“Ngành y không thể chỉ dùng khẩu hiệu để đi qua dịch bệnh"

ĐBQH Phạm Khánh Phong Lan chia sẻ nhiều trăn trở qua công tác phòng, chống dịch trong thời gian vừa qua

Chiều 29/5, phát biểu tại phiên thảo luận ở hội trường về việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19; việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng, ĐBQH Phạm Khánh Phong Lan (đoàn TPHCM) chia sẻ, dịch COVID-19 là phép thử, cho thấy hiện trạng, thực lực của ngành y tế.

Về huy động nguồn lực, ĐBQH cho rằng còn khó khăn. Trong khi đó, doanh nghiệp, người dân có tấm lòng vàng muốn đóng góp nhưng cũng không dễ.

“Ngay tại tâm dịch TPHCM cũng đã phải có lời khuyên cho các doanh nghiệp, muốn đóng góp thì bằng hiện vật, vì bằng tiền chúng tôi không xài được. Tất cả những dự đoán đó thành sự thực vì sau này có hàng loạt cuộc thanh tra, kiểm tra. Phần nào, chúng ta đã tự làm khó mình”, bà Lan cho hay.

Bà cũng nêu bất cập trong công tác quản lý, mà minh chứng là việc triển khai mua sắm, tiêm vắc xin COVID-19. Bà cho rằng, Việt Nam may mắn ngoại giao vắc xin hiệu quả, có công ty tư nhân thương thảo và ký được hợp đồng để mang về vắc xin COVID-19. Tuy nhiên, phải có chính sách để sử dụng nguồn lực một cách chính thức. Cụ thể, đó là quy chế đấu thầu.

“Cơ chế đấu thầu thảo luận vừa rồi chưa thấy điểm nào để gỡ rối. Nếu có dịch bệnh tương tự xảy ra, sẽ tiếp tục thiếu. Dịch bệnh thì thiếu vắc xin, bây giờ bình thường thì các cơ sở y tế điều trị tiếp tục thiếu thuốc, thiếu vắc xin thì biết bao giờ tình trạng này mới khắc phục được?”, ĐBQH trăn trở.

Theo ĐBQH Phạm Khánh Phong Lan, việc quản lý nguồn lực này có rất nhiều điểm nghẽn. Có những chính sách nhìn lại thấy… hơi vô lý. Điển hình như khi thiếu, chúng ta không cho tiêm vắc xin dịch vụ để giảm bớt gánh nặng cho các cơ sở công lập. Hay khi cả cộng đồng sục sôi thiếu thuốc điều trị Molnupiravir thì Bộ Y tế lại chậm trễ trong việc cấp số đăng ký dù thuốc này có tác dụng ở nước ngoài. Từ đó, dẫn đến tình trạng mua bán ngoài vòng pháp luật, đẩy giá, thiệt hại cho người dân.

ĐBQH cũng góp ý, báo cáo cần bổ sung cân bằng giữa xây và chống. “Đồng ý tiêu cực thì phải chống, nhưng chúng ta đã quan tâm đúng mức đến xây dựng, bồi bổ sao cho ngành y tế mạnh hơn để chống dịch và sau này hay chưa? Phần xây làm rất chậm nhưng chỉ tập trung chống, giống bệnh nhân thập tử nhất sinh, thay vì tập trung bồi bổ cho bệnh nhân thì chúng ta lại chỉ tập trung cắt phần hoại tử, cho dùng thuốc nặng, kết quả chắc chắn bệnh nhân sẽ chết”, bà ví von.

"Tôi lo sợ không biết chuyện gì sẽ xảy ra khi dịch bệnh quay trở lại, không chỉ COVID-19 mà còn nhiều dịch bệnh khác. Ngành y không thể chỉ dùng khẩu hiệu để đi qua đại dịch mà phải có cơ chế để bảo vệ cho người làm”, bà băn khoăn.

ĐBQH Phạm Khánh Phong Lan cũng mong muốn Chính phủ lấy đúng tinh thần của Nghị quyết 30 và Nghị quyết 43 của Quốc hội để thanh quyết toán kinh phí phòng, chống dịch cho các lực lượng, các địa phương, các đơn vị. Đồng thời, làm tốt hơn công tác biểu dương, khen thưởng cho các đơn vị, các cá nhân đã tham gia chống đại dịch COVID-19.

“Đại dịch COVID-19 vừa qua ác liệt không khác gì một cuộc chiến tranh, trong đó đóng góp của nhân dân là rất lớn. Tuy nhiên, như ở Điều 6, phần nói về tồn tại, hạn chế trong bản Báo cáo của Đoàn giám sát là đã có những sai phạm nghiêm trọng trong hoạt động phòng, chống dịch COVID-19. Thậm chí, có những sai phạm xảy ra trong những lĩnh vực rất ít có sai phạm như nghiên cứu khoa học, nghiệm thu, chuyển giao công nghệ... Có những cú lừa ngoạn mục sắc như dao cắt của Công ty Việt Á trong tổ chức cơ sở sản xuất, test kit và sự trả giá là quá đắt, quá lớn”, bà đề nghị xử lý thật nghiêm khắc các trường hợp tham ô, tham nhũng, xà xẻo trong hoạt động phòng, chống COVID-19.

"Tuy nhiên, cũng cần xem xét có lý, có tình và công bằng với những ai có sai sót nhưng không phải vụ lợi mà vì để kịp thời chống dịch nhằm lợi ích của cộng đồng theo đúng tinh thần chỉ đạo của Đảng, của Quốc hội", bà Lan nói.

Minh Quang