Mỹ đứng trước cuộc “nội chiến” về thuốc phá thai

Một viên thuốc Misoprostol, được sử dụng để chấm dứt thai kỳ sớm, trưng bày trong hiệu thuốc ở Provo, bang Utah

Theo Viện Guttmacher - một tổ chức vận động và nghiên cứu quyền phá thai, hơn một nửa số ca phá thai ở Mỹ vào năm 2020 là phá thai bằng thuốc - tăng từ 39% vào năm 2017.

Nhưng hiện 13 tiểu bang có sẵn luật để cấm tất cả hoặc gần như tất cả các trường hợp phá thai, bao gồm cả phá thai bằng thuốc.

Helene Krasnoff - Phó chủ tịch phụ trách chính sách công và luật của tổ chức Planned Parenthood cho biết: “Bệnh nhân ở các bang cấm sẽ không được phá thai bằng bất kỳ phương pháp nào”.

Tuy nhiên, các lệnh cấm sử dụng thuốc phá thai có thể rơi vào một cuộc “nội chiến” liên quan đến pháp lý theo lãnh thổ, vì thuốc được liên bang phê duyệt.

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã phê duyệt phác đồ dùng thuốc phá thai bằng hai loại thuốc vào năm 2000. Viên thuốc đầu tiên, mifepristone, ngăn chặn progesterone, một loại hormone hỗ trợ mang thai. Loại thuốc thứ hai, misoprostol, được uống 4 viên trong 24 - 48 giờ để gây ra các cơn co thắt.

Hồ sơ của FDA cho thấy số trường hợp tử vong do sử dụng thuốc phá thai cực kỳ nhỏ. Tính đến tháng 6/2021, đã có báo cáo về 26 trường hợp tử vong liên quan đến mifepristone trong số 4,9 triệu người dùng thuốc này kể từ khi sản phẩm được phê duyệt vào tháng 9/2000.

Ban đầu FDA yêu cầu bệnh nhân mua thuốc tại các phòng khám, bệnh viện hoặc văn phòng bác sĩ, nhưng vào tháng 12/2021, cơ quan này vĩnh viễn cho phép mọi người nhận thuốc phá thai qua đường bưu điện sau các cuộc hẹn từ xa.

Các nhà hoạt động về quyền phá thai thậm chí tăng cường kêu gọi cung cấp thuốc này tại các hiệu thuốc mà không cần đơn từ bác sĩ.

Một gói thuốc Mifeprex dùng để chấm dứt thai kỳ sớm được FDA phê duyệt sử dụng tại Mỹ

Trong một tuyên bố hôm 24/6, Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Merrick Garland cho biết: "Các tiểu bang khó tuyên bố cấm mifepristone vì điều đó đi ngược đánh giá của chuyên gia FDA về tính an toàn và hiệu quả của thuốc".

Mặt khác, các bang có thể sẽ gặp phải những khó khăn trong việc thực thi lệnh hạn chế đối với phá thai bằng thuốc vì phụ nữ vẫn có thể mua thuốc trực tuyến hoặc từ các tiểu bang khác.

Alina Salganicoff - Giám đốc chính sách sức khỏe phụ nữ tại tổ chức Kaiser Family Foundation – tin rằng còn quá sớm để biết vấn đề này sẽ diễn ra như thế nào.

Cô chia sẻ: "Chúng tôi chưa rơi vào tình huống, nơi loại thuốc được FDA phê duyệt là an toàn và hiệu quả có thể được sử dụng hợp pháp ở một tiểu bang nhưng lại bị cấm ở một tiểu bang khác”.

Ngay cả trước khi án lệ Roe bị đảo ngược, nhiều bang đã áp đặt các hạn chế đối với việc tiếp cận thuốc viên phá thai. Theo Viện Guttmacher, hiện có 19 bang yêu cầu phụ nữ đến khám trực tiếp để lấy thuốc.

Về mặt tích cực, chính quyền của Tổng thống Joe Biden cho biết họ sẽ tìm cách ngăn chặn các tiểu bang cấm loại thuốc dùng để phá thai. Chính quyền có thể tranh luận trước tòa rằng sự chấp thuận FDA đối với mifepristone có giá trị hơn các hạn chế của tiểu bang, bởi vì thẩm quyền liên bang vượt trội hơn hành động của tiểu bang.

Lập luận này cũng được đưa ra bởi GenBioPro Inc có trụ sở tại Las Vegas - công ty sản xuất một phiên bản tương tự của thuốc viên mifepristone, trong vụ kiện nhằm thách thức các hạn chế của bang Mississippi đối với việc phá thai bằng thuốc.

Tấn Vĩ (theo Reuters, NBC News)