Mỹ và EU vừa dỡ bỏ lệnh cấm vận, Iran nhập ngay 114 máy bay

Iran chính thức được dỡ bỏ lệnh cấm vận kinh tế

Mỹ và EU đã chính thức dỡ bỏ các lệnh trừng phạt áp đặt lên Iran sau khi Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) tuyên bố Tehran đã tuân thủ những điều luật trong hiệp định hạt nhân đạt được giữa Iran và nhóm 6 cường quốc phương Tây (P5+1) vào tháng 7/2015.

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry (trái) và người đồng cấp Iran Mohammad Javad Zarif (phải) hội đàm với nhau tại thủ đô Vienna (Áo).

Với Iran, việc các nước phương Tây dỡ bỏ lệnh cấm vận đã bị áp đặt trong nhiều năm, đồng thời cho phép Tehran tiếp cận khoản ngân sách có tổng trị giá 100 tỉ USD bị đóng băng ở nước ngoài là tạo cơ hội cho nền kinh tế nước này phát triển trở lại.

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cũng như các quan chức cấp cao của Iran và Liên minh Châu Âu (EU) đã bày tỏ sự vui mừng trước sự kiện này. “Đây là bước đi đầu tiên giúp thế giới trở nên an toàn hơn”, ông Kerry phát biểu tại thủ đô Vienna (Áo) trong một cuộc họp cấp cao. “Tối nay chúng ta một lần nữa chứng kiến sức mạnh của ngoại giao trong việc giải quyết những thách thức quốc tế lớn”.

Cao ủy EU phụ trách đối ngoại và an ninh Federica Mogherini cũng cho biết, thỏa thuận hạt nhân “cho thấy rằng với sự quyết tâm, kiên trì và nỗ lực đàm phán, chúng ta có thể giải quyết những vấn đề khó khăn nhất và tìm ra giải pháp thiết thực”.

Tại thủ đô Washington, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã ban hành mệnh lệnh dỡ bỏ các vòng cấm vận kinh tế đối với Iran, còn ông Kerry cho biết rằng, IAEA xác nhận rằng “Iran đã tuân theo những cam kết được đưa ra”.

Phát biểu về sự kiện trên, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif nhấn mạnh: “Sự thành công trên cho thấy, chúng ta có thể giải quyết những vấn đề gai góc bằng thiện chí chính trị, sự kiên định và ngoại giao đa phương”.

Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif

Theo IAEA, Iran đã thực hiện việc tháo dỡ 2/3 các máy li tâm, giảm việc tích trữ uranium để chế tạo bom nguyên tử và dỡ bỏ lò phản ứng hạt nhân ở thị trấn Arak.

Các lệnh trừng phạt được dỡ bỏ thuộc nhiều lĩnh vực như ngân hàng, sản xuất thép, đóng tàu và nhiều ngành công nghiệp khác.

Ngoài ra, sau khi lệnh trừng phạt được dỡ bỏ, Iran cũng đã công bố trả tự do cho 5 công dân Mỹ, trong đó có phóng viên tờ Washington Post Jason Rezaian, đổi lại, Mỹ cũng phóng thích 7 công dân Iran và giảm án cho 14 công dân Iran khác.

Iran mua ngay 114 máy bay mới

Trước sự kiện lịch sử này, Iran đã đạt được thỏa thuận với tập đoàn Airbus của Châu Âu về mua 114 máy bay chở khách ngay khi lệnh cấm vận kinh tế quốc tế chống Iran được bãi bỏ - Bộ trưởng Giao thông Iran Abbas Akhondi cho biết.

Hãng thông tấn Iran IRNA nói rằng, những chiếc máy bay đầu tiên sẽ được chuyển giao cho Iran trước ngày 20/3 để nâng cấp đội bay già cỗi của nước này. Iran đã nói rằng, họ dự định mua 400 máy bay chở khách trong thập kỷ tới.

Máy bay Airbus của hàng không tư nhân Iran Mahan Air đậu tại Yemen.

Ông Ankhondi cho biết, một số chưa xác định máy bay được chuyển giao trước Nowruz - ngày lễ năm mới của Iran rơi vào 21/3.

Công nghiệp hàng không Iran đã chịu hậu quả của việc trừng phạt trong suốt 3 thập kỷ qua. Trong số 250 máy bay thương mại của Iran, khoảng 150 chiếc đang bay, số còn lại phải nằm một chỗ do thiếu phụ kiện.

Ông Akhondi nói, Iran sẵn sàng lên kế hoạch để đổi mới công nghiệp hàng không bằng cách thuê máy bay, bởi ngành hàng không nước này thiếu vốn để mua quá nhiều máy bay một lúc. Ông thúc giục các hãng hàng không Iran tiến hành các bước đi nâng cấp đội bay của họ trong thời kỳ hậu trừng phạt.

"Với việc thực hiện thỏa thuận hạt nhân, chúng tôi sẽ bước vào không gian mới trong việc hội nhập với thế giới bên ngoài và sẽ dần dần phát triển ngành công nghiệp hàng không của chúng tôi".

Yên Sở (Tổng hợp)