Năm đầu tiên đầy sóng gió và khác biệt của Tổng thống Donald Trump

Để kỷ niệm tròn một năm ngày nhậm chức, Tổng thống Trump tổ chức một bữa tiệc xa xỉ tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của ông, tại Florida, với giá vé từ 100.000 USD/cặp. Đánh giá một năm ông Trump bước chân vào Nhà Trắng, truyền thông Mỹ khen chê khá công minh.

Tờ USA Today phân tích sáu thời điểm lớn trong năm đầu tiên tại nhiệm của Tổng thống Trump và nhận định các tin nhắn Twitter của ông Trump đã che mờ tác động của các chính sách ông đề ra.

Tờ Washington Post nhấn mạnh đến việc thế giới đánh giá thấp kỷ lục vai trò lãnh đạo của Mỹ trên trường quốc tế.

Trang tin điện tử Wall Street Journal (WSJ) giật tít: “Một năm, ông Trump đã phá vỡ hết các quy tắc”.

Trong khi đó, tạp chí Time nói rằng “Sau một năm ông Trump được bầu làm Tổng thống, cử tri vẫn thấy ông là một người hùng”.

Một năm sau khi Donald Trump trở thành ông chủ của Nhà Trắng - Ảnh: AFP/Getty Images

Sau 12 tháng kể từ khi nhậm chức, các tiêu đề báo chí nói về năm đầu tiên nhiệm kỳ của ông bị chi phối bởi các cụm từ “Twitter khiêu khích”, “ngôn từ chế giễu” và “khoa trương gây hận thù”.

Tất cả những yếu tố gây nhiễu đó làm lu mờ những cột mốc ông Trump đi qua, đó là các hành động nhất quán ông thực hiện đã thay đổi cách thức làm việc của chính phủ liên bang và vai trò của Mỹ trên thế giới.

Mặc dù nhận được tín nhiệm thấp nhất trong số các Tổng thống Mỹ thời hiện đại và đối diện với phe Dân chủ thống nhất phản đối hầu hết các đề xuất của mình, ông Trump có một tác động quan trọng đến mọi thứ từ thuế cho đến quy định liên quan đến người Mỹ, và các thể chế quốc gia.

Di sản của Tổng thống Trump sẽ ảnh hưởng đến sự lãnh đạo đất nước và cuộc sống của người Mỹ lâu dài sau khi ông rời khỏi Nhà Trắng.

Tổng thống đắc cử Donald Trump, cùng với các thành viên gia đình, cảm ơn những người ủng hộ tại một sự kiện ngày 8/11/2016 ở thành phố New York - Ảnh: Time

USA Today liệt kê các cột mốc quan trọng trong năm đầu tiên của Tổng thống Trump.

1. Dự luật thuế: Đạo luật việc làm và cắt giảm thuế năm 2017 mà ông Trump mới ký tháng 12/2017 là sự cắt giảm thuế lớn nhất được ban hành trong ba thập niên vừa qua.

Nhà Trắng cho rằng luật này sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo công ăn việc làm, và mang lại lợi ích cho hầu hết các gia đình.

Trong khi đó, những người phê phán nói rằng phần lợi lớn hơn sẽ thuộc về các tập đoàn và những người giàu có, nó sẽ làm tăng hố ngăn cách tài chính giàu nghèo.

2. Chính sách “Nước Mỹ trên hết”

Tổng thống Trump cùng Bộ trưởng Quốc phòng Jim Mattis đến làm việc tại Lầu Năm Góc ngày 18/1 - Ảnh: AP

Tổng thống Trump làm các liên minh an ninh xuất hiện từ Thế chiến II rúng động, và rút khỏi các hiệp định thương mại tự do toàn cầu khi đề cao chính sách “Nước Mỹ trên hết” mà ông theo đuổi từ khi bắt đầu chiến dịch tranh cử tổng thống.

Tổng thống Trump đã rút Hoa Kỳ khỏi Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu và Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Ông tiếp tục hứa hẹn sẽ sửa đổi luật nhập cư và xây dựng một "bức tường lớn, xinh đẹp" dọc theo biên giới phía Nam với Mexico.

