Ngà voi ngang nhiên vào “chợ du lịch”

Những kho hàng bí mật

Một ngày giữa tháng 4/2023, chúng tôi theo chân một đoàn khách du lịch từ TP Hà Nội tham quan chợ Bến Thành (quận 1, TPHCM). Tại cửa vào phía tây, những chiếc tủ chứa các mặt hàng trang sức được bày ngay bên lối đi. “Ngà voi kìa” - nữ du khách khoảng 30 tuổi reo lên. Nhưng, người phụ nữ bán hàng nói ngay: “Cái này là xương giả ngà chứ không phải ngà thật”. 

Theo người này, dù là hàng giả nhưng giá mỗi chiếc vòng đeo tay giống ngà voi cũng 1,2 triệu đồng. Muốn mua được hàng thật, khách phải chịu chi bởi đó là hàng cấm, không nhiều cửa hàng dám bán công khai. Đoàn khách tham quan trong chợ Bến Thành được chừng 10 phút thì một phụ nữ tên Đ. đã tiếp cận, chào mời: “Mấy em muốn mua ngà voi thật đúng không? Đi theo chị”.

Vòng tay làm bằng ngà voi được bán công khai ở tiệm Cẩm Vinh nằm trong tầng hầm chợ An Đông - Ảnh: S.V.

Nói dứt lời, bà Đ. dắt khách đến cửa hàng gần tấm biển ghi “Cửa tây số 5, chợ Bến Thành”. Sau một lúc dáo dác nhìn xung quanh, bà Đ. ra hiệu cho nhân viên cửa hàng lấy ra một chiếc hộp, bên trong có chứa hàng chục chiếc vòng bằng ngà voi đủ kích cỡ. Bà nói: “Chiếc nhỏ 16 triệu đồng, chiếc lớn 32 triệu đồng. Cái này là hàng thật 100% nên cứ yên tâm mua về làm quà”.

Một vị khách trong đoàn săm soi kỹ chiếc vòng được kêu giá 32 triệu đồng, chê: “Cái này ít vân, giống hàng giả quá”. Bà Đ. liền cự: “Trời ơi, hàng này là người ta đã mài rồi nên nó vậy. Chị mua đi, em bao giấy kiểm định luôn. Ăn thua hàng thật là có giấy kiểm định. Cứ mua đi, em làm giấy kiểm định cho. Nếu đi đâu mà người ta nói hàng giả thì mang đến đây, em đền”.

Bà Đ. còn tiết lộ, ngà voi là mặt hàng rất khó bán và dễ gặp rủi ro bởi nếu phát hiện, cơ quan chức năng sẽ phạt rất nặng. Do vậy, nhiều cửa hàng trưng bày hàng giả ra ngoài như một “mật hiệu”, khách có nhu cầu mua hàng thật thì người bán mới mở ngăn bí mật, lấy cho xem. Bà nói: “Tụi em chủ yếu bán cho khách du lịch. Khách Trung Quốc họ chuộng hàng ngà voi này lắm”.

Ông L. ở tiệm bạc Phát Lộc trong chợ Bến Thành chào bán chiếc vòng ngà voi với giá 8 triệu đồng cho một nữ du khách - Ảnh: S.V.

Tại cửa hàng có tên “tiệm bạc Phát Lộc” (số 11, cửa đông chợ Bến Thành), những chiếc vòng bằng ngà voi giả được trưng bày công khai trên các tủ như một cách để thu hút khách hàng. Khi khách có nhu cầu mua hàng thật, nữ nhân viên sẽ dẫn vào gặp ông chủ để xem chiếc vòng được quảng cáo làm bằng ngà voi thật ở những chiếc tủ khóa kín, nằm sâu bên trong cửa hàng.

Ông L. - chủ tiệm bạc Phát Lộc - nói: “Chỗ anh có hàng thật, người chơi ngà voi sành nhìn qua là biết liền. Vòng nhỏ cho nữ đeo thì giá 8 triệu đồng, vòng lớn cho nam thì 24 triệu. Nếu mua mặt dây chuyền ngà voi thì 9,5 triệu đồng/chiếc. Cửa hàng bán uy tín, không phải lo”.

Theo ông L., khách mua hàng ngà voi thật sẽ được cửa hàng viết giấy bảo đảm. Ngoài ra, nếu khách có nhu cầu chứng nhận ngà voi thật thì cửa hàng sẽ mang đi đến các công ty vàng bạc đá quý uy tín để giám định nhưng khách phải chờ 2 ngày và tự trả chi phí giám định khoảng 400.000 đồng/chiếc. 

