nhà thiết kế Lan Hương mong muốn biến giấc mơ của hơn 10 năm cống hiến và dành trọn tình yêu với tà áo dài truyền thống của mình trở thành hiện thực. Không gian Áo dài Việt không chỉ giới thiệu và tôn vinh vẻ đẹp của tà áo dài truyền thống, mà còn xây dựng một không gian trải nghiệm văn hóa du lịch độc đáo tại thủ đô.

Áo dài đời Nguyễn: Lấy cảm hứng từ các bộ trang phục của Nam Phương Hoàng hậu. Áo có nhiều lớp lang từ trong ra ngoài, thân áo, tay áo được cắt gọn gàng hơn, tà áo choàng ngoài thường được xẻ giữa, khi ngồi hoặc bước đi sẽ lộ thấp thoáng vạt áo bên trong. Đặc biệt, chiếc khăn vành được xếp nếp bằng tay rất công phu.

 * Không gian Áo dài Việt ra đời nhằm duy trì và bảo tồn điều cốt yếu nào, theo tâm nguyện của chị?

- Tôi dựa trên cơ sở vật chất có sẵn để thiết kế những chiếc áo dài của riêng mình. Nhân dịp Không gian Áo dài Việt khai trương, tôi chọn nhân vật Hoàng thái hậu Ỷ Lan để kể về câu chuyện mà chúng tôi đã làm nhiều năm qua. Không gian Áo dài Việt không chỉ là nơi trưng bày các thiết kế áo dài của Lan Hương, nó còn là nơi hội tụ các nghệ nhân Việt Nam từ các nghề thủ công truyền thống liên quan đến thời trang như: nghề làm nón, làm guốc, nghề kim hoàn, dệt, thêu...

Tôi cam kết rằng không tạo dựng không gian mang tính thương mại mà đây là địa điểm tôi mong muốn sẽ trở thành cầu nối giúp các sản phẩm của nghệ nhân tiếp cận người tiêu dùng trong nước và quốc tế. Bên cạnh đó, Không gian Áo dài Việt sẽ trở thành nơi giao lưu văn hóa giữa các nghệ nhân và nhà thiết kế ở các quốc gia.

Vì thế, mỗi sản phẩm được trưng bày đều có rõ nguồn gốc: tên, lý lịch của nghệ nhân và làng nghề đính kèm. Vì thế, Không gian Áo dài Việt sẽ được kể bằng câu chuyện về con đường phát triển của trang phục này trải qua gần 1.000 năm. Ngoài ra, nơi đây còn tổ chức các lớp học về văn hóa ứng xử với trang phục truyền thống.

Bộ áo dài lấy cảm hứng từ đời Trần. Ở giai đoạn đó, trang phục người Việt bị ảnh hưởng khá nhiều từ phương Bắc nên các phần lớp lang của áo khá gợi mở: váy quây mặc trong khoe toàn bộ phần cổ, tay áo rộng dài và đai áo được thêu rất cầu kỳ.

* Áo dài và câu chuyện tìm về những tinh hoa may mặc xưa truyền cho chị cảm hứng thế nào?

- Là nghệ nhân trưởng thành từ nhà thiết kế, tôi đã tạo dựng cho mình một thương hiệu có chỗ đứng trong làng thời trang, vì vậy tôi muốn dành lợi thế đó để làm việc có ý nghĩa hơn. Là nhà thiết kế nữ, tôi dành ưu tiên hàng đầu để thiết kế các sản phẩm phục vụ cho phụ nữ, đảm bảo tiêu chí đẹp và văn minh, giúp phụ nữ tự tin và tỏa sáng trong mọi hoàn cảnh. Tôi chỉ có một mong cầu, áo dài sẽ trở thành biểu tượng tự hào của Việt Nam, để phụ nữ Việt luôn yêu và có ứng xử trân trọng với trang phục truyền thống

Thủy Liên (thực hiện)