Nga tiếp tục cắt đứt thỏa thuận hạt nhân, Mỹ ngay lập tức điện đàm 'thương lượng'

TASS ngày 6.10 đưa tin Nga đã đình chỉ tiếp một thỏa thuận ký với Mỹ về hợp tác nghiên cứu năng lượng và hạt nhân. Quyết định được đưa ra chỉ hai ngày sau khi Tổng thống Vladimir Putin ký sắc lệnh đình chỉ thỏa thuận về xử lý plutonium ở cấp độ vũ khí với Mỹ.

Theo thông báo của Bộ Ngoại giao Nga, Thủ tướng Dmitry Medvedev đã ký vào quyết định đình chỉ thỏa thuận hợp tác nghiên cứu năng lượng và hạt nhân Nga - Mỹ vào ngày 5/10.

Bộ Ngoại giao Nga nêu rõ: "Bước đi này là nhằm đối phó với các lệnh trừng phạt do Mỹ áp đặt đối với Nga trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân. Năm 2014, Mỹ gửi đến một thông báo rằng Mỹ đã đình chỉ thỏa thuận với Nga do liên quan đến vấn đề Ukraine. Trong tình hình hiện nay, Nga đình chỉ thỏa thuận này như một biện pháp đáp trả những hoạt động không thân thiện của Mỹ".

Nga tiếp tục cắt đứt thỏa thuận hạt nhân, Mỹ ngay lập tức điện đàm 'thương lượng'

Cũng theo Bộ này, việc Mỹ quyết định đóng băng các hợp tác với Nga vì sự kiện khủng hoảng ở Ukraine trên thực tế đã đóng băng luôn quan hệ trong lĩnh vực khoa học và công nghệ ở tất cả các lĩnh vực được nêu trong thỏa thuận, đồng thời khiến các dự án mang lại lợi ích cho cả hai nước không thể thực hiện được. Thỏa thuận hợp tác Nga - Mỹ về nghiên cứu năng lượng và hạt nhân được ký năm 2013, vốn cung cấp khung pháp lý cần thiết để mở rộng hợp tác nghiên cứu giữa hai nước về vấn đề năng lượng hạt nhân.

Bên cạnh đó, Nga cũng quyết định đình chỉ thỏa thuận giữa tập đoàn hạt nhân Nga Rosatom và Bộ năng lượng Mỹ về nghiên cứu chuyển đổi các lò phản ứng, cũng với lý do tương tự. Thỏa thuận liên quan đến uranium này được hai nước ký kết năm 2010, nghiên cứu về việc chuyển đổi 6 lò phản ứng của Nga.

Bộ Ngoại giao Nga nhấn mạnh: "Chúng tôi không thể tin Washington thêm nữa trong lĩnh vực nhạy cảm như việc hiện đại hóa và an ninh của các cơ sở hạt nhân Nga".

Trong khi đó, Reuters dẫn lời phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Mark Toner cho biết Mỹ chưa nhận được thông báo chính thức từ phía Nga nhưng đã được biết thông tin qua các kênh truyền thông. Ông Toner nói: "Nếu đó là những thông tin chính xác thì chúng tôi rất lấy làm tiếc về quyết định của Nga, đơn phương đình chỉ thỏa thuận hợp tác trong vấn đề mà chúng tôi cho là rất quan trọng, mang lại lợi ích cho cả hai nước".

Cùng ngày, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã điện đàm tham vấn với người đồng cấp Nga Sergei Lavrov về Syria, chưa đầy 48 giờ sau khi Washington tuyên bố cắt đứt "kênh song phương" với Matxcơva.

Cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo, được Bộ Ngoại giao Nga tiết lộ đầu tiên, đặt ra câu hỏi về việc liệu có phải Mỹ đã lùi bước trước lời đe dọa cắt đứt quan hệ với Nga hay không.

Cuộc điện đàm diễn ra trong bối cảnh quan hệ ngoại giao Nga - Mỹ ngày càng căng thẳng sau những quyết định của hai bên. Nga ngày 3/10 đã đình chỉ thỏa thuận xử lý plutonium giữa hai nước với lý do đáp trả những "hành động thù địch của Mỹ đối với Nga". Trong khi đó, Mỹ cùng ngày tuyên bố ngừng đàm phán và tham gia các kênh song phương với Nga liên quan đến lệnh ngừng bắn ở Syria.

Bộ Ngoại giao Nga cho hay cuộc điện đàm do phía Mỹ đề nghị. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Mark Toner cũng xác nhận: "Hai bên đã thảo luận về tình hình trên mặt đất ở Syria. Tôi cho rằng, sẽ là không phù hợp nếu Ngoại trưởng Kerry không nêu vấn đề Syria và làm rõ mối quan tâm của chúng tôi về những gì đang diễn ra ở đó".

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Mark Toner nói rằng việc đàm phán vẫn tiếp tục bị đình chỉ, nhưng điều đó hoàn toàn không ảnh hưởng đến cuộc nói chuyện giữa Ngoại trưởng Kerry và Ngoại trưởng Lavrov.

Minh Đức