Mỹ áp sát Đá Chữ Thập: Trung Quốc nắm rõ toan tính Washington?

13/05/2016 - 07:31

PNO - Chuyên gia Mỹ đánh giá việc Nhà Trắng lựa chọn Đá Chữ Thập để tuần tra là khôn khoan, trong khi Trung Quốc cũng tỏ ra thách thức trước quyết định này.

National Interest ngày 11/5 đăng bài phân tích của học giả Zack Cooper thuộc Trung tâm nghiên cứu chiến lược quốc tế (CSIS) của Mỹ.

Trước đó, mùng 10/5 vừa qua,Washington đã phái tàu khu trục USS William P. Lawrence để tiến hành tuần tra tự do hàng hải lần 3 trên Biển Đông.

Mỹ từng kỳ vọng cuộc tuần tra này trong vài tuần qua bởi cuộc tuần tra gần đây nhất được tiến hành hơn 3 tháng trước đó và một quan chức quốc phòng cũng hé lộ Mỹ cam kết sẽ tiến hành 2 cuộc tuần tra mỗi quý.

Sự thay đổi lịch tuần tra lần này vào tháng trước mà không đưa ra lý do, và như vậy cuộc tuần tra lần này xem ra đã bị trễ.

My ap sat Da Chu Thap: Trung Quoc nam ro toan tinh Washington?
Tàu khu trục USS William P. Lawrence đã tiến vào khu vực hải lý quanh đá Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.

Tuy nhiên, lần tuần tra lần này đã khiến nhiều nhà quan sát bất ngờ khi nhằm vào bãi Chữ Thập. Bởi hai lần tuần tra trước được coi là tuần tra tự do hàng hải vì các cuộc tuần tra đều áp sát trực tiếp các thực thể địa lý thuộc vùng lãnh hải theo quy định của Công ước về Luật biển (UNCLOS).

Điều này dẫn đến một câu hỏi trọng yếu: tại sao giới chức Mỹ lại chọn Đá Chữ Thập thay vì Đá Vành Khăn? Có 2 giả thuyết chính, và cả 2 đều có thể giải thích tại sao chính quyền Mỹ một lần nữa lại tránh.

Giả thuyết thứ nhất, một số chuyên gia lập luận rằng Nhà Trắng đơn giản là ngại rủi ro và kiên quyết tránh bất kỳ cuộc khủng hoảng tiềm năng nào với Bắc Kinh trong năm cuối cùng của nhiệm kỳ của Tổng thống Obama.

Giả thuyết thứ hai là Nhà Trắng có thể chờ đợi để tuần tra trong phạm vi 12 hải lý của Đá Vành Khăn cho đến khi Tòa trọng tài đưa ra quyết định cuối cùng cho vụ kiện mà Philippines kiện Trung Quốc. Tòa trọng tài có thể sẽ ra phán quyết rằng bãi Vành Khăn là bãi ngập nước, hơn là đảo hoặc bãi đá.

Điều này sẽ khiến Trung Quốc gặp khó hơn nhiều khi tuyên bố tuần tra của Mỹ áp sát Đá Vành Khăn là hành động khiêu khích.

Do vậy, một số lãnh đạo Mỹ có thể cho rằng việc trì hoãn tuần tra áp sát Đá Vành Khăn cho đến khi có phán quyết của Tòa trọng tài được đưa ra. Điều này đảm bảo rằng Washington đứng về phía luật pháp quốc tế và tạo cho Mỹ một cơ hội để thực thi quyết định của Tòa trọng tài.

Sẽ là hợp lý cho chính quyền Obama chờ đợi cho đến sau khi Tòa ra phán quyết để sau đó mới tiến hành tuần tra áp sát Đá Vành Khăn, bởi Nhà Trắng muốn tránh bị hiểu nhầm là Mỹ không sẵn sàng chấp nhận rủi ro để thực thi duy trì trật tự (trên biển) hiện nay.

Điều quan trọng là Mỹ tiếp tục thực thi cam kết sẽ tiến hành các cuộc tuần tra thường kỳ trên Biển Đông. Do vậy các cuộc tuần tra đơn lẻ sẽ không trở thành các cuộc tranh cãi chính trị. Tương tự như các cuộc tuần tra lãnh hải và không phận quốc tế, Mỹ có thể sẽ dễ dàng hơn khi tiến hành các cuộc tuần tra mà không bị xem là các quyết định có động cơ chính trị.

Trong khi Nhà Trắng được đánh giá là khôn ngoan khi lựa chọn bãi Đá Chữ Thập để tuần tra thì Bắc Kinh lại tỏ thái độ hả hê trước quyết định đó.

Hãng Tân Hoa xã của Trung Quốc ngày 10/5 dẫn nguồn tin từ Bộ Quốc phòng nước này cho biết, Bắc Kinh đã huy động 2 chiến đấu cơ J-11 và máy bay tuần tra Y-8 đến vùng biển có tàu khu trục USS William P. Lawrence của Hải quân Mỹ đang tuần tra ở Biển Đông.

Bắc Kinh còn tăng cường thêm 3 tàu khu trục, trong đó có một tàu mang tên lửa dẫn đường, nhằm đe dọa và xua đuổi tàu Mỹ.

“Chiến hạm Mỹ tới gần Đá Chữ Thập thêm một lần nữa chứng tỏ hoạt động xây dựng các cơ sở phòng thủ của Trung Quốc trên các bãi đá liên quan ở quần đảo Nam Sa (cách Trung Quốc gọi về quần đảo Trường Sa của Việt Nam) là hoàn toàn hợp lý và vô cùng cần thiết”, ông Dương Vũ Quân, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc.

Từ những vấn đề đó, ông Dương cho biết Trung Quốc sẽ tiếp tục tăng cường sức mạnh cho lực lượng tuần tra hải quân và không quân nhằm củng cố khả năng phòng thủ, bảo vệ cái gọi là “chủ quyền quốc ở Biển Đông”.

Như vậy, việc Washington lựa chọn bãi Đá Chữ Thập để tuần tra thay vì áp sát Đá Vành Khăn như dự tính được giới chuyên gia Mỹ đánh giá là khôn ngoan, trong khi Trung Quốc lại tự trấn an rằng hành động phòng thủ của mình trên các bãi đá gần đảo Nam Sa là hợp lý.

Trung Quốc còn không quên lên án hành động của Mỹ là "xâm nhập trái phép lãnh hải".

Minh Khánh (tổng hợp)

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI