Nắng tháng Chạp

Muốn bánh tráng ngon phải có nắng cả ngày

Nắng tháng Chạp đỏng đảnh thất thường, có khi đang hửng sáng lung linh thì mưa rào rào đổ xuống, rồi tan mây rạng rỡ như không có gì xảy ra. Những năm lạnh dài hay rét muộn, tháng Chạp còn mưa phùn ủ ê, mẹ lại thở dài. 

Mẹ thở dài không chỉ vì không có nắng thì không giặt giũ, phơi phóng được. Năm nào cũng thế, khi cái nắng tháng Chạp hửng lên sau kỳ đông dài rét mướt, mẹ đều đem mùng mền ra giặt, phơi ở trước nhà. Cái nắng rực rỡ giúp mùng mền giặt xong vừa sạch tinh lại còn thơm mùi nắng rất dễ chịu. Đây cũng là thời điểm mọi người bắt đầu tráng bánh tráng tết.

Đã thành lệ, tết ở quê tôi nhất định phải có dăm ba ràng bánh tráng trong nhà. Mà muốn có bánh tráng ngon thì phải có nắng cả ngày để phơi. Bánh tráng được nắng không chỉ giòn tan, mà nhúng còn nhanh mềm, ngày tết cuốn với thịt kho tàu, rau sống tươi xanh, dưa chua giòn giòn, ngon hết biết. Đi thăm làng xóm, người thân về chưa kịp nấu cơm, chỉ cần nhúng ít cái bánh ăn là đủ no bụng. Bánh không được nắng sẽ bị sượng, ăn vào cứng và dai. Vậy nên phải canh ngày nắng thật đẹp mới pha bột, đốt lò, tráng bánh được.

Nói tới dưa chua, lại cũng phải cần có nắng. Này nhé, dưa kiệu, dưa món, thiếu nắng không được đâu. Củ kiệu ngâm qua đêm, làm sạch, phơi nắng. Đu đủ, cà rốt, củ cải trắng, gọt rửa sạch, xắt lát dày, cũng phơi nắng. Dưa phơi qua một nắng mới giòn, mới giữ được lâu, ăn hết tết vẫn còn ngon. Còn phải kể đến vô số món bánh mứt không có nắng là không xong. Mứt dừa, mứt gừng, mứt bí… rim liu riu cho thật khô, cũng phải bỏ ra mâm đem phơi nắng mứt mới khô thơm và để được lâu, không chảy nước hay bị ẩm mốc.

Bánh in, bánh cốm làm xong, đem ra phơi nắng, bánh mới kết lại cứng và giòn, bột không bị rời ra ăn bung đầy miệng. Ngay cả lá chuối, lá dong, muốn gói bánh tét, bánh chưng không gãy thì lá cũng phải được mang hong dưới nắng. Xem ra, muốn có một cái tết tươm tất viên mãn, không thể thiếu nắng tháng Chạp rồi.

Đi qua nhiều ngôi nhà, thấy những chiếc mền chiếu sặc sỡ đủ màu phơi trong nắng, tự dưng nghe lòng ấm áp, vui vui. Những nhà tráng bánh tráng thì từng dãy bánh xếp hàng thẳng tắp trong nắng nhìn thật đẹp. Ngày còn nhỏ, mẹ hay sai tôi làm các loại nguyên liệu muối dưa, mang ra phơi dưới nắng, phụ bà phơi bánh mứt. Trong cái nắng vàng rải ngọt ngào như mật, những mẹt dưa nhiều màu sắc, kiệu trắng, cà rốt đỏ, đu đủ xanh… trông thật ngon lành. Những mâm bánh mứt đem phơi cũng sáng lên dưới nắng, đi qua đi lại nhìn thấy, thật khó kìm lòng nhón một miếng. Ăn vào nghe không chỉ vị mứt mà như nghe được cả mùi nắng thơm lừng.

Tháng Chạp, những cánh đồng trải xanh lá mạ ngút ngàn, những bờ cỏ dại bung nở bao loài hoa không tên trắng muốt, tất cả dập dờn lung linh trong cái nắng phơi phới trong veo. Nắng điểm thêm chút gió nhẹ nên cứ như đang nhảy nhót xao động. Trời vén mây để lộ một màu xanh ngời ngợi. Núi khoác áo xanh lam trong nắng phơi vẻ huy hoàng.

Nắng ấm tràn về là khi những loài hoa chực chờ bung nở. Mai vàng được lặt lá. Cúc ủ nhụy thơm lớn dần. Những cây mai nở sớm không đợi đến xuân đã hé cánh vàng theo nắng. Cây sung trút cành bung chồi biếc rợp trời, đeo quanh mình từng chùm trái sum suê. Lộc vừng đong đưa từng chùm buông dài chực nở… Trong cái nắng mật ong chảy lan tràn trời đất, sự sống như đồng loạt thức dậy, cứ thế mà nở hoa, cứ thế mà bung chồi, tất cả rộn ràng như sẵn sàng đợi đến xuân về trẩy hội.

Thời điểm này, người người đều bận rộn hoàn thành nốt những công việc cuối năm, lại phải chuẩn bị sẵn sàng cho một năm mới. Nhưng dù bận rộn thế nào, lòng người vẫn như có một khoảng mong chờ dành cho nắng. Đêm qua nghe có đợt không khí lạnh xuống, rồi sáng trời đổ mưa ướt khoảng sân trước nhà, lại nghe mẹ chặc lưỡi ngó trời, biết là mẹ mong nắng đấy. Thật ra không chỉ nắng của trời đất, mà còn nắng trong lòng người, sau tất cả ảm đạm, rét mướt, có lẽ ai cũng mong thắp lên một tia nắng mới xôn xao... 

An Duyên