Nghề kiếm tiền... 'trên lưng' ca sĩ

Những giọng ca cover đã định danh và tạo nên một mảnh đất riêng trong thị trường nhạc Việt. Nhưng đi kèm với sự nổi danh đó, là sự hụt hơi khi bước vào môi trường chuyên nghiệp, chưa kể thị phi, điều tiếng.

Làm chơi ăn thật

Làng nhạc Việt năm 2019 chứng kiến sự trỗi dậy của những giọng ca cover (hát lại để tạo ra phiên bản mới của một ca khúc nào đó). Vài năm trước, chuyện cover vốn chỉ được xem là “làm chơi” cho thỏa thú vui cá nhân, thì nay đã trở thành “ăn thật” với nhiều cái tên đang được quan tâm: Hương Ly, Minh Châu, Dương Edward, Jin Ju, Jang Mi, Hoa Vinh... Thậm chí, Minh Châu từng tham gia một cuộc thi âm nhạc tuy không được chú ý, nhưng khi cho ra đời những clip cover ca khúc thì đột nhiên trở thành hiện tượng.

Hoa Vinh, một giọng ca cover đang được chú ý

 Có thể thấy, con đường để các sản phẩm âm nhạc bước ra thị trường nay đã khác trước nhiều. YouTube, các trang nghe nhạc trực tuyến dần thay thế cho băng, đĩa hay việc biểu diễn trên truyền hình, sân khấu. Cơ hội nổi tiếng gần như được chia đều cho tất cả mọi người, bởi việc cho ra mắt một sản phẩm, tiếp cận khán giả không còn quá khó khăn. Những giọng ca cover cũng bắt đầu có đất sống từ đây.

 Hương Ly có một kênh YouTube với gần ba triệu người theo dõi cùng hàng loạt video cover có đến hàng chục triệu lượt xem: Sóng gió (70 triệu lượt xem), Từng yêu (60 triệu), Đau để trưởng thành (35 triệu)... Con số này ở Minh Châu tuy khiêm tốn hơn nhưng không kém ấn tượng: Em gái mưa (1,2 triệu), Đừng ai nhắc về anh ấy (1 triệu)... Tỷ lệ thuận với những con số trên, là số tiền mà họ có thể thu về khi YouTube đã trở thành “gà đẻ trứng vàng” cho không ít người.

Độ “hot“ của những giọng ca cover cũng khiến cho vị thế của họ thay đổi so với ca sĩ chính thống. Từ việc phải xin phép ca sĩ để được cover, thì nay họ được ca sĩ chủ động “bắt tay” để đôi bên cùng có lợi, trong bối cảnh lượt xem, trending YouTube... đang trở thành thước đo mới cho thành công của sản phẩm trên thị trường.

Từ cho vui, giờ giá để Hương Ly cover bài hát là 20 triệu

Quản lý của Hương Ly cho biết, giá một bản cover của Hương Ly lên đến 20 triệu đồng, và nhiều ca khúc cô cover trong thời gian gần đây đều do ca sĩ đặt hàng. Hoa Vinh đã có giá cát-sê cho một lần ca hát lên đến 60 triệu đồng vào năm 2018. Riêng Minh Châu khẳng định anh có cuộc sống tốt hơn từ khi nổi lên nhờ việc cover. 

Và những ồn ào…

Cũng từ cú bắt tay với ca sĩ, chuyện dở khóc dở cười đã xảy ra, khi bản cover còn “hot” hơn cả bản gốc. Điển hình như trường hợp của Hương Ly và Erik: bản gốc chỉ mới cán mốc 26 triệu lượt xem thì bản cover đã vươn lên đến hơn 34 triệu lượt xem. Trong khi đó, nếu ca sĩ phải đầu tư rất nhiều kinh phí cho sản phẩm như thuê hòa âm, mua bài hát, ghi hình... thì những giọng ca cover không cần phải trải qua việc này.

Từng có thời điểm Hương Ly bị tẩy chay bởi cộng đồng người hâm mộ của Erik. Hay gần đây, khi Nguyễn Trần Trung Quân nổi lên với ca khúc Tự tâm, người hâm mộ anh cũng yêu cầu không cho Hương Ly hay bất kỳ giọng ca cover nào hát lại. 

 Nhưng, như một tất yếu, sau khi nổi lên như một hiện tượng mạng, các giọng ca cover bắt đầu lấn sân hoạt động chuyên nghiệp bằng cách ra sản phẩm độc lập. Oái oăm thay, cú chuyển mình này thất bại ngay từ đầu. Sau ba tháng ra mắt, MV Yêu ai để không phải khóc của Hương Ly chỉ mới đạt 8,6 triệu lượt xem. Hay với Hoa Vinh, MV Đừng quên tên anh cũng chỉ đạt 17 triệu lượt xem sau gần một năm ra mắt. 

Trong khi các ca sĩ phải mua bài hát, thuê hòa âm phối khí, tìm phòng thu tốt... thì giọng ca cover chỉ cần 1 cây đàn, một thiết bị thu âm là xong

Những con số này hoàn toàn khiêm tốn so với những sản phẩm cover của họ - từng nhanh chóng đạt hàng triệu, chục triệu lượt xem chỉ trong vài ngày. Trong khi đó, MV Một là anh hai là ai của Minh Châu, Ai là em của Dương Edward khi được đầu tư chỉn chu với kinh phí hàng trăm triệu cũng không tạo được tiếng vang trên thị trường. Hay với Jang Mi, sau những clip cover triệu lượt xem, thì đến nay vẫn chưa có bất kỳ sản phẩm nào mang tính bứt phá, đủ tạo sức hút.

Từ môi trường ảo bước ra thế giới thật, những giọng ca cover còn mang theo cả sự hụt hẫng, thất vọng dành cho khán giả. Tháng 10/2019, Hương Ly lộ clip hát chênh, phô khi biểu diễn tại một quán bar. Trước đó, Hoa Vinh cũng từng bị chỉ trích nặng nề khi biểu diễn ca khúc Mưa trên cuộc tình. Nhiều khán giả cho biết giọng hát thật của chàng trai này khiến họ... không thể chịu nổi, và nó hoàn toàn khác xa so với những ca khúc họ đã nghe trên mạng. 

 Rõ ràng môi trường ảo đã sản sinh ra những giọng hát ảo. Và thế là thị trường bỗng dưng sản sinh ra một nghề khó tin: nghề kiếm tiền… “trên lưng” ca sĩ. 

Trung Sơn