Nga cấm vận Thổ Nhĩ Kỳ, Ukraine trả đũa Moscow

Nga chính thức cấm vận kinh tế với Ankara

Kể từ hôm 1/1/2016, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không thể xuất khẩu các loại rau quả, thịt và hoa sang thị trường Nga. Lệnh cấm có hiệu lực từ ngày đầu năm mới, nằm trong các biện pháp trừng phạt mà Nga áp dụng đối với Thổ Nhĩ Kỳ sau vụ nước này bắn hạ máy bay quân sự của Nga trên không phận Syria.

Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp Nga, hàng lương thực, thực phẩm của Thổ Nhĩ Kỳ chỉ chiếm 3% trong tổng nhập khẩu của Nga năm 2014, tương đương 1,7 tỷ USD, và trong 10 tháng đầu năm ngoái đã giảm 21,2%, chỉ còn 1,035 tỷ USD.

Nhiều mặt hàng rau, củ, quả nằm trong danh sách cấm nhập khẩu từ Thổ Nhĩ Kỳ.

Tuy nhiên, tới đây người dân Nga chắc chắn sẽ nhận thấy sự thiếu hụt rau quả Thổ Nhĩ Kỳ, sản phẩm này hiện đang chiếm 20% tổng nhập khẩu rau và 25% tổng nhập khẩu cam, quýt của Nga.

Để chuẩn bị cho sự thiếu hụt nguồn cung từ Thổ Nhĩ Kỳ, các doanh nghiệp nhập khẩu Nga đã tiến hành các bước tìm nhà cung cấp khác. Theo đánh giá, trái cây và rau quả từ Ai Cập và Syria có thể sẽ sớm thay thế cho các mặt hàng tương tự được nhập khẩu ở Thổ Nhĩ Kỳ trên kệ của các siêu thị Nga.

Theo sắc lệnh được Tổng thống Nga Vladimir Putin ký, lệnh cấm nhập khẩu đối với nông sản, thực phẩm có xuất xứ từ Thổ Nhĩ Kỳ sẽ bao gồm các mặt hàng: cà chua, dưa chuột, súp lơ, bông cải xanh, hành tây, nho, cam, quýt, táo, lê, mơ, đào, mận, dâu tây… cũng như thịt gia cầm đông lạnh.

Trong một cuộc trả lời phỏng vấn kênh truyền hình NTV của Nga hồi đầu tháng này, Phó Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Mehmet Simsek đã ước tính thiệt hại của Ankara xuất phát từ những căng thẳng với Nga vào khoảng 9 tỷ USD mỗi năm. Ông Mehmet Simsek dự đoán rằng, trong trường hợp xấu nhất, thiệt hại từ các biện pháp trừng phạt sẽ khiến GDP của Thổ Nhĩ Kỳ giảm khoảng 0,4% và kim ngạch xuất khẩu của Thổ Nhĩ Kỳ tới Nga trong năm nay đã giảm 30-40%. Số lượng khách du lịch Nga tới Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã giảm đáng kể (600.000 người).

Các chuyên gia khác ước tính tổn thất của Thổ Nhĩ Kỳ có thể gấp đôi con số trên. Nghị sĩ của Đảng Cộng hòa Nhân dân Thổ Nhĩ Kỳ (CHP) và là người đứng đầu Phòng Thương mại và Công nghiệp Antalya, Cetin Osman Budak đã tính toán rằng, Thổ Nhĩ Kỳ có thể thiệt hại khoảng 20 tỷ USD (chiếm 3% GDP) bởi các biện pháp trừng phạt của Nga.

Con số này bao gồm 6 tỷ USD hàng hóa Thổ Nhĩ Kỳ xuất sang Nga, 7 tỷ USD tiền Thổ Nhĩ Kỳ thu được từ du khách Nga và 6 tỷ USD giá trị hàng hóa trao đổi qua đường tiểu ngạch.

Kế hoạch hòa giải của Ankara bất thành

Trước khi lệnh cấm vận kinh tế của Nga chính thức có hiệu lực, để cứu vớt lại mối quan hệ vốn đã rạn nứt nghiêm trọng với Nga, Thổ Nhĩ Kỳ đã lên tiếng đề nghị Serbia là trung gian hòa giải với Nga.

Theo thông cáo báo chí do Chính phủ Serbia công bố, Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Ahmet Davutoglu đã đề nghị Tổng thống Nikolic giúp thực hiện mong muốn bình thường hóa quan hệ với Nga của Thổ Nhĩ Kỳ.

Tổng thống Nga Vladimir Putin, Tổng thống Serbia Tomislav Nikolic (phải). Ảnh: AFP/TTXVN.

Đến ngày 29/12, Tổng thống Serbia Tomislav Nikolic đã chấp nhận lời đề nghị của ông Davutoglu đứng ra làm trung gian trong cuộc khủng hoảng ngoại giao giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Nga

Trong cuộc gặp với người đồng cấp Serbia Aleksandar Vucic hôm 28/12, Thủ tướng Davutoglu cho biết cuộc khủng hoảng ngoại giao giữa Ankara và Moscow sẽ không làm tổn hại đến sự phát triển mối quan hệ giữa Serbia, một nước được coi là đồng minh của Nga và Thổ Nhĩ Kỳ.

Quan hệ Nga - Thổ Nhĩ Kỳ trở nên căng thẳng sau khi các máy bay tiêm kích F-16 của Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ máy bay ném bom Su-24 của Nga đang tham gia cuộc chiến chống IS tại Syria hôm 24/11.

Ukraine trả đũa Nga

Trong một động thái khác, nhằm trả đũa Moscow, sau khi Nga tuyên bố tạm ngừng thực hiện Hiệp định thương mại tự do với Ukraine từ 1/1/2016, Thủ tướng Ukraine Arseny Yatseniuk cho biết chính phủ nước này sẽ ban hành lệnh cấm nhập khẩu một số mặt hàng của Nga.

Bộ kinh tế Ukraine cho biết, lệnh cấm đối với hàng chục sản phẩm từ Nga có thể được áp dụng từ ngày 10/1/2016.

Danh sách các hàng hóa có thể bao gồm thịt và các sản phẩm từ thịt, thức ăn cho trẻ em, socola, cá, bơ, cà phê, bia, thuốc lá, rượu, thuốc diệt cỏ và đầu máy xe lửa.

Trước đó, Moscow cho rằng hiệp định liên kết mà Kiev ký với Liên minh châu Âu (EU) dự kiến chính thức có hiệu lực vào tháng 1/2016, sẽ tạo điều kiện để hàng hóa châu Âu tràn vào thị trường Nga và khiến xuất khẩu của Nga tới Ukraine mất tính cạnh tranh.

Thành Đông (tổng hợp)