Nếu không xử lý được rác thải của mình, hãy trả tiền cho người khác làm việc đó

Rác thải nhà bếp hoàn toàn có thể được xử lý tại nhà để giảm thiểu chi phí thu gom, xử lý - Ảnh: GreanHouseViews

Nếu nói TPHCM đang ngập trong rác thì đó cũng không phải là lời nói quá. Thống kê cho thấy, mỗi ngày, thành phố đối mặt với trung bình 13.000 tấn rác và toàn bộ hệ thống thu gom, xử lý rác thải phải vận hành căng thẳng để chống đỡ với lượng rác ngày càng tăng lên.

Đã có nhiều sáng kiến (thực ra là học hỏi từ các nước tiên tiến) cho câu chuyện rác thải như phân loại rác tại nguồn, tái chế rác thải, đốt rác phát điện… và gần đây là quy định khống chế định mức rác thải sinh hoạt 4kg/ngày tại huyện Hóc Môn. Với mỗi ký rác vượt định mức, người dân phải trả 244 đồng/ký.

Kết quả là cả người dân lẫn nhân viên thu gom rác đều bức xúc. Người không muốn trả thêm tiền, người phải tự bỏ tiền túi chi trả phần chênh lệch và chính quyền địa phương vẫn đang loay hoay tìm cách xử lý.

Thực tế, câu chuyện hoàn toàn có thể được xử lý theo một hướng khác nhẹ nhàng, dễ dàng, có lợi cho môi trường hơn. Chỉ cần một chút gọi là “ý thức”.

Cần phải nói rằng, quy định tính tiền thu gom, xử lý rác thải theo trọng lượng cũng như yêu cầu phân loại rác tại nguồn là quy định đúng đắn, đã được nhiều nước áp dụng. Các nước phát triển như Mỹ, Nhật, Hàn Quốc xử phạt rất nặng với những người không phân loại rác thải tại nguồn.

Chẳng hạn, pin - loại chất thải cực kỳ độc hại - nằm lẫn lộn trong đống vỏ rau củ nhà bếp và được đem nghiền thành phân bón thì sẽ gây hại cho khu vườn nào đó ra sao? Nếu cũng viên pin ấy được đem chôn lấp thì đến khi nó xì ra, đất đai sẽ hứng chịu lượng ô nhiễm khủng khiếp.

Vậy nhưng cho tới tận hôm nay, những chương trình như đổi pin cũ lấy cây xanh chỉ mới giúp thu gom được một lượng pin nho nhỏ, phần lớn người dân vẫn ném chúng vào thùng rác, bất cần biết hậu quả chúng để lại cho môi trường, cho con cháu mai sau.

Việc các nước phát triển tính phí cao trên mỗi ký rác thải đã giúp người dân nâng cao ý thức giảm thiểu sử dụng các sản phẩm phát sinh nhiều rác, dùng bao bì có thể phân hủy sinh học và quan trọng hơn là ý thức tự xử lý rác tại nhà.

Hãy nhìn vào thực tế, một người dân mua ly nước mía mang về. Nước mía đựng trong ly nhựa, loại dùng 1 lần, uống xong, quăng vào thùng rác. Không ai bận tâm đến chuyện phần đá còn dư trong ly nước sẽ tan ra và khiến tổng trọng lượng rác tăng lên, chưa kể sẽ gây khó khăn hơn cho việc đốt ở nhà máy xử lý rác. Xin hãy thành thật! Ở nhà bạn có như vậy không?

Ở các nước, người dân sẽ mở ly nước, đổ hết phần đá đi, rửa, lau khô rồi mới cho vào thùng rác. Chỉ vài thao tác đơn giản vậy thôi đã giúp số tiền rác phải trả giảm đáng kể. Ai mà không biết nước nặng tới mức nào.

Tương tự, những túi nilon đựng thực phẩm, nếu được rửa sạch và tái sử dụng thì lượng rác thải cũng sẽ giảm. Hoặc tốt hơn nữa thì mang giỏ nhựa theo tự đựng đồ, khỏi dùng túi nilon. Cuộc sống hiện đại còn có thêm máy làm phân compost từ rác thải nhà bếp để bón cho cây trồng trong vườn. Nếu không trồng cây, có thể tặng người khác.

Rõ ràng, việc chiến đấu với rác thải không phải là trách nhiệm của riêng chính quyền, với các nhà máy xử lý rác đang dần quá tải. Việc xử lý rác nằm ở ý thức, trách nhiệm mỗi cá nhân - những người trực tiếp thải ra rác. Nếu bạn không tự xử lý được mớ rác thải của chính mình mà muốn người khác làm, thì hãy trả tiền tương xứng cho việc đó. Bạn xả nhiều rác thì trả tiền nhiều hơn. Muốn trả ít tiền thì giảm bớt rác hoặc tự xử lý bớt đi. Hợp lý mà!

Phạm Thành Nhân