Nga lập công lớn ở Syria, Mỹ không "cam chịu", quyết "vượt mặt"

Syria chiếm được trung tâm thành phố Aleppo với sự hỗ trợ của Nga

Ngày 27/9, với sự hỗ trợ của Nga, lực lượng của quân đội chính phủ Syria đã giành quyền kiểm soát quận trung tâm cổ al-Farafira, phía Bắc thành phố Aleppo trong một chiến dịch quân sự quy mô lớn được phát động từ tuần trước.

Thông tấn SANA dẫn nguồn tin từ quân đội cho thấy khu vực quận cổ al-Farafira đã thuộc về quyền kiểm soát của quân chính phủ và hiện đang tích cực dò mìn được đặt từ những kẻ khủng bố.

Với sự hỗ trợ của Nga, quân đội Syria đã giành lại được trung tâm Allepo, căn cứ quan trọng nhất tại Syria.

"Chúng tôi đã có thể lần đầu tiên sau nhiều năm đạt được những bước tiến lớn ở Aleppo bằng việc mở rộng những khu vực chiếm đóng", hãng tin RIA Novosti dẫn lời một quan chức quân đội Syria. Không có thiệt hại về người nào được ghi nhận.

Một giới chức phe nổi dậy tại một cứ điểm ở Aleppo nói các máy bay chiến đấu của Syria và Nga cũng như pháo binh pháo kích và oanh tạc một số khu vực bên trong và chung quanh thành phố giữa lúc bộ binh tấn công.

Mỹ mạnh tay chi viện trợ

Mặc dù Nga đã có công lớn trong việc hỗ trợ quân đội Syria chiếm trung tâm Allepo, thành phố lớn thứ hai Syria và được các nhà phân tích đánh giá là mặt trận quan trọng nhất sau khi nội chiến bùng nổ ở Syria vào đầu năm 2011, nhưng Mỹ vẫn có 'cớ' để 'bắt bẻ' Nga.

Chính phủ Mỹ đã chỉ trích gay gắt việc Nga nối lại các cuộc không kích tại thành phố Aleppo và gọi đó là hành động “không thể chấp nhận được”.

Theo đó, cùng ngày, Phó phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Mark Toner cũng đã lên tiếng kêu gọi Nga ngừng ngay các cuộc tấn công gây thương vong cho dân thường tại thành phố Aleppo.

Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Mỹ cũng vừa thông báo, Mỹ sẽ cung cấp khoản viện trợ bổ sung trị giá hơn 364 triệu USD, bao gồm chăm sóc y tế và cung cấp nơi trú ẩn cho những người bị ảnh hưởng bởi tình hình chiến sự ở Syria.

Mỹ tăng viện trợ, không quên kể công của mình ở Syria.

Theo Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách vấn đề dân số, người tị nạn, di cư Anne Richard, số tiền viện trợ vừa nêu sẽ giúp cung cấp lương thực, lều bạt, nước uống sạch, chăm sóc y tế và các hỗ trợ khác cho hàng triệu người tị nạn Syria cũng như các quốc gia tiếp nhận họ.

Khoản tiền trên được chia thành 2 phần, trong đó 3/4 số tiền để giúp đỡ người dân vẫn sống tại Syria, phần còn lại hỗ trợ những người di cư Syria ở nước ngoài. Bà Richard cũng thông báo trong tài khóa kết thúc vào ngày 30/9 tới này, Mỹ đã tiếp nhận khoảng 85.000 người tị nạn. Trong đó, số người tị nạn Syria là 12.500 người, vượt mục tiêu 10.000 người của chính phủ.

"Nga đã đánh bại Mỹ ở Syria"

Đó là nhận định của tờ The National Post phiên bản Canada. Năm ngoái, khi Nga bắt đầu hoạt động quân sự tại Syria ông Obama đã tỏ thái độ coi thường trước sự việc này.

Tổng thống Mỹ Obama rõ ràng không ưa ''chính sách đối ngoại kiên trì'' của Moscow tại Trung Đông và những khu vực khác. Và ông Obama rõ ràng cho rằng, Nga ''sẽ bị đốt cháy ở Syria và sẽ xấu hổ về sự mạo hiểm của mình tại khu vực Trung Đông''.

Thế nhưng, theo The National Post thì điều này đã không xảy ra. Nga không mắc kẹt trong đầm lầy và có thể sử dụng rất hiệu quả nguồn lực quân sự hạn chế - làm thay đổi tiến trình cuộc nội chiến và giữ vững vị trí của Tổng thống Bashar al-Assad.

Ngoài ra, trong tháng 9 này Nga và Hoa Kỳ đã công bố đạt được thỏa thuận về Syria. Nếu thỏa thuận được thực thi thì phần lớn phe đối lập sẽ trở thành lực lượng trung lập, còn Moscow và Washington sẽ triển khai các hoạt động chung chống lại kẻ thù của ông Assad – là 'Nhà nước Hồi giáo IS' tự xưng và Al-Nusra.

Bài báo của The National Post khẳng định, bất chấp những gì diễn ra đối với thỏa thuận Tổng thống Nga Vladimir Putin ''đã khiến Hoa Kỳ phải gia nhập đầm lầy cùng Nga''.

