Mỹ Anh: Tiếng nói rõ nét của gen Z

1. Lúc Mỹ Anh còn bé xíu, mỗi khi chúng tôi tụ tập và Anh Quân - Mỹ Linh đưa Mỹ Anh đi cùng, tôi đã rất ngạc nhiên về bạn ấy. Những bản nhạc chúng tôi mở trên xe, Mỹ Anh nghe theo một kiểu rất… không bình thường. Thường thì khi nghe nhạc, người ta chỉ nghe giai điệu hoặc bè chính, chỉ những ai trong nghề như chúng tôi mới chú ý đến những câu solo nhạc cụ, bè phụ vì nó phức tạp và đòi hỏi một năng khiếu, học lực để nhận diện. Nhưng Mỹ Anh ngược lại, không chú ý bè chính mà nghe nhạc theo kiểu rất chi tiết và đào xới rất nhiều tầng lớp. Rất thường xuyên, khi ca sĩ dứt lời hát là Mỹ Anh lại ngân nga hát theo bè phụ khác, hoặc những câu cú hay ho của các nhạc công trong phần nhạc đệm.

Kỳ thực thì Mỹ Anh cứ chú ý những thứ mà những đứa bé khác chẳng chú ý, ví dụ như hay lân la đến chỗ các chú chơi nhạc cụ, và đã hỏi gì thì hỏi đến tận cùng. Có lần tôi phải “than thở” với Mỹ Linh là nói chuyện với Mỹ Anh… áp lực quá. Cho dù bạn ấy còn rất bé và đặt một câu hỏi rất bình thường, thì mình cũng không thể trả lời qua loa như kiểu một người lớn với một đứa trẻ con được. Nói chuyện kiểu đấy thì không xong với bạn ấy. 

2. Tư duy của Mỹ Anh với âm nhạc là tư duy của một nghệ sĩ. Mỹ Anh gần như độc lập hoàn toàn trong các quyết định của mình, từ thích nhạc cụ gì, tiếp xúc thể loại âm nhạc nào, lựa chọn outfit, phong cách để lên sân khấu; đến sự kết hợp với các cộng sự… Tất cả đều một mình Mỹ Anh quyết định và đã quyết định thì theo đuổi tới cùng. Có Anh Quân và Mỹ Linh, và nói thẳng ra là có chúng tôi - những người không bao giờ từ chối bất cứ điều gì về chuyên môn đối với con của bạn mình - nhưng với Mỹ Anh, chúng tôi như… vô hình. Mỹ Anh chưa bao giờ cho chúng tôi cơ hội để hỗ trợ bạn ấy.

Những người có tố chất nghệ sĩ thường sẽ cực đoan. Đó là người dẫn dắt cuộc chơi, đưa ra những gì mình cảm thấy hay nhất dù chưa biết khán giả có thể chấp nhận nó ở thời điểm đó hay không. Mỹ Anh đang như thế. Từng có người cho rằng Mỹ Anh nên bắt đầu bằng những bài hát tiếng Việt thay vì chọn tiếng Anh. Nhưng thật ra bạn ấy không lựa chọn. Đơn giản là Mỹ Anh chỉ bộc lộ mình bằng ngôn ngữ mà mình cảm thấy diễn đạt rõ ràng nhất. Bạn ấy sẽ làm khi nào hiểu thấu ngôn ngữ ấy một cách cao nhất, chín chắn nhất, chứ không phải chỉ vì ai đó muốn thế, mặc định thế.

Ca khúc Yên của Mỹ Anh gần như nói với chúng ta điều đó. Đó là bài hát tiếng Việt đầu tiên mà Mỹ Anh sáng tác sau nhiều bài hát tiếng Anh, và theo tôi, đó là bài hát khá tiêu biểu trong năm nay của thị trường âm nhạc Việt Nam. Bài hát đó có tất cả, nhất là sự táo bạo, từ câu chuyện được kể, phối khí phóng khoáng, nhịp điệu hào hứng... Khi bạn ấy thấy cần thiết thể hiện mình theo cách đó, mọi thứ sẽ tuôn trào, nên bài hát rất tự nhiên trong một tổng thể thật nhuần nhuyễn, vì đó đơn giản là sự trọn vẹn của một cá tính âm nhạc. 

3. Mỹ Anh có thừa hưởng điều gì ở Anh Quân - Mỹ Linh không? Có chứ. Hẳn nhiên bạn ấy được mẹ chỉ bảo về thanh nhạc, và cũng được chìm đắm trong không gian âm nhạc với những bè, phối, vòng hòa thanh… của bố từ bé. Và bất cứ lúc nào Mỹ Anh cũng đều có sự tư vấn của bố mẹ, nếu muốn. Nhưng lạ là, trong các tác phẩm của Mỹ Anh ta sẽ rất ít khi bắt gặp bóng dáng của Anh Quân và Mỹ Linh. 

