Nâng chất lượng cuộc sống từ lối sống văn minh

Sau gần ba tháng diễn đàn “Văn minh đô thị: Mỗi người cùng góp một tay” do Báo Phụ Nữ TPHCM tổ chức đã thu hút hàng trăm ý kiến của bạn đọc. Trao đổi với phóng viên Báo Phụ Nữ TPHCM, ông Phạm Minh Tuấn - Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TPHCM - đánh giá cao các góp ý, hiến kế này.

Ông Phạm Minh Tuấn - Phó chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TPHCM

*Phóng viên: Văn minh đô thị không tự có mà do cộng đồng xây dựng. Nhiều năm qua, các cấp, ngành, đoàn thể của TPHCM đã có nhiều chương trình nhằm thúc đẩy việc xây dựng nếp sống văn minh. Thế nhưng, các hành vi kém văn minh vẫn còn khá phổ biến, như xả rác bừa bãi, hát karaoke gây ồn, thả rông động vật… Ông nghĩ gì về thực trạng này?

-Ông Phạm Minh Tuấn: Xây dựng TPHCM văn minh, hiện đại, nghĩa tình và đậm đà bản sắc dân tộc là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và toàn thể người dân. Nhiều năm qua, Mặt trận Tổ quốc các cấp thường xuyên tuyên truyền việc thực hiện nếp sống văn minh, tạo mỹ quan đô thị. 

Diện mạo thành phố hiện có nhiều thay đổi; môi trường, cảnh quan từng khu phố, hẻm phố được cải thiện. Đặc biệt, cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” đã tạo chuyển biến mạnh mẽ về ý thức và hành vi của mỗi cá nhân. Từ chỗ không ít người thờ ơ với những hiện tượng gây mất mỹ quan ở bên ngoài nhà mình thì nay, họ nhắc nhở nhau cùng thực hiện các quy tắc cộng đồng. Cung cách ứng xử, phục vụ người dân của cán bộ, việc xây dựng nhà ở, đổ rác, xà bần đều được đưa vào các tiêu chí của cuộc vận động.  

Mặc dù đạt nhiều kết quả khả quan nhưng thẳng thắn mà nói, các phong trào vận động cũng chưa thấm sâu vào đời sống tinh thần của từng người dân để chuyển hóa thành thái độ, thói quen, hành động hằng ngày. Đâu đó vẫn còn những người có ý thức chưa cao, có thái độ, hành vi gây phiền hà, ảnh hưởng đến đời sống chung của người dân. 

* Có ý kiến cho rằng, các quy định xử phạt không thiếu nhưng mức phạt và việc xử phạt chưa nghiêm. Ông nghĩ sao về điều này?

- Thiết nghĩ, để cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” đạt kết quả, cần có sự đồng bộ giữa tuyên truyền, vận động với xử lý vi phạm. Theo tôi, trước hết, cần tiếp tục tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về xử lý vi phạm hành chính. Song song đó, cần nâng cao tính minh bạch, tăng cường trách nhiệm thực thi công vụ của cán bộ, công chức trong quá trình xử lý vi phạm.

Đồng thời, các cơ quan chức năng cần nghiên cứu, rà soát, cân nhắc lại mức phạt tiền với độ nặng, nhẹ tương ứng với hành vi vi phạm cụ thể, phù hợp với thực tiễn đời sống. Đối với trường hợp tái phạm, cần có cách thức giải quyết, xử phạt thích đáng, nghiêm minh hơn. 

Đoàn viên thanh niên dọn dẹp vệ sinh trên tuyến kênh Tân Trụ - Hy Vọng, Q.Tân Bình, TPHCM - Ảnh: Quốc Thanh

* Ngày 29/12/2017, UBND TPHCM ban hành Quyết định số 67/2017/QĐ-UBND về quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động làm việc trong các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập. Quyết định này đã mang lại những hiệu quả gì, thưa ông? 

- Thông qua việc giám sát các đơn vị, cơ quan thực hiện việc cải cách hành chính liên quan đến chỉ số đánh giá sự hài lòng, chúng tôi thấy có nhiều tiến bộ. Đó là, hồ sơ giải quyết cho người dân nhanh hơn, thái độ phục vụ tốt hơn, nâng cao được mức độ hài lòng của người dân, doanh nghiệp. Chỉ số hài lòng của người dân, tổ chức đối với sự phục vụ của cơ quan hành chính nhà nước các năm đều có sự tiến bộ vượt bậc, cụ thể là từ 71,19% vào năm 2017, tăng lên 86,69% vào năm 2021.

Lời nói và việc làm của cán bộ, đảng viên có sức ảnh hưởng rất lớn đến những người xung quanh. Do đó, việc phát huy tính tiên phong của cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên trong việc xây dựng nếp sống văn minh giúp tạo được sự tin tưởng của nhân dân, từ đó lan tỏa các hành động văn minh ra cộng đồng.

* Xây dựng nếp sống văn minh đô thị là một quá trình liên tục chứ không phải theo phong trào hay chiến dịch. Để TPHCM thực sự là đô thị văn minh, theo ông, cần làm gì hay cần những điều kiện gì? 

- Thực tế, mọi cuộc vận động, phong trào chỉ đem lại kết quả tốt khi làm cho người dân hiểu được các giá trị và lợi ích khi tham gia. Khi người dân thấy được lợi ích, họ sẽ chủ động tham gia, thực hiện. Do đó, theo tôi, cần có giải pháp đồng bộ.

