Nặng lắm ai ơi một gánh tình

1. Thoáng đó, như một nháy mắt, đã sinh nhật lần thứ 44 của báo Phụ Nữ TP.HCM. Với tôi, cụ thể là năm thứ bao nhiêu? Chẳng rõ. Chỉ còn nhớ như in vào một ngày tháng 5/1989, trên đường đi xin việc, tình cờ ngang qua đường Lý Chính Thắng, gặp nhà báo Thanh Bình, anh rủ vào chơi.

Các thành viên gia đình báo Phụ Nữ TP.HCM đến thắp hương tri ân ông Nguyễn Văn An

Sự tình cờ nào cũng có cơ duyên của nó. Sau khi nghe tôi tâm tình, anh bèn rủ về Phụ Nữ TP.HCM. Lại tình cờ, lúc ấy, có Tổng biên tập Thế Thanh và mãi đến nay, tôi vẫn không thể hiểu tại sao chị đồng ý nhận tôi ngay mà không đòi hỏi bất kỳ một điều kiện, giấy tờ gì khác. Chẳng rõ nữa. Từ giây phút ấy, đến nay, vèo một phát, tôi đã bước vào lúc… sắp nghỉ hưu.

Thế đấy, thi sĩ Baudelaire hoàn toàn có lý khi viết: “Nhớ lại đi, thời gian là con bạc tham lam/ Thắng mọi ván mà không thèm gian giảo”.

Nguyên Tổng biên tập Thế Thanh (thứ hai, từ trái sang) và các thành viên gia đình báo Phụ Nữ TP.HCM viếng mộ nhà báo Phương Điền - Tổng biên tập đầu tiên của báo Phụ Nữ TP.HCM

2. Với một cơ quan mà tôi đã gắn bó từ lúc tập tễnh chân ướt chân ráo vào nghề, đến nay, khi nghĩ về và nhớ lại, bao giờ trong tôi vẫn nghĩ về kỷ niệm êm đềm có tính chất gia đình. Ngoài công việc, vì cái chung, có thể đỏ mặt tía tai tranh luận, thảo luận, thậm chí cãi vã, nhưng sau đó thế nào? “Nặng lắm ai ơi một gánh tình”. Câu thơ của Tản Đà đã nói hộ. Do đó, không hẹn mà gặp, sáng 16/5/2019, những anh chị em đã và đang công tác tại báo Phụ Nữ TP.HCM đã có một chuyến “hành hương” nho nhỏ.

Trên Facebook cá nhân, chị Bạch Mai - sếp trực tiếp thời tôi ở Ban Văn hóa Văn nghệ - đã kể chân tình, cảm động: “Hai nhóm báo Phụ Nữ TP.HCM đi về hai hướng khác nhau, nhưng đều chung một nhiệm vụ: tri ân những người đã đóng góp công sức của mình cho báo Phụ Nữ TP.HCM.

Thành viên gia đình báo Phụ Nữ TP.HCM đến thắp hương cho nhà báo Lý Tiến Dũng

Nhóm "của" nguyên Tổng biên tập Nguyễn Thế Thanh gồm: Tuyết Bach (nguyên Phó tổng biên tập), Hồng Điệp T (nguyên thủ quỹ), Trần Thị Khánh Hội (nguyên Trưởng ban Công tác bạn đọc) thực hiện "tour hành hương", đi thăm mộ và thắp hương dì Phương Điền (Tổng biên tập đầu tiên), nhà báo Lý Tiến Dũng, nhà báo Minh Hiền (nguyên Phó tổng biên tập).

Nhóm "của" Tổng biên tập Lê Huyền Ái Mỹ, gồm Bạch Mai, Dung Nguyen, Lê Minh Quốc, Thu Đào, phóng viên ảnh Minh Thanh, thực hiện "tour người cao tuổi", đến thăm dì tư Đỗ Duy Liên, 93 tuổi (nguyên Phó chủ tịch UBND TP.HCM, người sáng lập tờ báo), dì Phạm Kim Mười, 97 tuổi (thường gọi là dì 10 Mai, họa sĩ trình bày đầu tiên của báo) đồng thời cũng ghé thắp hương chú An (người đã giúp 10 lượng vàng để ra những số báo thời kỳ đầu)”.

Tổng biên tập Lê Huyền Ái Mỹ (bìa trái) cùng các thành viên gia đình báo Phụ Nữ TP.HCM đến thăm dì Mười Mai - họa sĩ trình bày đầu tiên của báo Phụ Nữ TP.HCM

Nói như một chuyên mục của báo Phụ Nữ TP.HCM: “Không ai, không gì có thể lãng quên”. Tinh thần ơn nghĩa thủy chung trước sau, thế hệ sau sẽ còn tiếp tục duy trì.

