Nếu không thì biết ra sao

Ảnh mang tính minh họa - Shutterstock

Má tôi có 2 căn hộ chung cư, 1 căn cho thuê mỗi tháng được hơn chục triệu đồng, căn còn lại thì má và anh em tôi ở.

Tôi nhớ ngày cầm sổ đỏ của căn hộ thứ hai, má mừng đến ứa nước mắt. Má không đi làm cơ quan nên không có lương hưu, căn hộ thứ hai này là biết bao cố gắng làm lụng dành dụm “để tới tuổi hưu cũng có đồng ra đồng vô như người ta và khi già yếu có tiền mua thuốc men” - má thường nói vậy với vẻ mãn nguyện là mình sẽ không làm phiền con cái.

***
Nói là tiền cho thuê căn hộ để má được rủng rỉnh, mà thật ra chính anh em tôi mới là người được nhờ. Sống chung với má nên anh em tôi không phải lo toan gì. Mỗi kỳ lãnh lương, tôi và anh Hai đưa tiền phụ đi chợ thì má chỉ vô cái hộp để trên tủ bếp, nói: “Nhét vô đó để dành đứa nào cưới trước thì được khui hộp”.

Nói hoài mà anh em tôi vẫn rủ người yêu đi quán chứ chưa chịu dắt về nhà ra mắt người lớn nên cứ vài ba tháng, tự tay má khui hộp đếm tiền đem gửi tiết kiệm. Anh Hai ngạc nhiên lắm: “Chỉ là tiền đi chợ mà để dành được nhiều vậy à?”. Má cười vui cốc đầu anh: “Đúng là đàn ông con trai không đi chợ hằng ngày nên không biết”. Rồi má thủ thỉ: “Không có một cục cho con cái nhưng mà cũng có cách. Lấy vợ lấy chồng chịu ăn ở chung với má vài năm thì sẽ để dành được một món đáng kể đó con à”.

Anh Hai nghe xong chỉ gãi đầu cười cười. Người yêu của anh từng du học trời Tây, anh kể chị thích ăn thịt hun khói hơn thịt kho nước mắm, sao chịu ở chung nhà chồng được.

Nào ngờ chị gật đầu. Ai cũng nói má tôi có phước, con dâu vừa xinh đẹp vừa học hành thành đạt. Má vui lắm.

***
Nhưng niềm vui qua mau.

Bữa cơm, má quan tâm gắp thức ăn vô chén chị dâu, chị rụt chén lại. Chị nói dùng chung đũa gắp thức ăn là mất vệ sinh. Má buồn bực lắm, bao nhiêu năm tháng dài bày tỏ thương yêu bằng cách gắp thức ăn cho con cái mà nay bị nói là mất vệ sinh! Nhưng rồi má cũng chịu là mình lạc hậu và chị dâu có lý khi đề nghị mỗi người nên lấy thức ăn vô chén của mình bằng cái muỗng riêng chứ không dùng đũa đang ăn để gắp nữa.

Chịu nhận mình lạc hậu là một chuyện, còn thích nghi được là chuyện rất khác. Suốt mấy tháng trời má vẫn còn lúng túng với kiểu mới mẻ này. Bữa ăn nào tôi cũng thấy má đang đưa đũa tới dĩa thức ăn rồi sực nhớ ra vội rụt tay lại, có khi má bối rối đến nỗi làm rớt đũa… Anh Hai cười vui như thể nhìn thấy má là cô học trò nhỏ chưa thuộc bài. Còn tôi, thật lòng mà nói thì bất kể lạc hậu hay văn minh, tôi chỉ muốn má được tự nhiên thoải mái trong bữa cơm nhà mình. Nhưng nói ra sợ sinh chuyện không vui nên tôi im.

Không phải lúc nào chị dâu cũng có lý, chẳng hạn đi làm về chị bày ra giặt giũ ngay (sau này tôi mới hiểu đó còn là cớ để chị không phải vô bếp), giăng phơi khắp ban công mà đó là nơi chiều chiều má hay ngồi hóng mát và nhìn ngó mấy chậu hoa nho nhỏ để thư giãn. Tôi nói sao giặt xong chị không sấy khô luôn cho tiện thì chị nói trừ khi trời mưa chứ áo quần mà sấy thì mau hư. Tôi cũng biết vậy nhưng nhà chung cư không rộng chỗ phơi phóng thì phải chấp nhận sấy chứ ngày nào chị cũng treo đồ như vậy coi sao được.

Mà chị vẫn thấy được! Tôi sợ nói nhiều lỡ sinh chuyện nên lại chọn im lặng và tự nhủ cũng có cách khác: thay vì ngồi hóng mát ở ban công nhà mình thì má xuống sân đi thể dục với mấy bà hàng xóm cũng vui. Chỉ có điều là mấy bà nhiều chuyện quá khiến má ngại, thành ra có những chiều đi làm về tôi thấy má một mình đi thơ thẩn trước cổng. Thấy tôi về, má vui lắm. Tôi chạnh lòng với ý nghĩ nhìn má mình sao giống đứa trẻ cô đơn chờ mẹ đi làm về.

