Ngăn chặn từ xa nguồn rác thải ra biển

Nhiều người ký tên vào chương trình làm sạch biển Hòn Yến

Bà Lê Đào An Xuân - Phó giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Phú Yên - thông tin: “Phú Yên đã chủ động triển khai công tác bảo vệ môi trường, phát động phong trào xóa điểm nóng rác thải, góp phần giữ gìn môi trường xanh - sạch - đẹp cho bãi biển của tỉnh Phú Yên, góp phần tác động đến ý thức của người dân và lan tỏa ra các địa bàn khác”.

Bà Nguyễn Thị Diệu Thúy - Giám đốc chương trình giảm rác nhựa của WWF Việt Nam - nói thêm: “WWF Việt Nam nhận thấy, cần triển khai ngay chương trình tổng vệ sinh ở biển Hòn Yến để nâng cao ý thức, hướng tới thay đổi phương thức, hành vi về quản lý rác thải sinh hoạt nhằm bảo vệ môi trường, bảo vệ giá trị cảnh quan, giá trị sinh thái khu vực Hòn Yến và bảo vệ sức khỏe của chính người dân”.

Ngăn chặn rác thải từ xa

Tại tỉnh Long An, từ ngày 5/11 trở đi, toàn bộ các hộ dân, cơ quan, cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ ở phường 3, TP. Tân An sẽ thực hiện việc phân loại rác thải tại nguồn. Theo

đó, rác được phân thành ba loại: rác hữu cơ, rác tái chế, rác thải còn lại và được thu gom theo ngày riêng, được mang đi xử lý riêng biệt. Rác hữu cơ sẽ được sản xuất thành phân bón hữu cơ, rác tái chế sẽ được tái chế và rác còn lại được tiêu hủy. 

Chương trình phân loại rác tại nguồn này do WWF phối hợp với UBND tỉnh Long An thực hiện nhằm giải quyết tình trạng quá tải của các bãi rác trong tỉnh, tận dụng nguồn tài nguyên rác, đồng thời góp phần ngăn chặn rác - đặc biệt là rác thải nhựa - thất thoát ra hệ thống sông ngòi, kênh rạch và đại dương. 

Trước khi thực hiện mô hình phân loại rác tại nguồn cho toàn phường 3, WWF đã phối hợp với chính quyền địa phương thí điểm ở khu phố Bình Đông 2 với khoảng 430 hộ dân từ ngày 1/8-30/9/2020. Sau hai tháng thực hiện, mô hình đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận: hơn 95% hộ tích cực tham gia phân loại rác tại nguồn, trong đó 86% hộ thực hiện tốt.

WWF kỳ vọng rằng, với sự quyết tâm của chính quyền địa phương và sự cam kết tham gia của gần 4.800 hộ gia đình, mô hình thí điểm tại phường 3 sẽ đạt được thành công như mong muốn: sản xuất được phân bón hữu cơ có chất lượng cao; thu gom tối đa lượng rác thải tái chế và tái sử dụng; giảm tối đa khối lượng rác chôn lấp hoặc đốt.
 

Chi phí xử lý rác sẽ giảm đáng kể khi rác được phân loại tại nguồn

Ông Phạm Văn Cảnh - Phó chủ tịch UBND tỉnh Long An - nói: “Rác thải và tình trạng quá tải của các bãi rác là một vấn đề khiến chúng tôi luôn phải trăn trở tìm hướng giải quyết. Sự thành công của mô hình thí điểm ở khu phố Bình Đông 2 đã mang lại niềm tin và sự quyết tâm để chúng tôi mở rộng mô hình ra toàn phường 3 và cả thành phố Tân An trong tương lai”.

Đại diện WWF Việt Nam cho biết, có hơn 80% rác nhựa trong đại dương bắt nguồn từ đất liền, trong đó chủ yếu từ các đô thị. Tân An là một thành phố thuộc đồng bằng sông Cửu Long, hạ nguồn của dòng Mê Kông - một trong mười con sông gây ô nhiễm nhất thế giới, mang rác nhựa theo dòng chảy của mình ra đại dương. Việc thu gom rác thải không triệt để cùng với việc lạm dụng đồ nhựa dùng một lần không chỉ gây gánh nặng cho hệ thống thu gom, xử lý rác thải mà còn thất thoát ra môi trường, khiến các con sông, ao hồ, đất đai và không khí ngày càng trở nên ô nhiễm. 

Bà Trịnh Thị Long - Quản lý dự án Giảm thiểu rác thải đại dương thông qua cải thiện quản lý rác trên kênh, sông khu vực đồng bằng sông Cửu Long của WWF Việt Nam - chia sẻ: “Phân loại rác tại nguồn không phải là một công việc quá khó và rất nhiều nước trên thế giới đã thực hiện được. Việt Nam chưa thực hiện được là do nhiều nguyên nhân, như ý thức và thói quen của người dân chưa được hình thành và cơ chế quản lý rác thải chưa đồng bộ. Thành công ở khu phố Bình Đông 2 trong hai tháng vừa qua đã cho thấy công việc này hoàn toàn khả thi, được người dân ủng hộ. Tôi tin rằng, với ý thức ngày càng cao của người dân và sự quyết tâm, ủng hộ của các cấp chính quyền, vấn đề xử lý rác thải sẽ dần được giải quyết và trong tương lai rất gần, rác sẽ là một nguồn tài nguyên được tận dụng tối đa tại Việt Nam”. 
 

Phân loại rác tại nguồn ở TP.Tân An - một địa phương không có biển - để góp phần ngăn chặn rác thải ra biển

Bà Helene Paust - Bí thư thứ nhất, Phó trưởng phòng Hợp tác phát triển, Đại sứ quán Cộng hòa Liên bang Đức tại Việt Nam - nói: “Chúng tôi rất hồi hộp khi dự án bắt đầu triển khai bởi

mô hình phân loại rác tại nguồn đã từng thất bại trong một số dự án tương tự. Vì vậy, chúng tôi rất vui mừng khi dự án mới này thu được những kết quả tích cực. Khi chúng ta cho người dân thấy rằng, chính họ là những người có thể giải quyết được vấn đề của môi trường nơi mình sống, họ sẽ có động lực lớn hơn và niềm tin vào những gì mình đang thực hiện. Có lẽ đây chính là bí quyết thành công của hoạt động này”. 

WWF Việt Nam triển khai chương trình “Sạch biển Hòn Yến - Đẹp mãi Phú Yên” thông qua dự án “Đô thị giảm nhựa” (Plastic Smart Cities) và dự án “Giảm thiểu rác thải nhựa đại dương” nhằm mục tiêu giảm thiểu 30% rác thải nhựa thất thoát ra môi trường sau hai năm triển khai và tiến đến không còn rác thải nhựa trong thiên nhiên vào năm 2030.

Thu gom rác thải ở biển Phú Yên

Bài: Đình Dũng - Nguyễn Lê - Ảnh: WWF Việt Nam cung cấp