Một số vấn đề khác, mặc dù Tổng thống Trump chỉ trích gay gắt, nhưng ít nhất ông chưa thay đổi chính sách hiện tại. Các vấn đề này bao gồm Thỏa thuận hạt nhân với Iran, Hiệp định tự do thương mại Bắc Mỹ và Mexico (NAFTA) và vấn đề triển khai binh lính Mỹ ở Iraq và Afghanistan.

Chính sách đối ngoại của Tổng thống Trump làm giảm vai trò và ảnh hưởng của Mỹ trên thế giới. Việc ông Trump trở thành tổng thống khiến các đồng minh NATO và các nước khác phụ thuộc ít hơn vào sự lãnh đạo của Mỹ, đồng thời mở ra cánh cửa để Trung Quốc đóng vai trò lớn hơn ở châu Á, đặc biệt là trong các vấn đề kinh tế.

3. “Đoạn tuyệt với mọi thứ của người tiền nhiệm”

Trong năm đầu tiên tại Nhà Trắng, Tổng thống Trump phá vỡ các quy tắc của người tiền nhiệm trên nhiều lĩnh vực - Ảnh: WSJ

Vào thời điểm bắt đầu nhiệm kỳ của ông Trump, đảng Cộng hòa đã sử dụng một điều luật mơ hồ gọi là Đạo luật xem xét lại của Quốc hội để gỡ bỏ hơn một chục quy định ban hành trong những tháng cuối của chính quyền Obama.

Phe Cộng hòa đã lật ngược các giới hạn mới về bán súng cho người bị bệnh tâm thần, bảo vệ quyền riêng tư trong việc sử dụng và bán dữ liệu cá nhân trên web và những thay đổi mang tính quy phạm nhằm giúp người tiêu dùng dễ dàng hơn trong việc kiện các công ty tài chính.

4. Chảy máu chất xám

Các nhà khoa học chuyên nghiệp đã từ chức ở Cục Bảo vệ Môi trường và các nhà ngoại giao rời Bộ Ngoại giao với con số kỷ lục kể từ khi ông Trump nhậm chức Tổng thống.

Sự bất đồng với đội ngũ của ông Trump về biến đổi khí hậu và chính sách đối ngoại đã tạo ra một làn sóng ra đi chưa từng có ở các bộ ngành liên quan.

Tại Bộ Ngoại giao, Đại sứ Hoa Kỳ tại Panama, John Feeley, đã từ chức trong tuần trước, với lý do những sự khác biệt không thể hòa giải với chính quyền Trump.

Hơn 700 người đã rời khỏi Cục bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) kể từ khi ông Trump nhậm chức, trong số đó có hơn 200 nhà khoa học và 9 giám đốc bộ phận, hầu hết đều không được thay thế bằng người khác.

5. Tấn công các thể chế

Niềm tin của người Mỹ vào các thể chế đã có một lịch sử lâu dài.

Xu hướng này tăng lên nhanh chóng trong năm qua sau những vụ tấn công lặp đi lặp lại của ông Trump đối với tòa án, giới truyền thông và thậm chí các bộ phận của chính quyền của ông, như Bộ Tư pháp và Cục Điều tra Liên bang (FBI).

Thể chế duy nhất mà đa số những người được khảo sát bày tỏ sự tin cậy là quân đội. Chỉ 26% người được hỏi tin tưởng FBI, 15% tin tòa án, 14% tin báo chí và 5% tin vào hệ thống chính trị Hoa Kỳ.

6. Đưa người của mình vào tòa án

Ông Trump không chỉ đề cử Neil Gorsuch vào Toà án Tối cao, ông còn tăng cường vào tòa án các nhân vật bảo thủ khác.

Thêm sáu trong số những ứng cử viên do Tổng thống đề cử được phê chuẩn vào các vị trí của tòa án liên bang và 12 người vào tòa phúc thẩm liên bang.

Không có tổng thống nào đưa ra nhiều thẩm phán phúc thẩm trong năm đầu tiên của nhiệm kỳ như ông Trump.

Việc bổ nhiệm tòa án rất quan trọng vì các thẩm phán là người có quyết định cuối cùng trong hầu hết các vấn đề gây tranh cãi nước Mỹ đang phải đối diện – từ quyền phá thai đến luật nhập cư và quy định của ngân hàng.

Thiện Đạo (Theo USA Today, Washington Post, WSJ, Time)