Nếu động đất 6,2 độ Richter thì sao?

Tình huống giả định là động đất 6,2 độ Richter làm 50 người chết, 120 người bị thương, nhà cửa sụp đổ… Các lực lượng công binh, biên phòng, y tế, công an được đưa đến hiện trường, tổ chức sơ cấp cứu người bị thương. 30 phút sau khi diễn ra động đất, trực thăng từ Đà Nẵng bay vào; quân y sẽ tổ chức cứu thương, vận chuyển người bị thương nặng đi cấp cứu. Sau đó, lực lượng vũ trang sẽ đào bới, dùng các phương tiện tìm kiếm để đưa người chết, bị thương ra khỏi hiện trường, sơ tán dân lên điểm cao hơn. Trạm y tế dã chiến được lập ngay tại hiện trường.

Một hiện trường giả tại thung lũng với nhà cửa đổ nát, người bị thương, kẻ chết, đồ đạc tứ tung. Vì diễn tập, nên có kẻ khóc người cười, kẻ khẩn trương người đủng đỉnh. Thiếu tướng Nguyễn Qui Nhơn, Phó Tư lệnh Quân khu 5, Phó Trưởng ban chỉ đạo diễn tập yêu cầu “làm giả nhưng phải như thật” để khi động đất xảy ra, tổn thất được hạn chế thấp nhất.

Lần động đất lớn nhất đã xảy ra vào ngày 22/10/2012, với cường độ 4,6 độ Richter đã làm rung chuyển vùng này. Cách đó 50km, tại TP. Tam Kỳ, nhà cửa đã rung lắc. Nếu động đất 6,2 độ Richter thì sao? Ông Võ Như Nghề, thôn Đồng Trường 2, thị trấn Trà My nói: “Nếu như mạnh chừng đó, nhà cửa còn chi, chạy cũng không kịp đâu. Nó nổ ban ngày đã chạy không nổi, nói chi ban đêm”. Chị Nguyễn Thị Thương, tổ 2, thôn Đồng Bào, nói: “Hôm đó, cha em chạy trước, em chạy sau, vọt ra khỏi nhà, ông già hỏi: Con mi đâu? Em sợ quá nên đang cho con bú bỏ chạy luôn, quên cả con. Nếu thiệt là động đất 6,2 độ thì đứng tim, cúm cẳng, chạy đi đâu được. Nhà cửa tạm bợ, sụp đè chết liền”. Còn ông Trần Văn Doan, Chủ tịch Hội Người cao tuổi thị trấn Trà My thì nói: “Diễn tập là để cứu hộ những người còn sống, chứ chết thì nói làm chi. Động đất mạnh như rứa, sống-chết là hên xui”.

Các lực lượng cứu hộ người bị nạn

Động đất ở ta chưa dự báo được, chỉ dự báo được tác động của nó. “Nếu xảy ra như vậy, vào ban đêm thì sao?”. Ông Trần Anh Tuấn, Chủ tịch UBND huyện Bắc Trà My nói lấp lửng: “Cái đó thì… anh em biết rồi”. Lúc đó, rõ ràng mạnh ai nấy chạy, sau đó mới tính được. Đường sá, nhà cửa, hệ thống điện sẽ đổ nát, không dễ dàng cho xe cộ của bộ đội, y tế cách đó 50km chạy đến. Muốn điều trực thăng, phải xin ý kiến Bộ Quốc phòng. Lâu nay, có khoảng cách rất lớn giữa diễn tập và thực tế khi có thiên tai.

Năm 2009, bão Xangsane đổ bộ vào Đà Nẵng. Còn đúng 24 giờ nữa bão mới vào, phải sơ tán trên 46.000 hộ dân. Xe tăng, trực thăng, xe lội nước được huy động. Thế nhưng sau khi bão tan, đã có 500 người bị thương nhập BVĐK Đà Nẵng. Cũng năm 2009, Quảng Nam diễn tập ứng phó với sóng thần, lụt lớn. Rầm rộ lắm. Năm đó đúng lụt to, người chết, tài sản mất mát khá nhiều.

Sau lũ, ông Lê Minh Ánh, Chủ tịch UBND tỉnh nói: “Diễn tập hết ba tỷ. Mấy ông ứng cứu lũ lụt vừa rồi, nếu làm tốt, thì đỡ thiệt hại biết bao”. Đó là nói những vấn đề đã được cảnh báo, chuẩn bị trước, biết trước sẽ xảy ra và đón đầu, mà thiệt hại đã ghê gớm. Còn đằng này, động đất là chuyện không ai biết trước khi nào sẽ xảy ra. Có người thắc mắc, sao lại có con số 6,2 độ Richter mà không cao hơn? Nếu cao hơn nữa thì sao? Nếu động đất lớn xảy ra trong mùa mưa lũ sẽ thế nào?

Thủy điện Sông Tranh 2 chịu được động đất 5,5 độ Richter. Diễn tập lần này, không có kịch bản cho việc động đất làm vỡ đập. Nếu vỡ đập đi cùng động đất, thì lúc đó chẳng còn ai ngồi được ở đó mà tính chuyện cứu hộ cứu nạn, bởi tất cả sẽ bị cuốn phăng ra biển. Trong một cuộc họp bàn về cuộc diễn tập này, ông Đào Bội Thuyên, Chủ tịch UBND huyện Hiệp Đức nói: “Nếu động đất kèm vỡ đập, 20 phút sau nước sẽ tràn về huyện chúng tôi. Lúc đó ai báo cho chúng tôi biết để tránh? Nếu lúc đó tôi biết, làm sao tôi thông báo cho toàn huyện? Tôi được phép bắn súng báo động không? Nếu bắn súng phải xin phép quân khu thì lúc đó chắc chết hết rồi”.

Diễn tập là để làm quen với động đất mà bảo toàn tính mạng. Nhưng tính chuyện chạy động đất khi số phận thủy điện Sông Tranh 2 đến giờ vẫn chưa được quyết định là có tích nước không. Thời hạn đưa ra là hết tháng Tám sẽ có báo cáo sau cùng, giờ vẫn chưa thấy. Dư luận địa phương cho rằng: động đất sợ thì có sợ, nhưng không lo sợ bằng vỡ đập thủy điện!

 Trung Việt