Ngành công nghệ, kỹ thuật: Ít nữ sinh học trong khi nhu cầu tuyển dụng cao

Có tăng nhưng không nhiều

Những năm trước, nhiều ngành thuộc khối ngành công nghệ, kỹ thuật của Trường đại học Công Thương TPHCM hoàn toàn vắng bóng nữ sinh. Chỉ khoảng 3 năm nay mới dần xuất hiện những “bóng hồng”. Tiến sĩ Thái Doãn Thanh - Phó hiệu trưởng nhà trường - cho biết, ở các ngành công nghệ thực phẩm thì nữ chiếm chủ yếu, còn ngành điện, điện tử, cơ khí thì nữ chưa tới 5%. Ngoài nguyên nhân do định kiến “ngành học dành cho nam”, việc học sinh ít chọn học khối khoa học tự nhiên bậc THPT cũng kéo theo số em lựa chọn những ngành này giảm đi. Ông đánh giá: “Phần lớn nữ sinh học rất tốt. Các bạn linh hoạt, nhạy bén và tích cực trong các hoạt động của trường. Từ đó có thể khẳng định không có ngành học nào mà nữ sinh không thể theo học”.

Nữ sinh viên Trường đại học Công nghiệp TPHCM tham gia các dự án kỹ thuật của chương trình BUILD-IT (dự án thúc đẩy hợp tác trường đại học - doanh nghiệp thông qua đổi mới và công nghệ)

Tiến sĩ Nguyễn Trung Nhân - Trưởng phòng Đào tạo Trường đại học Công nghiệp TPHCM - thông tin, số lượng nữ của khối ngành kỹ thuật, công nghệ tại trường cũng rất khiêm tốn, có ngành chỉ chiếm 1 - 2%. Trong khi đó, nhu cầu tuyển dụng lao động nữ trình độ cao của các doanh nghiệp về công nghệ, kỹ thuật đang ngày càng cao. Nhất là ở những vị trí như thiết kế, tính toán khối lượng, tư vấn khách hàng, giải pháp công nghệ… đòi hỏi tính cẩn thận và mềm dẻo trong xử lý tình huống. Ông nói: “Nhiều bạn nữ cho rằng các khối ngành này khô khan, vất vả nên không theo học. Tuy nhiên, khoa học kỹ thuật ngày nay không thuần túy là cầm cờ lê, mỏ lết… mà phần lớn áp dụng công nghệ tiên tiến. Chỉ cần các bạn có thái độ học tập, rèn luyện tốt thì sẽ rất thành công. Nếu giỏi tiếng Anh thì việc được tuyển vào các công ty đa quốc gia cao hơn nhiều so với nam”.

Để tăng số lượng nữ sinh, Trường đại học Công nghiệp TPHCM luôn ưu tiên nữ trong việc trao học bổng, trao đổi sinh viên quốc tế… Trường cao đẳng Kỹ thuật Cao Thắng áp dụng chính sách giảm học phí từ 25 - 70% cho nữ theo học các ngành cơ khí, ô tô, cơ điện tử, điện tử viễn thông, tự động hóa… Trường đại học Sư phạm kỹ thuật TPHCM giảm từ 25 - 50% học phí cho nữ sinh trúng tuyển các ngành kỹ thuật. Trường đại học Lạc Hồng giảm 30% học phí cho nữ sinh trúng tuyển 5 ngành: điện - điện tử, điều khiển và tự động hóa, cơ điện tử, kỹ thuật ô tô, công nghệ thông tin…

Đẩy mạnh tư vấn hướng nghiệp

Tại diễn đàn Đối thoại về tương lai số: Phụ nữ và trẻ em gái Việt Nam trong các ngành STEM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật, toán học) do Cơ quan Liên hiệp quốc vì Bình đẳng giới và Trao quyền cho phụ nữ (UN Women) tổ chức vào giữa tháng 12/2024, bà Vũ Thu Hồng - cán bộ chương trình Phụ nữ, Hòa bình và An ninh của UN Women - nhận định, lĩnh vực STEM đang định hình tương lai và sự tiến bộ của con người. Tuy nhiên, trên toàn cầu và tại Việt Nam, phụ nữ chưa tham gia đầy đủ trong lĩnh vực này. Thay đổi điều này sẽ là chất xúc tác cho sự đổi mới, tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững. Nhất là khi Việt Nam đặt mục tiêu phát triển chính phủ, nền kinh tế - xã hội số.

Ông Thái Doãn Thanh cho rằng, trong 1 doanh nghiệp, việc mất cân bằng về giới có thể ảnh hưởng đến tâm lý nhân viên, từ đó tác động đến hiệu suất công việc. Khi nam và nữ cân bằng thì môi trường làm việc sẽ tốt hơn. Để thay đổi tâm lý, xóa bỏ định kiến của phụ huynh và học sinh nữ đối với lĩnh vực khoa học, kỹ thuật, cần tập trung công tác hướng nghiệp từ lớp Mười. Học sinh cần trực tiếp trải nghiệm để nhận diện rõ hơn về ngành nghề. Trường sẵn sàng hỗ trợ cho học sinh tìm hiểu ngành nghề liên quan ngay tại trường.

Tiến sĩ Nguyễn Trung Nhân đề xuất cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa trường THPT, trường cao đẳng, đại học và các doanh nghiệp trong việc hướng nghiệp cho học sinh. Trong đó, trường THPT tư vấn, hướng nghiệp cho nữ sinh về những khối ngành liên quan đến công nghệ, kỹ thuật. Học sinh thường nghe định hướng từ các thầy cô nhiều hơn nên nếu các thầy cô lên tiếng, tỉ lệ các bạn nữ đăng ký vào các khối ngành này sẽ tăng. Mặt khác, các trường có thể mời chuyên gia từ trường đại học, doanh nghiệp về mô tả, giới thiệu trực tiếp cho các em.

Trang Thư