Nạn mập mờ làm lại, “lấy cảm hứng” ở phim Việt

Cụ thể nhân vật chính đều là 2 chị em song sinh, người chị thật thà, cô em gian xảo. Một lần, 2 chị em ngồi chung xe, gặp tai nạn, mặt mũi biến dạng, chỉ còn phân biệt qua trang phục, nhưng trước đó cả 2 đã đổi đồ cho nhau, đổi luôn chiếc nhẫn đang đeo. Lợi dụng điều này, cô em mạo danh chị để được gả vào nhà người tình giàu có của cô chị. Khi tỉnh lại, người chị bị mất trí nhớ. Đã qua nửa chặng đường phát sóng, trước nghi vấn của người xem đơn vị sản xuất vẫn im lặng.

Phim Đánh cắp số phận (trên) có tình tiết, cách xây dựng nhân vật giống phim Chiếc nhẫn ruby (dưới)

Lâu nay chuyện phim Việt dính nghi án “đạo nhái” thỉnh thoảng vẫn xảy ra. Cách ứng xử thường thấy từ phía người làm phim là im lặng, phớt lờ dư luận. Trong nạn “đạo nhái” này, thời gian qua còn xuất hiện tình trạng giấu nguồn gốc phim, không đề cập gì đến việc đây là phim làm lại hoặc nội dung lấy cảm hứng từ tác phẩm nào. Chỉ đến khi bị người xem phát hiện mới nhận.

Dạo bộ phim điện ảnh Song song (2021) ra rạp, khán giả từng xem bộ phim Mirage của Tây Ban Nha nhận ra nội dung phim Song song rất giống Mirage. Trước phát hiện này, nhà sản xuất phim Song song chính thức phản hồi rằng phim làm lại từ phim Mirage nên không có chuyện ê kíp đạo nhái. Với câu hỏi của truyền thông về việc vì sao ngay từ đầu không công bố đây là phim làm lại, phía sản xuất viện lý do chưa đến thời điểm phải công bố. Ngoài ra, nhà sản xuất cũng từ chối cho biết Song song đã được Việt hóa ở những điểm nào so với bản phim Tây Ban Nha.

Việc giữ bí mật nguồn gốc phim trong quá trình quảng bá cũng được thấy ở phim Người lắng nghe, lời thì thầm (đạo diễn Khoa Nguyễn, 2021). Trước khi phim ra rạp, thông tin được phía sản xuất, phát hành cung cấp không đề cập gì đến việc phim lấy cảm hứng từ Dị độ không gian (2002, Hồng Kông, Trung Quốc). Đây là bộ phim cuối cùng của cố tài tử Trương Quốc Vinh. Những gì phim Người lắng nghe, lời thì thầm được quảng bá chỉ là chuyện phim đã đoạt 3 giải tại Liên hoan phim quốc tế nghệ thuật châu Á - AFAIFF 2021, đoạt 5 giải ở Vegas Movie Awards 2021. Việc phim được quảng bá bằng hàng loạt giải thưởng khiến người xem hồ hởi tin các nhà làm phim Việt đã tìm được một ý tưởng gốc xuất sắc để làm nên câu chuyện phim. Cho đến khi ra rạp, xem đến đoạn danh đề mới thấy ghi dòng chữ “Lấy cảm hứng từ phim Dị độ không gian”.

Làm lại phim hay lấy cảm hứng từ phim nước ngoài là chuyện bình thường. Tuy nhiên, sẽ không bình thường khi ê kíp làm phim cố tình giấu nhẹm, mập mờ việc đây là phim làm lại hoặc lấy cảm hứng. Chỉ đến khi xem hết phim, đến đoạn danh đề mới thấy ghi hoặc đợi đến khi bị người xem phát hiện thì tỉnh bơ cho rằng chưa đến thời điểm công bố, lắm lúc còn làm ngơ luôn trước nghi án “đạo nhái”.

Khán giả vẫn mở lòng đón nhận bộ phim Việt hóa hay lấy ý tưởng từ một phim khác, miễn thông tin về phim được nhà sản xuất công bố rõ ràng, nhất là về nguồn gốc kịch bản. Đó là sự tôn trọng khán giả, là đạo đức làm nghề.

Nguyễn Ngọc