Ngành điện ảnh toàn cầu tổn thất 5 tỷ USD vì COVID-19

Năm 2019, doanh thu phòng vé quốc tế (trừ khu vực Bắc Mỹ) tăng vọt lên mức kỷ lục 31,1 tỷ USD, góp vào doanh thu toàn cầu 42,5 tỷ USD, đạt mức cao nhất mọi thời đại. Nhưng niềm vui chóng tàn vì dịch COVID-19. Các rạp chiếu của Trung Quốc đóng cửa suốt ba tháng trời, và vẫn chưa xác định ngày mở cửa trở lại. Nối tiếp sau đó là Hàn Quốc, Ý, Nhật Bản và nhiều quốc gia khác khi dịch bệnh bùng phát và lan rộng.

Doanh thu phòng vé rớt thê thảm

Ở Trung Quốc, khoảng 70.000 rạp chiếu phim vẫn đóng cửa từ lúc dịch bệnh bùng phát. Doanh thu bán vé trong kỳ nghỉ tết Nguyên đán 2020 (từ ngày 24/1 đến 23/2) chỉ đạt vỏn vẹn 4,2 triệu USD, quá ít so với 1,76 tỷ USD của cùng kỳ năm 2019. Các nhà phân tích ước tính khoản lỗ ở Trung Quốc đến cuối tháng ba có thể lên tới trên 2 tỷ USD. Và tình hình ngày càng trở nên tồi tệ hơn. 

No Time to Die - phần tiếp theo của siêu phẩm James Bond đã phải hoãn lịch chiếu trên toàn cầu dù rất được mong đợi

Cuối tuần qua, doanh thu phòng vé tại Hàn Quốc, thị trường lớn thứ năm trên thế giới, đã giảm 80% so với năm trước. Trước đó, vào tháng hai, doanh thu ở Hàn Quốc đã giảm gần 70%, chỉ đạt tổng cộng 62 tỷ won (52 triệu USD). CGV, chuỗi rạp lớn nhất Hàn Quốc, đã đóng cửa 9 rạp tại “ổ dịch” Daegu. Đối với các rạp chiếu phim bên ngoài Daegu, CGV cắt giảm phân nửa suất chiếu.

Các cụm rạp khác như Lotte Cinema, Megabox cũng đang cắt giảm suất chiếu và nhân sự, nhằm hạn chế tiếp xúc giữa người với người. Trước việc các rạp đóng cửa hoặc giảm suất chiếu, nhiều phim Hàn dời ngày phát hành hoặc bị hoãn vô thời hạn. Phiên bản đen trắng của phim giành Oscar Parasite, dự kiến ​​phát hành ở Hàn ngày 4/3 đã tạm hoãn cho đến khi tình hình dịch bệnh khả quan hơn.

Ở Ý, khoảng một nửa số rạp chiếu phim phải đóng cửa - tất cả tập trung ở khu vực phía bắc giàu có - vì chính phủ áp đặt các biện pháp kiểm soát chặt chẽ. Doanh thu phòng vé Ý giảm 44% trong cuối tuần đầu tiên sau khi đóng cửa. Tổng doanh thu cuối tuần qua tiếp tục giảm 76% so với năm trước. Một con số ảm đạm chưa từng thấy, bởi trước khi vi-rút ập đến, doanh thu phòng vé của Ý tăng 14% trong năm 2019, tỷ lệ tăng trưởng trong tháng 1/2020 là 22%.  

Ở các quốc gia châu Á khác như Nhật Bản, khán giả bắt đầu ngại đến rạp, doanh thu phòng vé ước tính giảm 10-15%. Bộ phim hoạt hình Doraemon the Movie: Nobita’s New Dinosaur dự kiến ra rạp ngày 6/3 phải hoãn lại. Khán giả ở Trung Đông cũng đang tránh xa các rạp chiếu phim, sau nhiều ca nhiễm xuất hiện ở khu vực này.

