Mỹ giải mật hồ sơ vụ ám sát John F. Kennedy

Các hồ sơ này được Cục Lưu trữ Quốc gia Mỹ công bố trực tuyến, theo luật năm 1992 bắt buộc giải mật các hồ sơ này sau 25 năm.

Sau đánh giá có phần gấp gáp vào giờ chót với việc các cơ quan tình báo vận động hành lang chống lại việc công bố toàn bộ hồ sơ liên quan, Nhà Trắng cho biết sẽ cần thêm thời gian để xử lý và công bố thêm hàng nghìn tài liệu nữa trong số các hồ sơ được công bố. Hạn chót để giải mật các hồ sơ này là cuối tháng 4/2018.

Bản ghi nhớ của Tổng thống Donald Trump ghi rõ: “Công chúng Mỹ mong đợi - và xứng đáng – để Chính phủ cung cấp càng nhiều càng tốt việc tiếp cận hồ sơ vụ ám sát Tổng thống John F. Kennedy, để người dân cuối cùng có thể được thông báo đầy đủ về tất cả các khía cạnh của sự kiện quan trọng này”.

Thời điểm Tổng thống Kennedy bị ám sát - Ảnh: USA Today

“Vì vậy, ngày hôm nay tôi đã ra lệnh vén lên tấm màn che cuối cùng về vụ việc. Tuy nhiên, các cơ quan hành pháp và các cơ quan khác có đề xuất với tôi rằng một số thông tin cần tiếp tục được “biên soạn” vì an ninh quốc gia, thực thi pháp luật và các mối quan ngại đối ngoại. Tôi không có lựa chọn nào khác là phải chấp nhận những “biên soạn” đó, hơn là để nó làm tổn hại đến an ninh quốc gia”.

Tổng thống Mỹ chỉ đạo việc “biên soạn” cần hoàn tất và công bố rộng rãi trong vòng 180 ngày, hạn chót là ngày 26/4/2018.

Quyết định hoãn công bố một số tài liệu sẽ dẫn đến nghi ngờ rằng chính phủ vẫn che đậy bí mật về vụ việc. Đáp lại, các viên chức chính quyền cho biết không hề có sự giấu diếm, chỉ là một nỗ lực để tránh làm ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, thực thi pháp luật hoặc các phương pháp thu thập thông tin tình báo.

Vụ ám sát Tổng thống John F. Kennedy được công bố sẽ làm rõ những nhân vật xung quanh vô số thuyết âm mưu liên quan đến vụ việc này.

Nghi phạm Lee Harvey Oswald trả lời các phóng viên ngày 23/11/1963, một ngày sau vụ ám sát - Ảnh: AP

Thậm chí, ngay cả Tổng thống Trump trong cuộc vận động tranh cử năm 2016 cũng đưa ra giả thuyết rằng cha của Ted Cruz, Thượng nghị sĩ tiểu bang Texas, đối thủ của ông trong đảng Cộng hòa, có dính líu đến vụ ám sát Kennedy.

Và một trong những cố vấn lâu năm của Trump - Roger J. Stone Jr. – đã viết trong một cuốn sách đổ lỗi vụ ám sát cho cố Tổng thống Lyndon B. Johnson (1908-1973).

Mặc dù sẽ phải mất một thời gian dài để “đào bới” các tài liệu, nhiều sử gia cho biết họ không mong đợi những phát hiện bất ngờ.

Ông Posner, tác giả cuốn sách "Một vụ án khép lại", nói rằng cuốn sách năm 1993 của ông kết luận rằng Oswald thực sự đã giết Kennedy một mình. Ông cho rằng sẽ không có nhiều phát hiện mới, dù ai cũng mong tìm thấy “một quả bom” trong đống hồ sơ giải mật.

Jefferson Morley, một tác giả đã mất nhiều năm để kiện CIA về các tài liệu liên quan đến vụ ám sát Kennedy, ông hy vọng các tài liệu này sẽ trả lời một số câu hỏi cho các nhà nghiên cứu đang trì hoãn sau gần 54 năm.

Tuy nhiên, ông Morley, tổng biên tập website về vụ ám sát JFKfacts.org, nói rằng: "Không có khẩu súng nào bốc khói đâu”.

Max Holland, một nhà văn tiểu bang Washington và là tác giả của cuốn sách "Những cuốn băng về vụ ám sát Kennedy” xuất bản năm 2004, nói rằng ông tin mong đợi về những phát hiện tiềm ẩn từ các hồ sơ “đã bị thổi phồng”.

Theo cơ quan lưu trữ, 88% tài liệu trong bộ sưu tập được công bố đầy đủ theo luật 1992 và 11% được công bố với những phần được biên soạn. Chỉ có 1% được giữ lại hoàn toàn.

Cái chết của Kennedy và vô số cuộc điều tra tiếp theo được coi là những bí mật lớn nhất, đồng thời được nhiều người biết đến nhất trong lịch sử hiện đại.

New York Times đưa tin về vụ ám sát Kennedy - Ảnh: NYTimes

Các cơ quan chính phủ, các bộ phim lớn của điện ảnh Hollywood và các tay săn tin nghiệp dư đã đưa ra thuyết âm mưu về những gì xảy ra với Kennedy.

Họ cho rằng đây có thể là âm mưu của các đối thủ của Mỹ trong Chiến tranh Lạnh như Cuba và Liên Xô, có thể là một vụ tấn công của tội phạm có tổ chức và có thể là một cuộc đảo chính bí mật của chính phủ liên bang hơn 50 năm trước.

Lời giải thích lâu nay của chính phủ Mỹ nói rằng Oswald, một tay súng đơn độc, đã ám sát Kennedy ngày 22/11/1963. Oswald bắn ba viên đạn từ một tòa nhà gần đó, đạn trúng Kennedy và Thống đốc tiểu bang Texas John Connally.

Nhưng phần lớn công chúng không hài lòng với lời giải thích đó. Hồ sơ vụ ám sát công bố ngày 26/10 có thể giải quyết một số thuyết âm mưu đã tồn tại trong nhiều thập kỷ.

Phó Tổng thống Mỹ Lyndon Baines Johnson, người đi chiếc xe thứ ba đằng sau ông Kennedy, đã tuyên thệ nhậm chức Tổng thống thứ 36 của Hoa Kỳ chỉ 99 phút sau cái chết của ông Kennedy.

Hoàng Diệu (Theo New York Times)