Nam sinh lớp Sáu ghi dấu ấn về sáng tạo phần mềm

Tôi gặp Cáp Hoàng Dũng trước cổng trường trong buổi chiều mưa một ngày cuối tháng Mười hai, khi em vừa tan học. Em lễ phép cúi chào, không giấu được niềm vui trong ánh mắt. Em được vinh danh trong lĩnh vực học tập, giảng dạy, nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo với nhiều thành tích nổi bật.

Học lớp Ba đã tạo phần mềm học toán

Dù chỉ mới học lớp Sáu nhưng Hoàng Dũng đã tạo được 3 phần mềm giúp các bạn đồng trang lứa học tập tốt hơn. Nhắc về sản phẩm mình tự hào nhất, Dũng nhờ mẹ mở điện thoại để tôi trải nghiệm phần mềm tính nhẩm được em tạo ra khi còn là học sinh lớp Ba, Trường tiểu học Trương Định (quận 12). Phần mềm chia thành 2 phần: tính nhẩm và tính biểu thức. Người chơi phải trả lời các câu hỏi dưới dạng toán cộng trừ trong khoảng thời gian cho sẵn. Khi trả lời đúng, người chơi sẽ vượt qua 1 chướng ngại vật. Nếu trả lời sai, máy sẽ cho biết đáp án. Trả lời đúng tất cả phép tính, người chơi sẽ được vinh danh. Người chơi có thể sử dụng phần mềm trên Scratch - ngôn ngữ lập trình đồ họa dành cho trẻ em - bằng mọi thiết bị điện tử.

Cáp Hoàng Dũng (thứ hai từ trái sang) nhận giải Nhất cuộc thi Tin học trẻ TPHCM năm 2024 - Ảnh do nhân vật cung cấp

Hoàng Dũng kể, khi còn học lớp Hai, thầy dạy tin học thấy em nhạy bén nên đã dạy em thêm kiến thức lập trình. Nhờ đó, em khám phá được đam mê của mình, chủ động rèn luyện mỗi khi có thời gian. Thấy ở trường có nhiều bạn gặp khó khăn với việc tính nhẩm, em liền nghĩ đến việc tạo ra phần mềm để các bạn cải thiện khả năng này. “Em đã tự mày mò và làm ra sản phẩm trong khoảng 2 tuần. Có hôm, em phải thức đến 23g để làm. Mẹ chính là khách hàng đầu tiên, nếu mẹ thấy chỗ nào chưa ổn thì chỉ ra để em điều chỉnh. Đến khi cả 2 mẹ con đều hài lòng thì phần mềm được ra mắt” - Dũng nhớ lại. Dù là sản phẩm đầu tay nhưng phần mềm đã đoạt giải Nhất bảng học sinh tiểu học của hội thi Sáng tạo thanh thiếu nhi TPHCM năm 2022. Phần mềm cũng được nhiều thầy cô giới thiệu đến học sinh các lớp để rèn luyện.

Đến năm lớp Bốn, Hoàng Dũng tiếp tục thực hiện phần mềm lịch sử Hành trình văn hóa di sản TPHCM. Từng tham quan nhiều địa điểm lịch sử như địa đạo Củ Chi, hội trường Thống Nhất…, Dũng cảm nhận được sự thiêng liêng, hào hùng của lịch sử dân tộc. Em biết không phải lúc nào học sinh tiểu học cũng có dịp khám phá. Do đó, em quyết định tạo ra phần mềm để học sinh chủ động tìm hiểu lịch sử. Khi đăng nhập, giao diện sẽ hiện ra tất cả quận, huyện của TPHCM để người chơi chọn lựa. Sau đó, người chơi sẽ được dẫn dắt đến các địa điểm văn hóa, lịch sử khác nhau, thông qua hình ảnh và thông tin ngắn gọn. Kết thúc hành trình, người chơi thực hiện bài trắc nghiệm để xem mình đã ghi nhớ được bao nhiêu địa điểm.

“Những nơi em đã đi thì em sẽ dựa trên kinh nghiệm của mình. Còn những nơi khác em sẽ hỏi thầy cô, cha mẹ và Google để biết thông tin chính xác” - Dũng chia sẻ. Phần mềm này cũng đoạt giải Ba cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng TPHCM và giải Khuyến khích cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc năm 2023 do Liên hiệp Các hội khoa học kỹ thuật Việt Nam phối hợp Trung ương Đoàn, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ GD-ĐT tổ chức.