Với tình hình này, cộng thêm việc sản xuất phim đình trệ, một số nhà phân tích cho rằng, COVID-19 có thể khiến ngành điện ảnh tổn thất ít nhất 5 tỷ USD. Con số này còn có thể tăng lên nếu khán giả ở các thị trường khác, trong đó có Hoa Kỳ, bắt đầu hạn chế đến rạp khi dịch lan rộng.

Hãng phim bị động ứng phó

Hollywood đã phải rất nỗ lực xếp lại lịch ra mắt của các bộ phim, hoãn lịch quay, thậm chí dừng các buổi giao lưu của các diễn viên. Mulan (Hoa Mộc Lan) và James Bond No Time to Die hoãn chiếu tại Trung Quốc. Disney lùi ngày phát hành Onward tại Hàn Quốc sang tháng Tư. Lịch ra mắt tại Ý của phần lớn các phim Hollywood đều dời vô thời hạn.

Onward - Truy tìm phép thuật

Diễn viên Renée Zellweger dự định có mặt ở Nhật Bản vào tháng hai để quảng bá cho vai diễn Judy giành giải Oscar năm nay trong bộ phim cùng tên, nhưng cuối cùng phải hủy. Chuyến đi Nhật của Saoirse Ronan nhằm giới thiệu Little Women vào ngày 27/3 cũng hoãn lại vì ngại vi-rút.

Đoàn làm phim Mission: Impossible 7 của Tom Cruise đã ngừng quay tại Venice sau khi COVID-19 lan đến Ý.Red Notice - phim hành động có kinh phí 160 triệu USD của Netflix, với sự góp mặt của Dwayne Johnson, Ryan Reynolds và Gal Gadot, dự kiến quay ở Ý trong vài tuần tới, nhiều khả năng sẽ chuyển địa điểm quay để khỏi trễ tiến độ. 

Tại Trung Quốc, tình trạng tồn đọng của các tựa phim chưa được phát hành tiếp tục tăng, khiến các nhà quản lý gặp khó khăn khi sắp xếp lịch chiếu. Các phim Hollywood đang “xếp hàng” ở Trung Quốc gồm: Doolittle, Sonic the Hedgehog, JoJo Rabbit, Wedding Story, 1917 và Little Women. Hai “bom tấn” hè từng làm mưa làm gió ở thị trường này những năm trước là Black Widow và Fast & Furious 9 chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng nếu ra mắt đúng lịch trình vào tháng sau. 

Không có hãng phim nào công bố phản ứng cụ thể trước cuộc khủng hoảng mang tên COVID-19 vì những lý do nhạy cảm, và quan trọng là không ai dám hình dung chuyện gì sẽ xảy ra trong tương lai, nếu tình hình trở nên ảm đạm hơn. Tuy nhiên, sau thời gian bị động, các hãng phim bắt đầu lập các nhóm tư vấn với thành viên đến từ đội ngũ sản xuất, tiếp thị, tài chính và nhân sự, để đánh giá tác động và tìm ra giải pháp tối ưu nhất để cứu vãn doanh thu.

Mặc dù số ca nhiễm COVID-19 tại Hoa Kỳ đang tăng, nhưng rất ít người tin rằng các rạp chiếu sẽ đóng cửa hay giảm khán giả. Adam Aron, CEO của AMC dự đoán tình hình dịch bệnh tác động đến hệ thống rạp Bắc Mỹ chỉ “ở mức tối thiểu”. “Nếu COVID-19 ồ ạt lây lan ở Hoa Kỳ, chúng tôi sẽ gặp rắc rối lớn. Nhưng cho tới thời điểm hiện tại, chuyện đó khó xảy ra”.

Song ngay cả trong trường hợp được cho là “sáng sủa” nhất ấy, khi vi-rút chưa chạm đến khán giả ở kinh đô điện ảnh Hollywood, thì những tổn thất về doanh thu và nỗi sợ hãi mà COVID-19 gây ra cho khán giả toàn cầu là có thật.

Hoài Hương