Trưởng thành trong một gia đình như Anh Quân - Mỹ Linh đồng nghĩa với mang một sức ép rất lớn. Cho dù bạn có cố gắng thế nào cũng khó để người khác đừng mang cái bóng quá lớn sau lưng bạn ra soi chiếu và đánh giá, lẫn hoài nghi năng lực. Trong một gia đình như thế, tôi nghĩ phải cố gắng gấp hai, ba lần các nghệ sĩ khác trong cùng một thời điểm.

Tuy nhiên, như đã nói, với Mỹ Anh thì sáng tác, hát, hòa âm là hơi thở của chính mình, rất khó để nhìn thấy một sự ảnh hưởng hay tác động từ phía ngoài. Một cách nào đó, Mỹ Anh có nhiều thứ mang tính nền tảng, nhưng bạn ấy trút bỏ hoàn toàn nền tảng ấy mà sáng tạo theo cách của riêng mình, rất bản năng - nhưng là thứ bản năng, nhạy cảm của một người muốn khám phá tận cùng bản ngã người nghệ sĩ. 

Cuối cùng, sự biến hóa và cảm thụ, tính nghệ sĩ trên sân khấu, cách đưa ca từ giai điệu bài hát chạm vào khán giả… những điều tốt nhất của Anh Quân và Mỹ Linh đều có ở Mỹ Anh. Chỉ riêng việc giờ đây ít ai lôi cái bóng của bố mẹ bạn ấy ra so sánh cũng đã là một thành công lớn với bạn ấy rồi. 

4. Sự kỹ tính của Anh Quân và Mỹ Linh rất nổi tiếng trong giới. Các bài phối của Anh Quân, chúng tôi gọi đó là một công trình. Một bài hát thường có nhiều bản phối, nhưng khi Anh Quân ra tay, bài hát đó sẽ gắn liền với bản phối của anh. Còn với Mỹ Linh, việc thu đi thu lại một bài hát đến chục lần là điều rất bình thường. Nhưng, Anh Quân và Mỹ Linh có tâm sự với tôi rằng sự cầu toàn của hai người vẫn chưa là gì so với Mỹ Anh. Khối lượng công việc Mỹ Anh đặt ra cho mình ở phòng thu trước khi phát hành bài hát rất chi tiết, rất kỳ công. Bữa cơm nhà Anh Quân vắng Mỹ Anh là chuyện không lạ nữa, nếu bạn ấy còn đang dang dở trong những ý tưởng của mình. Khi đã đắm chìm vào không gian âm nhạc, Mỹ Anh dồn mọi cảm xúc, tư duy, sức lực và thời gian vào đấy. Có lúc, vì viết lời và hòa âm cho bài hát, bạn ấy đóng cửa lầm lì ở nhà cả tuần. 

Mỹ Anh trong một tiết mục biểu diễn cùng mẹ, ca sĩ Mỹ Linh

5. Nếu hỏi tôi nhận xét ngắn gọn nhất của Huy Tuấn về Mỹ Anh là gì, tôi sẽ chỉ có một câu: Mỹ Anh là nghệ sĩ Việt Nam nói ngôn ngữ toàn cầu.

Nhiều người mặc định rằng, “chất Việt Nam” phải là có gì đó mang âm hưởng dân ca, hay cái gì đó thật tượng thanh của Việt Nam, nhưng không phải thế. Thế giới quan xung quanh tác động và hình thành tư duy của người nghệ sĩ, Mỹ Anh sinh ra và lớn lên ở Việt Nam, con bé mang tư duy được hình thành từ những gì thuộc về Việt Nam. 

Bạn ấy có năng khiếu trời cho nhưng khả năng trình diễn trên sân khấu còn nhiều thiếu sót. Thậm chí phần thanh nhạc vẫn cần rèn luyện nhiều hơn, nhất là với thể loại RnB mà Mỹ Anh đang theo đuổi. Đây là thể loại có nhiều nốt luyến láy và cần nhiều sự ứng tấu tại chỗ. Hiện Mỹ Anh cũng khá ổn khi trình diễn live nhưng để đi xa hơn thì phải luyện tập nhiều hơn.

Chúng ta đang chứng kiến một thế hệ gen Z đầy khác biệt. Khác với các thế hệ trước, gen Z hướng tới sự toàn năng. Các bạn rất chủ động với lựa chọn của mình, thậm chí là chủ động với thử nghiệm dù thừa biết có thể sai. Thử nghiệm có thất bại, cũng khiến các bạn có những chiêm nghiệm rất riêng biệt, để từ đó hình thành được bản sắc của mình. 

Nhạc sĩ Huy Tuấn