Trước tiên, hệ thống chính trị cần tập trung đẩy mạnh thực hiện các tiêu chí xây dựng đô thị văn minh theo Quyết định 04/2022/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 18/2/2022, lấy người dân làm trung tâm trong quá trình xây dựng đô thị văn minh. Hệ thống chính trị cũng quan tâm đến công tác giáo dục thế hệ trẻ, tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt của các tổ chức chính trị, xã hội, khu phố, tổ dân phố, vai trò gương mẫu của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, đoàn viên, hội viên.

Đảng bộ, chính quyền, các đoàn thể TPHCM đang đẩy mạnh các hoạt động xây dựng không gian văn hóa Hồ Chí Minh và chương trình xây dựng hình ảnh công dân TPHCM nhằm góp phần hoàn thiện hệ giá trị văn hóa và chuẩn mực con người TPHCM. Cần khuyến khích, cổ vũ, nhân rộng những hành vi ứng xử văn minh, đạo đức trong gia đình, cộng đồng và xã hội, đồng thời phê phán các hành vi chưa tốt, điều chỉnh, lên án cái xấu, đẩy lùi tệ nạn. Xây dựng TPHCM có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình là định hướng phát triển phù hợp với xu thế thời đại. Người dân hãy đồng lòng, chung tay xây dựng thành phố theo định hướng tốt đẹp này.
* Xin cảm ơn ông.

Xây dựng nếp sống văn minh từ nhà ra ngõ Hội LHPN P.2, Q.6 làm lễ ra mắt các tuyến hẻm xanh, sạch, đẹp, văn minh Từ năm 2017 Hội LHPN P.2, Q.6, TPHCM thí điểm xây dựng tuyến hẻm 140 Phạm Đình Hổ thành hẻm xanh, sạch, đẹp, văn minh. Đến nay, đơn vị này đã xây dựng được 7 tuyến hẻm và 4 công trình tương tự. Trong tháng 7/2022, Hội LHPN P.2 tiếp tục công bố 2 tuyến hẻm 49 Nguyễn Thị Nhỏ và 122 Cao Văn Lầu đạt các tiêu chí xanh, sạch, đẹp, văn minh. Bà Phan Thị Minh Lý - Chủ tịch Hội LHPN P.2, Q.6 - cho biết, 100% hộ dân, hộ kinh doanh ở các hẻm trên đồng thuận, ký cam kết bỏ rác đúng nơi quy định, trồng và thực hiện mảng xanh tại nhà và khu dân cư, không lấn chiếm lòng, lề đường.  Riêng với 4 công trình xanh, Hội LHPN phường đã trồng cây, vẽ tranh để tạo diện mạo mới cho các bức tường bị bôi bẩn, dán quảng cáo bừa bãi. Có những công trình, bức tranh tường được sơn, vẽ với kinh phí hàng chục triệu đồng từ nguồn xã hội hóa và sự đóng góp của hội viên, phụ nữ.  Những hoạt động trên không chỉ có ở P.2, Q.6. Trong nhiều nhiệm kỳ qua, Hội LHPN TPHCM đã đưa nhiệm vụ bảo vệ môi trường, xây dựng văn minh, mỹ quan đô thị vào nghị quyết đại hội để triển khai đến tận chi hội, tổ hội và hội viên với tiêu chí thi đua cụ thể.  Bà Trịnh Thị Thanh - Phó chủ tịch Hội LHPN TPHCM - cho hay: “Xây dựng nếp sống văn minh đô thị là chủ trương lớn từ cấp Trung ương đến cơ sở. Tuy nhiên, nền tảng cơ bản của một xã hội văn minh là từ mỗi người dân, mỗi gia đình. Do đó, thông qua các mô hình, phong trào cụ thể, chúng tôi tập trung tuyên truyền, vận động để thay đổi nhận thức của phụ nữ, biến họ thành một trụ cột xây dựng gia đình hạnh phúc, từ đó hình thành nếp sống văn minh từ trong gia đình”.  Cùng với mô hình câu lạc bộ xây dựng gia đình hạnh phúc có mặt ở mọi khu phố, phong trào “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch” đã trở thành “thương hiệu” của hệ thống Hội LHPN trong thời gian qua. Theo báo cáo của Hội LHPN TPHCM, trong nhiệm kỳ 2016-2021, có 95,7% hộ gia đình hội viên đạt 8 tiêu chí của cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch” và có 708 mô hình thực hiện cuộc vận động, gắn với xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh.  Với chủ đề “Đoàn kết - sáng tạo - khát vọng vươn lên - phát triển bền vững”, Đại hội Đại biểu phụ nữ TPHCM nhiệm kỳ 2021-2026 đã đề ra mục tiêu phát huy truyền thống đoàn kết, năng động, sáng tạo, nghĩa tình của phụ nữ, nâng cao chất lượng hoạt động tổ chức Hội, góp phần cùng Đảng bộ và nhân dân thành phố phấn đấu đến năm 2025, TPHCM trở thành đô thị thông minh, thành phố dịch vụ, công nghiệp theo hướng hiện đại, có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình.  Thu Lê - Thiên Ân

 Tuyết Dân (thực hiện)