Muốn làm du lịch tốt, cứ học láng giềng

Với kết quả trong 9 tháng qua, có người dự đoán cả năm 2023, số khách quốc tế đến Việt Nam có thể đạt 12 triệu lượt, bằng 66,6% so với năm 2019 - năm mà giới truyền thông cho là “tăng trưởng thần kỳ”, “kỳ tích vàng” về du lịch.

Nhiều khách nước ngoài chọn cách đến du lịch tại Phú Quốc bằng đường biển - Ảnh: Phú Hữu

Tuy nhiên, theo Tổ chức Du lịch thế giới của Liên hiệp quốc (UNWTO), năm 2019, Thái Lan đón 39,8 triệu lượt khách quốc tế, đạt doanh thu 63 tỉ USD, xếp hạng tám thế giới về lượng khách quốc tế và hạng tư thế giới về doanh thu. Năm 2019, có 4,8 triệu lượt khách quốc tế đến Lào dù Lào không có biển và dân số chỉ hơn 7,5 triệu người; có 6,6 triệu lượt khách quốc tế đến Campuchia (dân số gần 17 triệu người). 

Trong 6 tháng đầu năm 2023, Việt Nam đón 5,6 triệu khách quốc tế, Lào đón 1,7 triệu, Campuchia đón 2,5 triệu, Thái Lan đón 12 triệu khách, dự kiến cả năm đón 30 triệu khách. Chỉ xét tỉ lệ đón khách quốc tế theo dân số, du lịch Việt thua xa các nước láng giềng. 

Nói vậy để biết mình đang ở đâu. Mình nỗ lực, thiên hạ cũng nỗ lực, thậm chí nỗ lực nhiều hơn. Chẳng cần học đâu xa, cứ học Thái Lan cách biến không thành có, cách tạo cầu và nghệ thuật để khách vét sạch tiền túi khi du lịch; học Lào về cách làm du lịch sinh thái nông nghiệp, bao gồm cả rừng.

Với các nước, du lịch là ngành công nghiệp (industry) chứ không chỉ là dịch vụ (service). Mọi thứ phải được chuẩn hóa. Việt Nam không thể tăng tốc phát triển du lịch với kiểu tự phát “mạnh ai nấy làm” như hiện nay. 

Từ ngày 15/8/2023, Việt Nam mở rộng đối tượng miễn thị thực từ 13 lên 22 quốc gia và thời gian thị thực điện tử từ 30 lên 90 ngày, chứng nhận tạm trú tại cửa khẩu từ 15 lên 45 ngày. Đáng tiếc là động thái rất tích cực này chưa được ngành du lịch tận dụng bằng những cách làm thiết thực dù trước đó luôn đề nghị Nhà nước mở rộng cửa thị thực.

Cửa đã mở, khách vẫn đủng đỉnh, chủ vẫn thụ động chờ. Mấy bữa nay, báo chí và dư luận lại xôn xao chuyện giá vé máy bay tết tăng cao. Ngành hàng không cần chuẩn bị dư luận và truyền thông để mọi người cùng hiểu và chia sẻ. Hàng không và lữ hành cần ngồi lại, tìm tiếng nói chung. Các ngành khác cũng vậy, không cực đoan đổ lỗi. Chất lượng sản phẩm và dịch vụ phải luôn là ưu tiên số 1.

Tôi xin mạo muội đề xuất một số giải pháp thu hút khách du lịch.

Một là, có chính sách khuyến khích khách nước ngoài mang ngoại tệ vào Việt Nam và chi tiêu; đột phá liên kết, chiết khấu minh bạch, có hợp đồng để giảm giá tour như các nước đang làm.

Hai là, giảm thuế VAT xuống 5%, miễn thuế doanh nghiệp du lịch khởi nghiệp tối thiểu 2 năm đầu; có nguồn vốn vay ưu đãi cho các doanh nghiệp nâng cấp cơ sở hạ tầng và chất lượng dịch vụ. 

Ba là, sửa đổi các điều khoản về du lịch sinh thái nông nghiệp, trong đó có sinh thái rừng; chấm dứt làm khó nhau kiểu cho thuê “không gian rừng” như hiện nay. Chỉ cần làm được như Lào, du lịch Việt Nam có thể tăng trưởng thêm ít nhất 20%.

Bốn là, thay đổi ngay tinh thần và thái độ phục vụ, lấy nụ cười và thái độ niềm nở làm vũ khí cạnh tranh; đoạn tuyệt các tệ nạn chặt chém, mở hàng, đốt phong long, trấn lột du khách; đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và vệ sinh môi trường tại các điểm đến; xử lý nghiêm minh các vi phạm để răn đe, ngăn ngừa. Năm là, lập bản đồ tài nguyên du lịch từng địa phương và thời khóa biểu du lịch theo tháng (hoa, trái, mưa bão, nhiệt độ, thu hoạch sản phẩm…) các tỉnh, thành.

Riêng TPHCM cần đẩy mạnh các tour mới, như trải nghiệm tàu điện trên cao, tham quan trụ sở UBND thành phố, du ngoạn bằng khinh khí cầu và trực thăng; tận dụng các món ngon địa phương như Nhà Bè đang làm với cua cái so hai da, cá kèo đỏ kho dừa nước, lá bui xào ếch tơ, bần ổi chấm mắm còng; lập hồ sơ đề nghị công nhận kênh Nhiêu Lộc là di sản, thành “dòng kênh hoa”, đôi bờ Hoàng Sa và Trường Sa là phố đi bộ và chợ hoa… 

Nguyễn Vũ Mộc Thiêng