Chưa hết, trong giai đoạn dịch COVID-19, thấy cô giáo vất vả điểm danh hằng ngày, Dũng còn tạo ra phần mềm Điểm danh thông minh và đánh giá cảm xúc học sinh. Phần mềm sử dụng ngôn ngữ mở Pictoblox kết hợp AI cài đặt trên máy tính của giáo viên chủ nhiệm, có khả năng nhận diện 6 biểu cảm của học sinh. Sản phẩm đã đoạt Huy chương Vàng giải thưởng Thiết kế chế tạo ứng dụng TPHCM năm 2023 và giải Nhì hội thi Tin học trẻ TPHCM năm 2024.

Rất kiên trì và nỗ lực

Thầy Châu Cẩm Triều - dạy môn toán, đồng thời cũng là chủ nhiệm lớp Sáu của Dũng - kể rằng: trong tiết toán, sau khi tôi đưa ra đề bài và hướng dẫn vài bước, Dũng là học sinh luôn giơ tay đầu tiên. “Dũng là một học sinh rất kỹ tính, cầu toàn và không ngại sai. Nếu làm không đúng, em sẽ tự mình tìm tòi chứ không vội nhờ thầy cô chỉ. Dù có thành tích vượt trội nhưng em rất hòa đồng, thường xuyên giúp đỡ, chia sẻ kinh nghiệm, kiến thức của mình cho bạn bè. Nhờ Dũng mà học sinh trong lớp cũng có tinh thần học tập nhiều hơn” - thầy nói.

Cáp Hoàng Dũng phát biểu ý kiến tại kỳ họp Hội đồng trẻ em thành phố năm 2023 - Ảnh do nhân vật cung cấp

Đam mê sáng tạo phần mềm nhưng Dũng vẫn hoàn thành tốt việc học ở trường. Mỗi tối, em học bài đến 21g30, sau đó ăn uống hoặc trò chuyện cùng cha mẹ và ngủ sớm. Khi đi học, em sẽ dùng giờ ra chơi để trao đổi bài hoặc chơi thể thao cùng các bạn. 2 ngày cuối tuần em tham gia các câu lạc bộ khoa học hoặc mày mò cách làm sản phẩm mới. Ngoài những kiến thức học từ thầy cô ở trường, em còn tự học các môn có thế mạnh qua tài liệu và các ứng dụng học tập.

“Điểm mạnh của em là toán và tin học, nhưng không phải điều gì liên quan đến tin học em cũng giỏi. Ví dụ, em giỏi về lập trình nhưng tin học văn phòng hay thiết bị thì em không làm tốt. Nếu có những cuộc thi này thì em sẽ đặt mục tiêu trải nghiệm thôi, có thất bại thì cũng không sao. Em nghĩ nếu đã có đam mê thì hãy cứ thử sức, sai thì mình sửa, vì mình còn là học sinh mà” - Dũng bộc bạch.

Chị Hoàng Thị Thuận - mẹ Dũng - cho biết, em là người cực kỳ kiên trì và nỗ lực. Vì sinh vào cuối tháng Mười hai nên khi mới vào lớp Một, em có phần chậm hơn các bạn. Bài mà bạn bè viết trong 15 phút thì em viết tới 30 phút, nhưng em vẫn vừa khóc vừa viết chứ không nhờ ai. “Khi kiểm duyệt phần mềm cho con, có lúc tôi cũng mệt vì thấy phải sửa quá nhiều. Nhưng con thì luôn bảo sao mới bấy nhiêu mà mẹ lại bỏ cuộc. Tôi không cần dạy con nỗ lực vì chính bản thân con đã tự nỗ lực, áp lực chính mình rất nhiều” - chị tự hào nói.

Hiện tại, Dũng và 1 người bạn đang phát triển sản phẩm Chatbot Happy School - phần mềm hỗ trợ tư vấn tâm lý học đường cho học sinh. Ý tưởng này nảy sinh khi em tham gia kỳ họp Hội đồng trẻ em thành phố năm lớp Năm. Lắng nghe chia sẻ của lãnh đạo thành phố, em mới biết rằng, học sinh chưa có ứng dụng để bầu bạn và giải đáp những thắc mắc của tuổi mới lớn. Dưới sự dẫn dắt của chuyên gia, nam sinh dùng các ứng dụng AI để tìm kiếm thông tin cho sản phẩm, sau đó kiểm tra lại bằng Google hoặc thầy cô, cha mẹ. Em hy vọng phần mềm sẽ thành công và trở thành không gian tư vấn tâm lý, sức khỏe cho học sinh trong quá trình học tập và trưởng thành.

Với Dũng, việc trở thành Công dân trẻ tiêu biểu của TPHCM là điều vô cùng tự hào. “Em sẽ tiếp tục học tập, nỗ lực để trở thành một lập trình viên có năng lực tốt. Trong tương lai, em sẽ tạo ra nhiều phần mềm phục vụ cho cộng đồng” - Dũng nói.

Trang Thư