Ông Obama có vẻ như yếu thế đi và buộc phải phản ứng trước hành động của Moscow ở Trung Đông, còn về phía mình ông Putin ''củng cố cho Nga tư cách trọng tài không thể thiếu trong giải quyết số phận của Syria''.

Hoạt động của Nga ở Syria chỉ là một phần trong chính sách của nước này nhằm củng cố vị thế của mình tại Trung Đông. Và thành công của họ một phần do chính Hoa Kỳ đã không tham gia vào những gì đang diễn ra trong khu vực.

Tuy vậy ông Putin vẫn quan tâm tới mối quan hệ với Iran, cải thiện quan hệ căng thẳng với Thổ Nhĩ Kỳ, đồng thời đề nghị Israel và Palestine tiến hành đàm phán trên lãnh thổ Nga.

Theo tác giả bài báo, Moscow có 2 động lực chính để theo đuổi chính sách tích cực ở Trung Đông. Đầu tiên là mong muốn ngăn chặn sự lây lan của Hồi giáo cực đoan, động lực thứ hai là ngăn chặn một loạt các cuộc đảo chính trong khu vực.

''Đối với Nga kết quả cuối cùng của những hành động của Mỹ luôn là sự gia tăng tình trạng hỗn loạn và Hồi giáo cực đoan, những kẻ có quan hệ thù địch với lợi ích của cả Nga và Mỹ'' – Giáo sư Jeffrey Mankoff , Phó Giám đốc Chương trình ''Nga và Âu Á'' của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) có trụ sở tại Washington nói với The National Post.

Giáo sư Angela Stent tới từ Đại học Georgetown thì nhận định với tờ báo rằng những thành công ở Trung Đông đảm bảo ảnh hưởng của Nga tại các quốc gia phương Tây, bất chấp những sự kiện ở Ukraine năm 2014 và việc sáp nhập Crimea.

Dù tình hình Ukraine vẫn chưa được cải thiện, nhưng thái độ của phương Tây đối với ông Putin đã thay đổi. Hiện Hoa Kỳ và Liên minh Châu Âu nên chú ý tới Nga.

Thực tế, sự trợ giúp của Lực lượng hàng không vũ trụ Nga đã giúp Bashar al - Assad tập trung lực lượng chiếm lại vùng lãnh thổ bị mất trong cuộc chiến đấu với phe đối lập và lực lượng khủng bố của nhà nước Hồi giáo tại Syria. Mục đích này của Nga hoàn toàn trái ngược với Mỹ - họ muốn huỷ diệt ở Syria, tiêu diệt tất cả những mầm mống có nguy cơ đe dọa tới họ và lật đổ chính phủ hợp pháp Syria.

Khi Nga bắt đầu tham gia chiến dịch tiêu diệt IS ở Syria, Washington đã nhận định rằng Moscow sẽ bị sa lầy trong một cuộc chiến tranh kéo dài, nhưng bây giờ Mỹ thấy mình cần phải đàm phán hợp tác với Nga.

Mỹ thấy mình cần phải đàm phán hợp tác với Nga. Điều này đi ngược lại với những gì đã diễn ra trước đó, khi Mỹ và NATO đe doạ cô lập Moscow, kìm hãm sự ảnh hưởng của Nga trên chiến trường chính trị.

Kể từ khi Nga tiến hành không kích tiêu diệt IS cũng như các phần tử khủng bố được Mỹ hậu thuẫn, chế độ Bashar al-Assad ngày càng giành được nhiều thắng lợi khiến mong muốn chính quyền Syria sụp đổ của Mỹ gần như thất bại. Trong thời gian có được sự giúp đỡ của Lực lượng hàng không vũ trụ Nga, tình thế ở Syria đã thay đổi hoàn toàn và điều này giúp Syria có được lợi thế trên bàn đàm phán.

Những khu vực do phương Tây hỗ trợ cho quân nổi dậy cũng bị đẩy lùi. Trước đó quân đội Syria phải rời bỏ vị trí của họ dưới sức mạnh của các chiến binh do Mỹ và phương Tây hậu thuẫn. Thắng lợi tạm thời của Nga đã tạo ra một lợi thế không nhỏ đối với chính phủ Syria và thay đổi kết quả của cuộc chiến “uỷ quyền” giữa Moscow và Washington.

Cho tới bây giờ tình hình ở Syria vẫn đang diễn ra rất phức tạp, nhưng không thể phủ nhận vai trò quan trọng của Nga trong việc tiêu diệt lực lượng khủng bố và làm ổn định tình hình khu vực Trung Đông.

Trong cuộc chiến này Mỹ và liên minh chống khủng bố do Mỹ đứng đầu tham gia chỉ mang tính hình thức, mục đích chính của họ không chỉ tiêu diệt IS mà còn muốn xóa sổ luôn chính quyền Syria. Một mặt họ ủng hộ Syria nhưng mặt khác lại cung cấp vũ khí cho quân nổi dậy. Sự xuất hiện của họ càng làm cho tình hình ở Syria trở nên phức tạp hơn và đồng thời càng tô điểm cho chiến thắng bước đầu của Nga.

Minh Đức