Ngành thuế đã lường trước khả năng Mỹ áp thuế

Chia sẻ về "hành động" của ngành thuế trước động thái thuế quan của Mỹ áp lên hàng hóa Việt Nam, tại tọa đàm “Ứng phó thuế đối ứng của Mỹ” ngày 8/4, Phó cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn cho biết: "Ngay khi ông Trump nhậm chức Tổng thống Mỹ, cơ quan thuế và ngành tài chính đã có sự chủ động từ đầu năm. Chúng tôi đã lường trước được sự tác động của Mỹ có thể tác động đến thị trường xuất khẩu nên có sự ứng phó nhanh chóng".

Về tác động trực tiếp khi Mỹ công bố áp thuế 46%, lãnh đạo Cục Thuế cho hay, năm 2024, kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ đạt hơn 119 tỉ USD. Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực chiếm tổng trị giá là hơn 98 tỉ USD và chiếm hơn 82%.

Phó cục trưởng Cục Thuế - Mai Sơn tại Tọa đàm “Ứng phó thuế đối ứng của Mỹ” ngày 8/4 - Ảnh: Mộc Miên

Các doanh nghiệp trực tiếp xuất khẩu sang Mỹ trong 10 nhóm hàng, các nhóm hàng chủ lực thu về khoảng 77.200 tỷ đồng, chiếm khoảng 3,8% tổng thu ngân sách.

“Khi có thông tin công bố áp thuế, chúng tôi có đánh giá tác động từ các doanh nghiệp trực tiếp xuất khẩu và nhiều bên liên quan. Chúng tôi nhận định ảnh hưởng rất lớn đến các địa phương”, ông Sơn nói.

Cụ thể, kinh doanh thủy hải sản ảnh hưởng lớn đến khu vực Tây Nam Bộ. Sản xuất điện tử thì ảnh hưởng đến các địa phương Thái Nguyên, Bắc Ninh, Bắc Giang, Hải Phòng. Sản xuất máy móc, thiết bị ảnh hưởng đến các địa phương lớn như Hà Nội, TPHCM, Đồng Nai và Bình Dương.

Nông sản bị ảnh hưởng đến các tỉnh Tây Nguyên, Tây Bắc. Dệt may bị ảnh hưởng các địa phương như Nam Định, Hưng Yên, Bình Dương, Đồng Nai.

Bên cạnh tác động đến các địa phương, Cục Thuế cũng đánh giá doanh nghiệp FDI chịu tác động lớn hơn doanh nghiệp trong nước. Có doanh nghiệp đã đưa hàng ra cảng để xuất khẩu mà phải hủy vì chính sách mới.

Ông Mai Sơn chỉ rõ, theo đánh giá, có 3 tác động khác là người lao động, ngân sách nhà nước, nhập khẩu nguyên vật liệu.

Cũng theo ông Mai Sơn, chính sách thuế mới của Mỹ sẽ khiến tỷ giá VNĐ, USD chịu áp lực cao, có khả năng mất giá. Điều này làm gia tăng chi phí đầu vào, ảnh hưởng đến giá thành sản phẩm, khiến các sản phẩm khó cạnh tranh hơn, làm ảnh hưởng đến ngân sách nhà nước.

Về đánh giá sự ảnh hưởng gián tiếp, Cục Thuế cho rằng căng thẳng thương mại sẽ ảnh hưởng gián tiếp đến thu ngân sách.

Chia sẻ về các chính sách hỗ trợ thuế cho doanh nghiệp, theo lãnh đạo ngành Thuế, Bộ Tài chính chủ động từ lúc chính quyền Mỹ thay đổi nhiệm kỳ. Trên cơ sở điều hành vĩ mô của Chính phủ, thời gian vừa qua ngành thuế đã chủ động đề xuất chính sách, tạo ra sức bật cho nền kinh tế nói chung và doanh nghiệp trong nước.

Theo đó, Chính phủ ban hành Nghị định 73/2025/NĐ-CP đã giảm thuế suất nhập khẩu nhiều mặt hàng của đối tác thương mại lớn, trong đó có Mỹ, trong đó có nhiều dòng thuế về 0%. Có 16 nhóm mặt hàng nhập về Việt Nam được giảm thuế như ô tô, sản phẩm nông nghiệp, than, gỗ…

Nghị định 81/2025/NĐ-CP được Chính phủ ban hành mới đây, ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước được gia hạn thời hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt của kỳ tính thuế từ tháng 2 đến tháng 6 năm nay. Doanh nghiệp phải nộp số thuế này chậm nhất ngày 20/11. Tiền thuế này được gia hạn năm nay ước tính khoảng 14.100 tỷ đồng.

Chính phủ cũng ban hành Nghị định số 82/2025/NĐ-CP gia hạn thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và tiền thuê đất trong năm 2025.

Phó cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn cũng khẳng định, để ứng phó với quyết định từ phía Mỹ và thúc đẩy tăng trưởng GDP 2 con số như mục tiêu đề ra trong năm nay, ngành thuế có giải pháp cụ thể hơn.

Theo đó, tăng cường kiểm soát hoàn thuế của các doanh nghiệp gia công lắp ráp đơn giản sau đó xuất khấu. Đẩy mạnh áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuế, xây dựng cơ sở dữ liệu về các giao dịch thương mại quốc tế và có cơ chế chia sẻ thông tin với cơ quan thuế Mỹ. Điều này sẽ giúp tăng cường minh bạch trong hoạt động thương mại song phương, đồng thời tạo cơ sở để hai bên có thể phối hợp hiệu quả trong việc ngăn chặn các hành vi gian lận thuế xuyên quốc gia.

Đẩy nhanh giải quyết vướng mắc trong việc hoàn thuế giá trị gia tăng cho các doanh nghiệp có hoạt động xuất nhập khẩu tại chỗ theo chỉ định của thương nhân nước ngoài đã có hiện diện tại Việt Nam để khơi thông dòng vốn lưu động của các doanh nghiệp, khuyến khích mở rộng đầu tư và xuất khẩu.

Mộc Miên