Công khai bán hàng làm từ ngà voi

Khác với sự e dè của những người bán hàng ở chợ Bến Thành, các cửa hàng trong tầng hầm chợ An Đông (quận 5, TPHCM) bán các mặt hàng trang sức làm từ ngà voi một cách công khai. 
Ở cửa hàng Cẩm Vinh (61A - 62A, tầng hầm chợ An Đông), những chiếc vòng bằng ngà voi được trưng bày công khai trong các tủ cùng hột xoàn, cẩm thạch, giá từ 12 triệu đồng trở lên mỗi chiếc.

Bà H. - chủ cửa hàng Cẩm Vinh - nói: “Cái này cam kết là hàng thiệt. Nếu là dân sành chơi, cầm lên là biết liền. Hàng giả thì nó giống như nhựa, rất nhẹ. Hàng thiệt nó có vân ca rô, cầm lên mát cái tay. Chiếc vòng giả vài trăm ngàn thôi, còn cái này hàng thiệt mới dám bán 12 triệu. Hàng cô nhập ở Nam Phi về”.

Chiếc vòng đeo tay được bà Đ. cam đoan là làm bằng ngà voi thật, giá bán 32 triệu đồng - Ảnh: S.V.

Bà H. cũng cho biết, sản phẩm làm bằng ngà voi ở chợ An Đông chủ yếu bán cho khách Việt Nam, Trung Quốc và một số nước châu Á, riêng khách Tây rất “dị ứng” với món này. Trang sức bằng ngà voi giá cao, khó bán nên cửa hàng chỉ nhập mỗi lần một ít để bán cho khách du lịch. Bà nói: “Muốn biết thiệt giả, mấy em cột cọng tóc vô chiếc vòng ngà đốt thử. Hàng thiệt thì nó đứt cọng tóc chứ không cháy ngà. Khách đến mua hàng, cô cho đốt thử hết, hàng thiệt thì có gì đâu mà sợ”.

Ở tiệm vàng Kim Long (số A1111 tầng hầm chợ An Đông), những chiếc vòng làm bằng ngà voi được trưng bày chung với các sản phẩm như vàng, bạc, đá quý. Bà B. ở tiệm vàng này cho biết, cửa hàng chỉ trưng bày một số chiếc làm mẫu trong tủ, khách muốn thử thì cứ nói kích cỡ vòng tay là có người đem tới.

“Chị nói thiệt, bán ba cái này lời lãi không bao nhiêu nhưng quản lý thị trường họ bắt được là phiền phức lắm. Hàng này nhập từ châu Phi, đâu có cho bán, nên mình bán cũng phải nhìn trước, ngó sau” - bà B. phân trần.

Theo bà B., tiệm của bà chỉ bán vòng tay bằng ngà voi cho nữ, giá 6 triệu đồng/chiếc loại nhỏ. Nếu muốn chiếc lớn thì phải chờ bà gọi điện cho người đem tới. Sau đại dịch COVID-19, ngà voi về nhiều nhưng bán hơi chậm nên bà ngại bán và không đem ra tiệm nhiều.

Theo giới chơi trang sức ngà voi, trong chợ An Đông, tiệm bán nhiều chiếc vòng ngà voi “khủng” nhất là cửa hàng ngọc trai, đá quý Diệu Minh (A48 - 49, tầng hầm chợ An Đông) nhưng cửa hàng này không để hàng ở quầy, đồng thời cảnh giác với khách lạ.

Theo chân một đoàn khách du lịch từ TP Hà Nội vào TPHCM, chúng tôi đến cửa hàng Diệu Minh hỏi mua ngà voi thật. Người đàn ông khoảng 30 tuổi đứng trông coi cửa hàng nhìn chúng tôi với ánh mắt dò xét. Sau một hồi quan sát, người này nói: “Mua vòng ngà lớn đúng không? Size bao nhiêu để em gọi điện, người nhà đem ra”. Nói dứt lời, người này móc điện thoại gọi cho “người nhà” để hỏi số lượng ngà voi đang tồn, sau đó nói, khách phải báo trước kích cỡ để đem hàng ra chứ cửa hàng không có. 

“Cái này là hàng trôi nổi, mình biết hàng thật thì mua về xài thôi. Còn nếu muốn mang đi kiểm định thì em kiểm định cho, bên mua trả phí. Ở đây bán rẻ, chứ anh ra ngoài Sài Gòn (ý nói quận 1), người ta bán giá gấp đôi, gấp ba” - người bán hàng nói.

Sau nhiều ngày tìm hiểu, chúng tôi ghi nhận, “thị trường đen” mua bán ngà voi lậu vẫn tồn tại dù có sự quản lý, kiểm tra gắt gao của cơ quan chức năng. Theo các chuyên gia, sở dĩ việc mua bán ngà voi bị nghiêm cấm nhưng vẫn diễn ra là do lợi nhuận rất lớn. Giá bán mỗi sản phẩm ở Việt Nam cao gấp 15-20 lần so với giá được nhập lậu từ nước ngoài về. 

Kỳ tới: Giáp mặt đầu nậu bán ngà voi “khủng”

Nhóm phóng viên