Có lần trời mưa má không xuống sân được, đi làm về tôi thấy má một mình trong bếp, ngập ngừng với hũ mắm ruốc trong tay muốn nêm vô nồi canh bầu nấu tôm mà sợ con dâu không chịu được mùi mắm. “Cứ nêm nếm theo ý má đi, chị không ăn được món này thì còn món khác mà” - tôi nói. Má rụt tay cất lại hũ mắm vô góc và rủ rỉ: “Thôi, mùi bay khắp mâm cơm con à”.

Chẳng lẽ tôi lại mong có nhiều bữa cơm anh chị vắng nhà để má được ăn theo khẩu vị của mình. Tôi hẹp hòi quá không? Có phải tôi đang mắc chứng bệnh xoi mói khó chịu của cô em bên chồng? Hay có phải vì chị dâu du học ở Tây đã quen với tự do cá nhân nên không quan tâm tới cảm xúc của người khác? Nhưng không quan tâm tới con người thì sao chị lại chú ý tới cái hộp trên đầu tủ bếp?

Như thường lệ, tới kỳ lương, tôi nhét tiền vô hộp và mấy lần tôi nhắc anh Hai: “Nhớ có thêm phần của vợ anh nữa đó nghe”. Chị cười và nói như thể vô tư: “Đằng nào thì má cũng cho anh chị khi ra riêng mà”. Cứ như là tiêu tốn chợ búa hằng ngày là phần má tự nguyện nhận lãnh nên chẳng liên quan gì tới ai.

Nhớ lời má thủ thỉ hôm nào: “Ăn ở chung với má vài năm thì sẽ để dành được một món đáng kể đó con”, chị về nhà tôi mới được nửa năm mà tôi đã thấy má ít nói ít cười hẳn, con số vài năm thành ra là thăm thẳm…

Má đã khổ cực cả đời, giờ đây anh em tôi đã trưởng thành mà má không được sống vui vẻ thảnh thơi thì thật vô lý.

Tôi nói với má: “Thôi đừng cho thuê căn hộ nữa, để má con mình dọn qua đó”. Má mừng rỡ như thể chỉ đợi nghe tôi nói vậy. Nỗi mừng vui không che giấu của má khiến tôi ngậm ngùi. Hẳn là cuộc sống chung khiến má nặng lòng quá. Má muốn là mẹ chồng tốt với con dâu mà thành ra chỉ là một bà già quê mùa lạc hậu mà thôi!

Ảnh mang tính minh họa - Shutterstock

***
Tôi đợi anh Hai ngạc nhiên thắc mắc và cố giữ má ở lại nhưng anh chẳng hỏi han gì, còn xăng xái bưng bê đồ đạc cho tôi và má dọn đi. Tôi nghĩ anh quá vô tâm, má thì nói vợ chồng son ai chẳng thích được tự do, anh Hai vui là đúng rồi, đừng trách móc làm chi.

Sợ anh em hục hặc ồn ào nhà cửa khiến má buồn nên tôi lại im lặng.

Cho đến cuối tuần sau, tôi về để lấy nốt chỗ đồ đạc còn lại thì thấy có bộ bàn ghế xinh xắn bày ở ban công, mấy chậu hoa trước đây bị dồn về một góc để lấy chỗ phơi phóng giờ được tỉa tót gọn gàng tươi tắn và dàn đều theo lan can. Một không gian thoáng đãng dễ thương để sáng sớm uống trà ngắm ngày lên và chiều chiều hóng mát.

Có vẻ cuối cùng chị dâu cũng chọn cách sấy áo quần thay vì phơi phóng khắp ban công. Nhưng sao đợi má và tôi dọn đi rồi chị mới có sự lựa chọn này?
Và bữa cơm đang dọn ra trên bàn có tô canh rau cải bay mùi mắm ruốc. Thấy tôi nhìn tô canh, chị dâu cười nói phân bua đúng kiểu vợ hiền “Tại anh Hai nói nhớ món má nấu nên chị nêm vô tí xíu, mà chắc chị cũng phải tập ăn theo anh thôi...”.

Không thể không nghĩ ngợi, câu hỏi cứ hiện ra trong tôi. Có phải anh Hai và chị dâu đã lợi dụng sự hiền lành của má và tôi? Chính anh chị cố tình chọn cách xử sự sao cho má và tôi chọn ra đi. Lý lịch du học bên Tây của chị được sử dụng một cách khéo léo…

Nghĩ ngợi nhiều mệt đầu quá mà chẳng thay đổi được gì. Càng nghĩ càng khiến chính mình thêm buồn nhưng không thể không nghĩ. Vậy mà anh Hai không thắc mắc: “Không có tiền thuê căn hộ thì má lấy gì chi tiêu?”.

May là thu nhập của tôi đủ để lo cho má thoải mái, chứ nếu không thì biết ra sao?

Nguyên Hương