Ngày đá đơm bông

Từ độ chuyển sang hát nhạc xưa, tiếng hát Lệ Quyên đã giành được nhiều cảm tình của công chúng hơn

GIAN NAN CỞI TRÓI

Trong kế hoạch thực hiện album của nghệ sĩ, khâu xin phép phát hành luôn chiếm nhiều thời gian và công sức bởi họ sẽ phải tìm văn bản tác phẩm, trả phí tác quyền, làm hồ sơ, chờ giấy phép, chờ tem... Nếu trong quá trình đó có một hay nhiều tác phẩm bị vướng vì chưa xác minh được tác giả, nội dung tác phẩm có những câu chữ chưa phù hợp thì mọi chuyện sẽ trở nên rối rắm khi phải điều chỉnh, gửi văn bản đi, về... Không ít trường hợp, các dự án băng đĩa phải liên tục lùi thời hạn vì khâu cấp phép, do vướng mắc những ca khúc sáng tác trước 1975 ở miền Nam hoặc của các tác giả đang sống ở hải ngoại.

Đã có nhiều tiếng kêu than từ nghệ sĩ, hãng đĩa, nhưng với trình tự thủ tục cũ thì ngay đến một sở VH-TT-DL năng động, nhiệt tình như TP.HCM cũng khó có thể xúc tiến việc cấp phép nhanh hơn. Trong khi số lượng nghệ sĩ mới xuất hiện ngày càng nhiều hơn, nguồn cung tác phẩm mới đủ chất lượng ngày càng khan hiếm, khán giả luôn khát ca khúc hay thì việc cả một kho tác phẩm có chất lượng sáng tác trước 1975 vẫn không thể sử dụng bởi trong tình trạng lẫn lộn với những bài nhạc cấm, chưa được cấp phép là một sự lãng phí cực lớn. Chưa kể, với cách làm trước nay - ai xin nấy biết - nhiều nghệ sĩ, hãng đĩa có nhu cầu sử dụng các ca khúc cũ phải làm hồ sơ, xin phép lại cả những tác phẩm từng được cấp phép trước đó.

Lắng nghe tiếng nói người trong cuộc, Cục NTBD từng có kế hoạch công khai danh mục ca khúc (trước 1975) được phép phổ biến để bạch hóa thông tin, đơn giản hóa thủ tục, bớt phiền hà cho nghệ sĩ, hãng đĩa. Kế hoạch phát hành sách đã không thể thực hiện khi các phân tích chỉ ra đó là việc làm gây tốn kém cho cả cơ quan chức năng lẫn người có nhu cầu mà hiệu quả lại không cao. Một cuốn sách không thể được cập nhật cho đến khi tái bản và hãng đĩa sẽ phải liên tục mua sách mới, Cục NTBD sẽ phải in sách hàng năm để bổ sung. Kế hoạch đưa danh mục ca khúc lên website thì nhiều năm qua, trải mấy đời cục trưởng, qua nhiều lần hẹn, vẫn không thực hiện được. Thậm chí đến tận hôm nay, danh mục này, trên website Tạp chí Nghệ thuật biểu diễn, vẫn tồn tại dưới dạng các bản tin sắp xếp lộn xộn và không có công cụ tra cứu.

HỢP LÒNG DÂN

Với công văn mới đây của Cục NTBD gửi sở VH-TT-DL các tỉnh thành thì các sở địa phương sẽ tiến hành thu thập các bài hát trước 1975, sáng tác của những tác giả hải ngoại chuyển về Cục NTBD để xét duyệt hàng loạt và công bố rộng rãi, không cần phải đợi hãng đĩa hay nghệ sĩ xin phép. Động thái của Cục NTBD đã không chỉ khiến các hãng băng đĩa hay nghệ sĩ nức lòng mà người yêu nhạc cũng hoan nghênh bởi ngoài việc loại bỏ những khó khăn của người trong cuộc, công văn còn giúp mở khóa kho tác phẩm giá trị của một thuở chưa xa.

Như chính Cục trưởng Nguyễn Đăng Chương thừa nhận - khối lượng các bài hát chưa được phép phổ biến rất lớn nên chắc chắn hội đồng thẩm định (HĐTĐ) của Cục sẽ phải làm việc rất vất vả. Thay vì đợi tập hợp được đủ nhiều tác phẩm và tiến hành xét duyệt hàng loạt, HĐTĐ này có thể bắt tay ngay vào việc để thẩm định theo chu kỳ hàng quý và liên tục cho đến khi vẫn còn tác phẩm gửi về.

Vấn đề tra cứu danh mục tác phẩm đã được cấp phép một cách khoa học, tiện lợi thì nay đã có thể thực hiện ngay. “Về mặt kỹ thuật, việc xây dựng một cơ sở dữ liệu gồm tên bài hát, tác giả, văn bản, các ghi chú liên quan kiểu như ngày cấp phép và công cụ tìm kiếm trên cơ sở dữ liệu là việc hết sức đơn giản. Một lập trình viên bình thường cũng có thể hoàn thành xong trong không quá một tuần” - ông Phạm Quốc Tiến, lập trình viên của Công ty CI Solution khẳng định.

Mọi thứ cần có lộ trình chứ không thực hiện ngay được. Người trong cuộc vốn đã chờ đợi lâu nay hẳn cũng không đến mức đòi hỏi ngay một sự hoàn thiện. Vấn đề là chủ trương đã có, sự ủng hộ đã có, còn lại chỉ là các đơn vị liên quan sẽ xúc tiến công việc ra sao.

PHẠM THÀNH NHÂN