3. Trở lại với câu thơ của Baudelaire. Với chúng ta, những người làm báo cùng chung mái ấm có cái tên cực kỳ hấp dẫn - Phụ Nữ TP.HCM - thì dẫu có thua thời gian (ai lại không thua), nhưng thật ra lại thắng. Hãy nhớ lại, những năm tháng ấy, mỗi lần muốn đi ngoại thành, công tác xa thì sáng đó phải dậy sớm, vào cơ quan, mượn chiếc xe honda cà tàng đã đổ đầy xăng và bắt đầu “ngựa phi đường xa”. Vậy mà vui. Bấy giờ, tôi về thay vai trò của chị Hồng Tuyến, phụ trách tuyên truyền công tác Hội ở các quận huyện ngoại thành. Về sau có thêm Hữu Bảo, Mai Bá Kiếm, Lý Tiến Dũng, Nguyễn Hùng, Hoàng Vũ, Ngô Vũ…

Nay, đã khác trước nhiều lắm, từ cơ sở vật chất đến điều kiện sống của từng thành viên. Cái thắng lớn nhất trải qua năm tháng, chính là sự trưởng thành, hiểu theo nhiều nghĩa.

Nhớ lại năm tháng của thời trẻ, tôi nghĩ, điều may mắn nhất của những ai mới vào đời là được vào một cơ quan, một tập thể tử tế. Tôi đã may mắn, đã làm việc, đã sống như anh chị em một nhà, qua các đời Tổng biên tập là Thế Thanh, Mai Hiền, Minh Nguyệt, Khánh Tâm và hiện nay là Lê Huyền Ái Mỹ. Qua đó, tôi nhận ra rằng, sự trưởng thành của tờ báo chính là công sức của nhiều thế hệ, kể cả sự cộng tác của nhiều cộng tác viên.

Nếu không, làm sao báo Phụ Nữ TP.HCM "của tôi" có thể là đơn vị đầu tiên làm nên những cú đột phá vào thập niên 1990, như: tổ chức các cuộc thi Hoa hậu Áo dài, đua xe đạp… và nhất là tổ chức những tuyến bài thời sự nổi đình nổi đám, “ẵm” nhiều giải báo chí với các cây bút Bùi Nguyễn Trường Kiên, Lý Tiến Dũng, Thúy Hà… Sau đó nữa là thế hệ Ái Mỹ, Hứa Đức Phong, Hồ Ngọc Dinh, Thiện Hồng… Những thế hệ ấy đã góp phần làm nên thương hiệu của báo Phụ Nữ TP.HCM, tựa như thế hệ thứ nhất với các chị Đỗ Duy Liên, Mười Mai, Phương Điền…

Con hơn cha là nhà có phúc. Bây giờ là một thế hệ mới, với Minh Trâm, Quốc Ngọc, Thu Trang, Tuyết Dân, Tiêu Hà, Sơn Vinh… Họ đã "tác chiến" trong điều kiện mới, nắm bắt thông tin, kể cả thao tác nghiệp vụ của thời đại 4.0.

Điều khiến lớp thế hệ đi trước và nối tiếp theo sau tự hào nhất là chưa bao giờ, nói đúng hơn là không bao giờ quên lời tâm nguyện thủy chung như nhất với mục tiêu, sứ mệnh mà tờ báo đã đề ra từ số đầu tiên 19/5/1975.

Nhân đây, chỉ xin nhắc một chuyện nhỏ. Chắc nhiều người vẫn còn nhớ đến “sự cố” ầm ĩ về nước mắm - một cú bắt tay bất lương giữa doanh nghiệp và một vài nhà báo, khiến sau đó không ít người cầm bút “ngã ngựa”. Riêng báo Phụ Nữ TP.HCM đã không hề bị vấy bẩn bởi bất kỳ sự mua chuộc nào. Há chẳng phải là một trong những điều đáng tự hào của đội ngũ làm báo Phụ Nữ TP.HCM đấy sao?

Kỷ niệm 44 năm, dám quả quyết rằng, đến nay, lời hứa của thế hệ sáng lập ngày ấy vẫn là lời nhắc thì thầm, vang vọng khi thế hệ hôm nay thể hiện từng con chữ tâm huyết, phụng sự xã hội, dù “nhổ cỏ” hay “trồng hoa”: “Báo Phụ Nữ Sài Gòn sẽ mãi mãi là người bạn trung thành, tích cực và xứng đáng với lòng tin cậy của bạn đọc và chị em”.

Niềm tin này, chúng tôi luôn tin cậy ở thế hệ tiếp nối hôm nay và ngày sau…

Lê Minh Quốc