Nam Phi tuyên chiến với nước ngọt

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đường chính là kẻ thù số một của sức khỏe thời hiện đại. Vì thế, ngày 9/3 này, WHO đã tuyên dương Nam Phi về chính sách tăng thuế các mặt hàng nước ngọt lên 20%, một trong những động thái mạnh mẽ tuyên chiến với đường tinh luyện để bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng (NTD).

Cụ thể, từ ngày 1/4, Nam Phi chính thức áp dụng mức thuế mới đối với các mặt hàng nước ngọt. Chính sách này còn là một cảnh báo cho thế giới, cần chú ý hơn đến mối nguy từ thức uống, thực phẩm có chứa đường tinh luyện.

Hiện số người mắc chứng béo phì và tiểu đường trên thế giới là khoảng 1 tỷ người, đã tăng theo cấp số nhân, bởi ở thập niên 1980 chỉ có khoảng 250 triệu người. Tỷ lệ béo phì ở Nam Phi hiện ở mức 30%, nằm trong nhóm cao nhất châu Phi.

Theo chuyên gia y tế Rufaro R. Chatora, đại diện của WHO ở châu Phi, thức uống có đường được bày bán tràn lan khắp Nam Phi. Ông nhấn mạnh, thông điệp quảng cáo của những sản phẩm này chỉ toàn nêu ra những điều thú vị, hoàn toàn không nhắc đến rủi ro có thể mắc phải cho NTD. 

Tạp chí Circulation đã công bố một kết quả nghiên cứu cho thấy, mỗi năm thế giới có 184.000 trường hợp tử vong vì thức uống có đường; trong đó Mỹ chiếm đến 25.000 người. Không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe, thức uống có đường còn có thể gây rối loạn nội tiết tố.

Theo một báo cáo từ tạp chí Medical News Today, có những nghiên cứu đã chứng minh những bé gái thường xuyên dùng thức uống có đường sẽ dậy thì sớm hơn so với những bé gái không dùng. 

Ngoài Nam Phi, nhiều quốc gia khác cũng đã có chính sách đánh thuế đồ uống ngọt nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Từ tháng 4/2018, Anh sẽ đánh thuế đường đối với thức uống có đường. Các công ty sản xuất hay nhập khẩu các sản phẩm nước giải khát (không kể sữa và nước ép trái cây không đường) ở Anh phải chịu một mức thuế nếu sản phẩm đó có hàm lượng đường từ 5g/100ml và mức thuế sẽ cao hơn nếu hàm lượng đường hơn ngưỡng 8g/100ml.

Theo thống kê, trẻ năm tuổi ở Anh tiêu thụ một lượng đường bằng trọng lượng cơ thể của chúng mỗi năm. Các chuyên gia dự đoán trong vòng 25 năm tới, hơn 50% bé trai và 70% bé gái ở Anh có thể quá cân hoặc béo phì. 

Năm rồi, cư dân bốn thành phố gồm Boulder (bang Colorado) và San Fransisco, Oakland, Albany (bang California) đã đồng loạt bỏ phiếu để thực thi các loại thuế mới đánh vào nước ngọt có gas. Đây là bước ngoặt quan trọng cho thấy thái độ quyết liệt của người dân, đã nhận ra trách nhiệm của mình trong việc ngăn chặn thế hệ trẻ bị “đầu độc” bởi liều lượng đường vượt ngưỡng cho phép.

Tháng trước, ĐH Waterloo (Canada) công bố dự đoán trong 25 năm nữa, đồ uống có đường sẽ là nguyên nhân khiến hơn ba triệu người dân nước này bị béo phì, gần 500.000 người bị tiểu đường, 300.000 người bệnh tim, 100.000 trường hợp ung thư và khiến 63.000 người tử vong. Các quốc gia Pháp, Phần Lan, Mexico, Hungary, Chile cũng đã có những chính sách thuế nhằm hạn chế việc tiêu thụ đường. Các nước Canada, Ấn Độ, Indonesia, Philippines… thì đang có những cân nhắc tương tự. 

Ngày 8/3, Nestlé thông báo sẽ cắt giảm 10% lượng đường trong các loại bánh kẹo bán tại thị trường Anh và Ireland từ năm 2018. Lượng đường cắt giảm tương đương 7.500 tấn, hãng sẽ dùng chất làm ngọt nhân tạo khác để thay thế. Đây là một trong những thay đổi quan trọng để tồn tại của hãng trong bối cảnh ngày càng nhiều NTD khắp thế giới có ý thức hạn chế nạp quá nhiều đường tinh luyện vào cơ thể. 

ANH THÔNG (Theo Brand South Africa, Washington Post, Toronto Star)